2021 yılında uygulanacak minimum fiyat önümüzdeki ay yapılacak toplantılarla belirlenecek. Toplantılara personel patron ve kamu kısmı katılacak. Üç kesitten de 5’er kişinin yer aldığı Taban Fiyat Komitesi 81 milyonu yakından ilgilendiren minimum fiyatı belirleyerek ay sonunda açıklayacak.
7 milyona yakın çalışanı direkt ilgilendiren ve 81 milyonun gelirini, ödemesini etkileyen minimum fiyat birçok hesaplamada da kullanılıyor. Hala taban fiyat, net 2 bin 324 lira 709 kuruş ve brüt 2 bin 943 lira olarak uygulanıyor.
Sabah’tan Faruk Erdem’in yazısı:
Minimum fiyat aslında ‘bundan daha aşağı fiyat olmaz’ manasına geliyor. Yani ‘bunu öde’ denmiyor. Lakin bizde güya çalışana bu ödenecekmiş üzere algılanıyor. Minimum fiyat sistemimizde yalnızca emekçiye verilebilecek en az maaşı belirlemiyor. Onlarca fiyat ve ödemeyi de etkiliyor.
Bilhassa çalışanların maaşlarına ek olarak aldıkları Minimum Geçim İndirimi başta olmak üzere, işsizlik ödeneği, bakım parası üzere gelirlerde artış yaşanıyor. Tekrar Genel Sıhhat Sigortası, doğum-askerlik borçlanması üzere ödemelerde de yeni sayılar geçerli oluyor. Tüm ödemeler brüt taban fiyata nazaran belirleniyor. Ayrıyeten çalışanların tazminatında da yeni taban fiyata nazaran artış yaşanıyor.
NELER DEĞİŞECEK?
Minimum fiyatın yine belirlenmesiyle olacak birtakım değişiklikler şunlar: 1- İşsizlerin aldığı maaş tıpkı oranda artacak. 2- Çalışanların aldığı taban geçim indirimi de yükselecek. 3- Emeklilik için doğum ve askerlik borçlanması yapanların ödeyecekleri ölçülerde artış olacak.
4- İş görmezlik ödeneğinde artış yaşanacak. 5- Yaşlılık, meskende bakım, engelli maaşları da Ocak ayı ile birlikte zamlanacak. 6- Kendi primini ödeyen Bağ-Kur’lular ve isteğe bağlı ödeme yapanların verdikleri paralar yükselecek. Gündelikçiler için ödenecek primler artacak.
2021 TABAN FİYATI KAÇ LİRA OLACAK
Artık herkes yeni minimum fiyatın kaç lira olacağını merak ediyor. Bunun hesabını geçtiğimiz yıllarda yaptığımız üzere bu yıl için de yapabiliriz.
Bundan evvelki hesaplamalarımıza baktığımızda açıklanan taban fiyata çok yakın sayılar bulduğumuz ortaya çıkıyor. Bu yıl için de sizin için bir hesap yapacağız. Aslında bu güne kadar yapılan taban fiyat artışlarına baktığımızda yaklaşık bir sayı kestirim etmek mümkün oluyor. Son 10 yıllık artışlara bakıldığında 2016’daki yüzde 30’luk artış dışında tüm artırımlar bir evvelki yılın enflasyonunun 2-5 puan üzerinde gerçekleşmiş durumda.
GEÇEN YIL NE OLDU?
Benzeri bir hesaplamayı geçen yıl da yapmıştık. Geçtiğimiz yıl YEP enflasyon maksadı yüzde 11 civarındaydı. 2019 yılı sonunda enflasyon ise buna uyumlu biçimde yüzde 11.84 olarak gerçekleşti. Biz bu beklentiye uygun olarak artışın daha evvelki yıllarda olduğu üzere enflasyonun 3 puan üstünde yani yüzde 15 civarında olabileceğini ve taban fiyatın 2.300 ile 2400 lira ortasında gerçekleşeceğini iddia etmiştik. Varsayımlarımıza uygun olarak yüzde 15,03 oranında artırım yapıldı ve net minimum fiyat 2.324 lira 70 kuruş olarak açıklandı.
2021 YILINDA NE OLUR?
Bugüne kadar minimum fiyat artışlarındaki standart devam ederse yeniden enflasyonun 3 ya da 5 puan üstünde bir artış bu yıl için de gerçekleşebilir.
Yeni İktisat Programı’na baktığımızda bu yıl sonu için enflasyonun yüzde 10.5 olacağı varsayım edilmiş durumda. Merkez Bankası ise son toplantısında yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 12,1 olarak revize etti.
Bu yıl için bir pandemi periyodunda olduğumuzu da hatırlardan çıkartmamamız gerekiyor.
İŞTE 2021 YILI İÇİN MİNİMUM FİYAT İDDİASI
Her iki maksadı de göz önüne alırsak bu yılda enflasyonun 3-5 puan üzerinde bir artış yapılacağını hesapladığımızda 2021 için brüt minimum fiyatın 3.400 TL civarında olacağını öngörüyoruz. Net minimum fiyatın ise 2.650 lira ile 2.800 lira ortasında bir sayının olacağını hesaplıyoruz.
Tabi bu hesaplamalar büsbütün evvelki yıllardaki artışlar ve enflasyon amaçları göz önüne alınarak yapılmıştır.
Gerçek sayılar pazarlıklar sonucunda ortaya çıkacağından çok farklı bir sonuçta elde edilebilir.
Milliyet