Van Erciş ilçesinde yaşayan ve ilçedeki şeker fabrikasında çalışan Ferzende Coşar (60), yılın belirli periyotlarında istekli olarak her gün ilçe merkezine 10 kilometre uzaklıkta bulunan balık bendinin Van Gölü ile birleştiği noktada su sıcaklığını ölçülüyor. Balıkların yumurtlama göçü öncesi günde 2 sefer termometreyle ölçtüğü su sıcaklığını defterine not alıyor ve Van YYÜ’deki bilim beşerlerine gönderiyor. Suyun sıcaklığı bilhassa Van Gölü’nün tuzlu ve sodalı suyunda yaşayabilen ama üremek için tatlı sulara göç eden, bu mühlet içinde de avlanma yasağı bulunan inci kefalleri için büyük kıymet taşıyor. Van Gölü havzasında bilhassa tabiat fotoğrafları çektiğini belirten Coşar, balık göçü öncesi günde 2 kere da suyun sıcaklığını ölçtüğünü söyledi.
SICAKLIĞI ÖLÇÜP, BİLİM BEŞERLERİNE GÖNDERİYOR
Coşar, “Böylelikle İnci kefali balığının hangi derecede göçe başladığını tespit ediyoruz. Şayet mevsim soğuk geçerse balıklar geç gelmeye başlıyor. Ben de suyun sıcaklığını, debisini, hava sıcaklığını, balıkların olup olmadığını defterime not edip hocalarıma gönderiyorum. Daha evvel Prof. Dr. Mustafa Sarı hocama bu bilgileri not edip, gönderiyordum. Artık, YYÜ Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Akkuş hocama gönderiyorum. Mustafa hocam durum tespiti yapıp, takımıyla birlikte gelerek, burada suyun sıcaklığını teyit ediyor. Balık göçünün başlamasına bir ay kala nisan ayının ortasında periyodik olarak başladığım ölçümleri sabah ve akşam olmak üzere 2 sefer yapıyorum” dedi.
DOĞAYI SEVEN İNSANLARA İHTİYACIMIZ VAR
YYÜ Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Akkuş ise balıkların serinkanlı canlılar olduğunu ve su sıcaklığına bağlı olarak beden sıcaklıklarının da değiştiğini söyledi. Bu nedenle su sıcaklığını izlemenin ekolojik çalışmalarda çok büyük bir ehemmiyete sahip olduğunu belirten Dr. Akkuş, “Fakat ekolojik alanlar çok geniş alanlar yani Van Gölü’nü düşündüğümüz vakit Marmara Denizi’nin 3’te biri büyüklüğünde ve Van Gölü’ne dökülen 111 dereyi, akarsuyu göz önüne aldığımızda bu türlü devasa bir alanın takip edilmesi çok kolay bir iş değil. Bu nedenle istekli olarak insanlara muhtaçlığımız var. Doğayı, hayvanları, balıkları seven insanlara gereksinimimiz var” dedi.
BU KAYITLAR ALTIN PAHASINDA
Erciş’te yaşayan Fezende Coşar’ın istekli olarak yaklaşık 25 yıldır her gün Van Gölü’nün ve akarsuyun sıcaklığını ölçüp, kayıt altına aldığını belirten Dr. Akkuş, “Bu kayıtlar altın bedelinde. Zira, akarsuların geçmişteki sıcaklığı neydi, ilerdeki sıcaklığı nasıl olabilir, bugünkü sıcaklığı nedir, balık sürülerini nasıl tesirler? üzere soruların karşılıkları büyük oranda bu su sıcaklıklarının altında yatıyor. Bundan ötürü istekli beşerler kazanmamız lazım. Bu kayıtların her biri ilerleyen yıllarda altın pahasında olacak. Bilhassa Ferzende Beyefendi 25 yıldır büyük bir aşkla sevgiyle her gün derenin, gölün kenarına iniyor, elinde defteri ve probuyla birlikte su sıcaklığını ölçüp, kayıt altına alıyor. Akarsudaki bir yıllık sıcaklık değişimi nasıl oluyor diye, sorduğumuz vakit işte o zaman Ferzende Coşar’ın kayıtlarına bakıyoruz. Bu kayıtları aylık olarak bize gönderiyor. Biz de bu kayıtları depoluyoruz” diye konuştu.
Milliyet
