Bursa’da tarihi Ulu Camii, Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid tarafından 1400 yılında yaptırıldı. Yıllar içinde oluşan deformasyon sonucu elden geçirilmesi gereken tarihi ibadethane için 2006 yılında düğmeye basıldı. O periyot Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın (BTSO) takviyesini alan Ulu Camii Tamirat Donatım ve Bakım Derneği’nin öncülüğünde başlatılan onarım projesi dört yılda tamamlanırken, 1.4 milyon lira harcandı. Ancak yanlışlı uygulama nedeniyle tarihi minber kısmının kalbine adeta hançer saplanırken, 6 bin 666 kesimden oluşan çivisiz minbere sunta vidalar çakılıp camekan kısım yapıldı. Uzmanlar yanlışlığın düzeltilmesi için 10 yıl boyunca onlarca kere teşebbüste bulunsa da minberdeki onarım felaketinin devam ettiği ortaya çıktı.
Kültür Varlıklarını Muhafaza Derneği Lideri, mimar ve mimari onarım uzmanı Serhat Şahin, Milliyet’e şu açıklamalarda bulundu: “Dünyada gibisi bulunmayan, yan taraflarında kainatın resmedildiği 6 bin 666 kesimden müteşekkil çivisiz minber birinci evrede çözülerek onarımı yapılmak istendi. Uzmanlar ve muhafaza heyetinin itirazlarıyla bu istek durduruldu, lakin kanuna ters uygulamalar devam ederken vahim kusurlar zinciri başladı. Onarım sponsoru camii derneği lideri ve periyodun vakıf yetkilileri onarım devam ederken toplantı yaptılar. Dernek liderinin ısrarları ve vakıf yetkililerinin sözel bilgisi dahilinde son görünen biçimiyle minberde cam muhafaza uygulanmasına karar verildi. Muhafaza kanunlarına karşıt bir formda resmi müsaade alınmadan ve ilgili anıtlar müdafaa şurasının uygulama müsaadesine ve onayına gerek duyulmadan, iki kişinin sözel keyfi kararlarıyla bu vahim tablo ortaya çıktı. Yeterli niyet bile olsa bu bir kabahattir. Hem de ağır cezada yargılanması gereken bir hata ögesidir. Daha da vahim olanı, 10 yıldır yapılan yanlışın bir türlü düzeltilmemesi.”
‘Çivi bile kullanılamaz’
İslam sanat yapıtlarındaki ahşap kündekari tekniğinde çivi bile kullanılamayacağını lisana getiren Serhat Şahin şöyle konuştu: “Cam muhafaza için resmî müsaade alınmadan anıtsal minberin ahşabına paslanmaz vida ankre edilmiş olması, hangi bilimsel temellere dayandırılarak yapıldı, bu açıklanmalı. Yıllardır devam eden bu vahim durumu görmezden gelip kaldırmaz ve cezasız bırakırsanız, öbür anıtsal yapılarınız da keyfi kararlarla daha vahim durumlara düşebilir. Ulu Camii’deki feci uygulama kabul edilemez. Anıtsal yapılar yap boz tahtası değildir. Keyfi ferdî kararlara bırakılamaz. Yetkililerin bu vahim durumdan vazgeçilip, ilgili uzmanlar nezdinde muhafaza konseylerinden resmî müsaadeleri alarak bu mevcut uygunsuz muhafaza uygulamasının sökülmesi, alternatif müdafaa formüllerinin derhal ele alınması gerektiğini hatırlatmak isteriz. Kabul ederseniz ki, yakın gelecekte ‘Hayrına onarım yapıyorum’ diyen bir diğer keyfi karar verici, Bursa Orhan Beyefendi Camii’nde, Konya Alaaddin Camii’nde, Beyşehir Eşrefoğlu’nda, Manisa Ulu Camii’nde yahut emsallerinde kanuna ve muhafaza kurallarına ters bunun üzere uygulamalar yapmaya kalkarsa ne olacak. Yok olabilecek ecdad yadigarı özgün sanat yapıtlarımızı nasıl geri getireceğiz.”
Milliyet
