Koronavirüs salgınından en çok etkilenen ülkelerin başında ABD geliyor. Gerekli tedbirleri almadığı için 150 bine yakın insanın hayatını haybettiği ülkede salgının birinci periyodunda en büyük ziyanı gören eyaletlerden olan New York’ta çalışan Türk hekim Sine Aras Akten, bu süreçte yaşadıklarını kitap haline getirdi. Dr. Akten, Brooklyn’de 500 yataklı Woodhull HHC/ New York Üniversitesi’nde nefroloji uzmanı olarak çalışıyor. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olan ve 2006 yılında ABD’ye giden Dr. Akten’in (40) “Bir Türk Tabibin Korona Güncesi” isimli kitabı Türkiye’de de yayınlandı. Kitapta dokuz hastanın kıssasını anlatan Dr. Akten, Milliyet’e konuştu:
‘Sağlıkçıların derdi’
“Anlattığım kıssalar gerçek, yalnızca anlatımda biraz kurgu yapıldı. Salgının birinci vakitlerinde Mart ayında diyaliz aygıtları ve ventilatör, sıhhat çalışanlarını koruyacak maske üzere tüm ekipmanlarda 15 gün kadar gecikme oldu. Hastalarda büyük bir yığılma olunca çok zorlandık. Hayatımda bu kadar zorlanmamıştım. Bir hastaya diyaliz yapıyorum, öbür hastaya yapamıyorum. Artık hasta seçmek zorunda kalıyordum. İyileşmeyeceğine kanaat getirilen hastalara diyaliz değil, teneffüs aygıtı bile önermedik. Birtakım insanların vefatına karar verdik. O yüzden bizim sıhhat çalışanlarının içten içe en büyük kederi oldu.”
‘Ben de Kovid oldum’
“Salgında ben de Kovid-19’a yakalandım. Hafif ateş ve burun akıntısı oldu. Koku duyumu kaybettim. Misyonuma maske ve her türlü önlemi alarak devam ettim. Dinlenme sürecim olmadı.Yazdığım kıssalar ortasında en çok etkilendiğim öykü Bayan Cook Carolyn isimli hastam oldu. Hastanemizde misyon yapan bir hemşirenin annesiydi. Kendisini kaybettik. Kitabı yazışımın sebebi de bu öykü oldu. Bu süreçte çok fazla hasta ve tabip arkadaşımızı kaybettik. Lakin bir bayan hekim arkadaşımın intiharı da beni çok etkiledi. Hiçbir psikiyatr hadisesi olmayan, başarılı acil servis şef tabibi bu kadar aciz kayıplar karşısında ıstırabını kaldıramayıp kendini makus hissetmiş. ‘Hastalara hiçbir şey yapamıyoruz, elimizden kayıp gidiyorlar’ külfetiyle kendi canına kıydı.”
‘Daha iyi yönettiniz’
“Türkiye’deki gelişmeleri aile doktoru kardeşim ve eşi aracılığıyla takip ediyorum. Türkiye bu koronavirüs sürecini ABD’den çok daha denetimli ve iyi yönetti. Burada durum hala devam ediyor. New York eyaletinde denetimde. Olaylar azaldı. Hastane yatışları çok fazla artmadı. Lakin Güney, Batı ve Orta Amerika’da yeni New York’u onlar yaşıyor. Pandeminin merkezi onlar. Uygulamalarda gecikmeler oldu. Beşerler maske ve toplumsal araya riayet etmediler.”
Mrs. Cook’un yarım bıraktığı su
Dr. Akten’in kitabında yer alan dokuz öyküden en etkilendiği ise şu biçimde:
“Hastalarımdan biri 60’lı yaşlarında bir bayan Mrs. Cook Carolyn. Hastaneye yatmadan evvel bir çeşit kan hastalığı, Multipl Miyelom teşhisi almış ve tedavi görürken son periyodun süratli katili koronavirüsüne yakalanıp, servisime verilmişti. Odasına girdiğimde birinci dikkatimi çeken mavi nergis çiçekleri ve kokusu. Dışarıdan hiçbir şey alınmıyordu. Odasındaki çiçeği sorduğumda kızının bu hastanede hemşire olduğunu öğrendim. Nefes almakta zorlandığı için artık göğüs kaslarının kasılmasından yorulmuştu. Her iki bireyden biri teneffüs aygıtına gereksinim duyuyordu ve sonraki 3-5 gün içinde ölüyordu. Kızı Jennifer’ı (hemşire) en berbatına alıştırmasını söylememe bile gerek yoktu. Jennifer’a o meşhur soruyu sormam gerekiyordu. Annesi için ne yapılsın istiyordu? Mrs. Cook bana aslında söylemişti, o denli odasında sakince Allah’ına ulaşmak. Jennifer, iki çocuğu için meskene daha erken gitmesi gerektiğini söyledi. Mrs. Cook’a ortada bakacağımı ve durumundan onu haberdar edeceğimi söyledim. Günün sonuna yanlışsız Mrs. Cook’un odasından gelen bir acil yardıma koştum. Ellerini tuttum. ‘Bir isteğiniz var mı?’ dedim. Zorla gözlerini sehpaya götürerek; ‘Bana su ver’ dedi. Şaşkınlıkla sehpada duran yarısı su dolu bardağa uzandım, içirmeye çalıştım. İçti içmedi. Ellerime sıkıca sarıldı ve bıraktı. Mrs Cook ellerimde ölmüştü. Kızı da yoktu yanında.”
Milliyet
