Türkiye İstatistik Kurumu datalarına nazaran, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) mayısta aylık yüzde 0,89 ve yıllık yüzde 16,59 artış kaydetti.
Böylelikle geçen yılın eylül ayından bu yana kademeli yükselen ve nisanda yüzde 17,14’ü gören yıllık enflasyonda, 7 aylık artışın akabinde birinci kere düşüş görüldü.
AA Finans’ın gerçekleştirdiği ankete katılan ekonomistler, enflasyonun mayısta aylık yüzde 1,39 artmasını bekliyordu. Ekonomistlerin mayıs ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 1,39) nazaran nisanda yüzde 17,14 olan yıllık enflasyonun yüzde 17,17’ye çıkacağı hesaplanıyordu.
Yılın ikinci Enflasyon Raporu’nda yıl sonuna ait enflasyon iddiası yüzde 12,2 düzeyinde bulunuyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Şahap Kavcıoğlu, nisandan sonra enflasyonun aşağı taraflı geleceğini kestirim ettiklerini, tüm çalışma ve siyasetlerini bu öngörü doğrultusunda değerlendirdiklerini söylemişti.
Ekonomistler, açıklanan datalar ve TCMB yönlendirmelerinin nisanda tepeyi gören enflasyonda düşüş sürecinin başladığına işaret ettiğini belirterek, tüketici ve üretici enflasyonu ortasındaki makasın açıldığına dikkati çekti.
Bundan sonraki süreçte enflasyonda maliyet istikametli baskıların boyutunun kıymet taşıdığını vurgulayan analistler, faizlerin seyri açısından ise enflasyonda düşüş trendinin devam edip etmeyeceğinin kritik olacağını söyledi.
“Enflasyon yılı yüzde 15 civarında bitirebilir”
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, mayısta enflasyonun geçen yıla nazaran gerilemesinde, kapanmaların talebi sınırlaması nedeniyle besin dışı kümelerdeki fiyat artışlarının kısıtlı kalmasının tesirli olduğunu tabir etti.
Konut eşyası, ulaştırma, cümbüş, kültür ve haberleşme kümelerinde fiyat değişimlerinin geçen yılın altında kaldığını, giyim fiyatlarının ise mevsimsel eğiliminden çok daha hudutlu arttığını anlatan Bürümcekçi, “Kura hassas kümelerden yalnızca mobilyada fiyat artışları geçen yıldan yüksek olurken, mesken içi dokumacılık, konut aletleri, araç satın alımı, görsel-işitsel sistemler, ferdî bakım eserleri üzere kümelerde fiyat artışları geçen yılın altında gerçekleşti.” dedi.
Bürümcekçi, besin enflasyonunu işlenmiş besin fiyatlarının üst çektiğine işaret ederek, besin fiyatlarının seyrinin yıl sonu enflasyon iddiasından sapma konusunda tekrar değerli belirleyicilerden olacağını söyledi.
Global çapta besin fiyatlarının yüksek seyri ile petrol ve emtia fiyatlarının tırmanışını sürdürmesinin olumsuz yansımalarının görülmeye devam ettiğini aktaran Bürümcekçi, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kur sepetinin şubat sonundan beri yüzde 20 civarında artması ve yıllık değişiminin yüzde 35 civarında seyretmesi, bu faktörün üst taraflı tesirinin ithalat fiyatlarındaki yükselişle birleşerek güçlendiğine işaret etmektedir. Buna ek olarak, ekonomik aktivite ve iç talebin ikinci çeyrek ortasında mali sıkılaşmadan hudutlu etkilenerek devam etmesi enflasyon üzerindeki riskleri üst istikamette tutmaktadır. Temmuz sonuna kadar uzatılan hizmet kesimlerindeki KDV indiriminin sonraki devirde kaldırılması durumunda buradan yaklaşık 1 puan üst istikametli tesir de gelebilir. Hasebiyle TL kıymet kaybının daha fazla yükselmediği durumda bile enflasyonun haziran-ağustos periyodunda mevcut yüksek seyrini müdafaası ve yılı en iyi ihtimalle yüzde 15 civarında bitirmesi beklenebilir.”
Bürümcekçi, Merkez Bankasının haziran ayı Para Siyaseti Konseyi toplantısında faizlerde değişiklik yapmayacağı öngörüsünde bulunarak, faiz indirimlerinin son çeyreğe yanlışsız gündeme gelme mümkünlüğünün arttığını kelamlarına ekledi.
“Temkinli duruşumuzu koruyoruz”
Gedik Yatırım Ekonomisti Serkan Gönençler de mayıs ayında enflasyonun aylık yüzde 0,89 düzeyinde gerçekleşerek, kendilerinin ve piyasa iddialarının epeyce altında kaldığını söyledi.
Beklentilerin altında gelen bilgiye münasebet olarak, “nihai fiyatlar üzerindeki kur geçişkenliğinin hayli hafif gerçekleşmesi”ni gösteren Gönençler, “Kur geçişkenliğinin en net görüldüğü sağlam mal kümesi enflasyonu yüzde 0,9, öteki temel mallar enflasyonu da yalnızca yüzde 0,2 düzeyinde gerçekleşmiş görünüyor. Ek olarak, giyim kalemindeki dönemlik fiyat artışlarının da yüzde 1,8 ile yüzde 6-7’lik mevsimsel ortalamaların altında kaldığı görülüyor.” dedi.
Gönençler, hizmet enflasyonunun yüzde 1,2 düzeyinde gerçekleşmesi ve yıllık bazda da yüzde 13,1’den yüzde 13,6’ya yükselmesinin fiyat katılıklarının sürdüğüne işaret ettiğini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu durum tıpkı vakitte salgına bağlı kısıtlamaların olumsuz tesirlerini yansıtıyor. Sonuç olarak, çekirdek enflasyonun (C grubu) yüzde 17,8’den yüzde 17’ye gerilemesi enflasyon iddialarındaki sapmayı açıkladığını söyleyebiliriz. Bununla bir arada, yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi de aylık yüzde 3,92 üzere çok yüksek bir düzeyde gerçekleşirken, yıllık bazda da yüzde 35,2’den yüzde 38,3’e yükseldi. TL’deki kıymet kaybı ve emtia fiyatlarındaki yükselişlerden kaynaklı maliyet artışlarının bir noktada sonuncu fiyatlara yansıtılmak zorunda olmasına bağlı olarak, enflasyonun birkaç ay yükseliş trendinde olacağını ve muhtemelen de yıl içi tepeyi şimdi görmediğimizi düşünüyoruz. Bu nedenle, beklentilerin altında kalan mayıs ayı enflasyonuna rağmen, enflasyon görünümüne ait temkinli duruşumuzu koruyoruz.”
Milliyet
