Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof.Dr. Betül Uğur Altun, “Artık her yere otomobille yahut toplu taşıma araçlarıyla gidiyoruz. Acıktığımızda bir paket hazır besin açıp tüketiyoruz.
Bilhassa gençlerimizin elinde güç dolu içecekler ve paketli barlar var. Harcayamadıkları enerjiyi bu eserlerle iyice artırıyorlar. Geceleri uyumak yerine bilgisayar yahut televizyon başındalar. Daima abur cubur yedikleri için de kilo almaları kaçınılmaz oluyor” diyerek diyabetle ilgili ihtarlarda bulundu:
-Kovid-19 pandemisi ile çaba ettiğimiz bugünlerde diyabetin varlığı “durum kötüleştirici” olarak kabul ediliyor.
-Diyabetle birlikte bağışıklık sistemi (immünite) zayıflıyor. Diyabetikler enfeksiyon hastalıklarına daha açık oluyorlar. Kolay hastalanıyor ve daha sıkıntı iyileşiyorlar.
-Diyabette enfeksiyonlara karşı kollayıcı olan hücrelerin çalışmaları aksıyor. Mikroplarla savaşın her evresi çok daha şiddetli oluyor. Hipergliseminin bu durumu oluşturduğu düşünülüyor.
-Enfeksiyonlarla başa çıkmada hami hücreler (lökositler) zayıf kalıyor. Lökositlerin virüs, bakteri ve başka enfeksiyon casuslarını yakalayıp yok etme güçleri azalıyor. Berbat şeker denetiminde savunma hücreleri işlevlerini kaybedebiliyor ve önemli bağışıklık zayıflaması oluşabiliyor. Diyabette kanser hücresiyle gayret de benzeri nedenlerle zorlaşıyor.
-Diyabetlilerde akciğer enfeksiyonlarına daha sık rastlanıyor. Zatürre (Pnömoni) daha sık görülüyor hem de hayatı tehdit edecek kadar şiddetli olabiliyor. Akciğer tüberkülozu da diyabetli hastalarda daha sık, ağır ve atipik yerleşimli olabiliyor. Ülkemizde tüberküloz hastalığı da hiç az bir durum değil.
-Enfeksiyon beden için bir gerilimdir ve gerilim hormonlarının yükselmesine yol açıyor. İşte bu hormonlar yüzünden şeker yükseliyor ve daha sıkıntı düşürülüyor. Hasılı enfeksiyon diyabeti, diyabet de enfeksiyonu berbatlaştırıyor.
-Diyabette kan pıhtılaşma bozuklukları, hipertansiyon, kalp yetmezliği üzere sıkıntılar yaşanabiliyor.
-Diyabetin varlığı sebep ne olursa olsun ağır bakım müddetini uzatıyor.
Diyabetli hastalar bu süreçte nasıl davranmalı, neler yapmalı?
Dünyada milyonlarca beşerde diyabet nedenli bir sıhhat sorunu kaydediliyor. Her sene diyabetle ilgili yeni düzenlemeler, teklifler, kılavuzlar ve ilaçlar sunulsa da diyabet hastalarında besbelli ve genel bir iyileşme saptanamıyor. Diyabet artık ferdî olduğu kadar toplumsal bir hastalık olarak kabul ediliyor.
Diyabetli yalnızca kendi yazgısını yaşamıyor. Etrafındaki bireyler ve sonraki jenerasyonlar de bu hastalığın tesirinden hissesini alıyor. Dünyada da genel diyabet idaresi, toplumsal hastalık olması üzerinden planlanıyor. Lakin ferdî eğitim de ehemmiyetini asla kaybetmiyor. Diyabetliler aşağıdaki durumlara bilhassa dikkat etmeliler:
-Diyabetli bir bireyin bağışıklık sistemi aşılara, diyabetik olmayandan daha farklı bir karşılık vermiyor. O yüzden aşı olabilirler.
-“Diyabetli hastalar daima izole yaşamalı” yahut “Basit hastalıklarda geniş tesirli antibiyotik kullanımı gerekli” biçimindeki kanılar yanlış. Diyabetli hastalar elbette kendilerini korumalılar.
Pandemi nedeniyle kalabalık ve kapalı ortamlar yerine açık havayı tercih etmeliler. El hijyenine itina göstermeliler ve enfeksiyonu olanlarla temaslarında daha dikkatli olmalılar.
-Beslenme, antrenman, günlük takip ve tedavi protokollerine daha çok ihtimam göstermeliler.
Diyabetliler her türlü enfeksiyondan sakınmalılar. Yalnızca Kovid-19 değil, idrar yolu enfeksiyonu üzere öbür durumlar için de mümkün olduğunca korunmalılar.
Milliyet
