MERT İNAN İstanbul – Ormanları küle çeviren yangın devam ederken, afet bölgelerinde değerli bir diğer sorun daha yaşanıyor. Ülkenin dört yanında çıkan yangın nedeniyle gruplar oradan oraya savrulurken, bu durum yangın sonrası soğutma süreçlerinde aksaklığa yol açıyor. Orman yangınları sonrası en az 48 saat devam etmesi gereken soğutma süreçlerinde ister istemez aksaklıklar oluşurken, söndürülen birçok alanda tekrar alevler yükseliyor.
Başta Manavgat olmak üzere Marmaris ve Bodrum ormanlarında yaşanan bu sorunu Milliyet’e yorumlayan İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay şu bilgileri verdi:
“Ülkemizin dört bir yanında yangınlar devam ediyor. Takımlar, daima olarak farklı bölgelere kaydırılmak zorunda. Bu durumda 48 saat sürmesi gereken soğutma süreçleri de yapılamıyor. Çok fazla yangın var ve yerden müdahale takımlarımız yetersiz kalıyor, yetişmiyor. Yangından sonra soğutma süreci karadan arazöz ve takımların müşahedesiyle yapıldığından bu noktada sıkıntılar yaşanıyor. Soğutma ve soğutma sonrası müşahedesi havadan yapamazsınız. Söndüğünü zannettiğiniz ormanda için için yanan kökler ve ağaç kısımları rüzgar tesiriyle yine tutuşabiliyor. Rüzgar ateşi harladığı üzere, hava sıcaklıklarının yanan bölgelerde 50 derecenin de üzerine çıkmasıyla alevler yendiden etrafı sarmaya başlıyor.”
‘Kimyasal olmamalı’
Söndürme süreci için farklı kimyasal unsurların kullanımının gündeme gelmesine de değinen Prof. Dr. Tolunay, “Havadan söndürmede çoklukla deniz suyu kullanılır lakin denizden alınan suyun içindeki sodyum, potasyum üzere elementler toprağa ziyan vermez. Söndürmede kullanılan tuzlu su çok düşük ölçülerde kalıyor. Yanan bir bölgedeki toprağın ziyan görmesi için en az 300-400 tanker dolusu tuzlu su boşaltmanız gerekir. Yangınlara daha kısa müddette tesir etmesi için bir kadro kimyasal bileşenlerin kullanılması ise katiyetle gerçek bir süreç değil. Yangın sonrası ekolojik ömrün devam etmesi için kimyasal söndürücülerden büsbütün uzak durulmalı. Yanlışsız olan usul suyla söndürmedir” dedi.
‘Kendini yeniler’
Fidan bağışı konusunda başlarda oluşan soru işretlerine ait de Prof. Dr. Tolunay, şunları söyledi:
“Vatandaşlarımız ‘Fidan bağışı yaptım, çabucak yarın gidip dikilecek’ formunda bir yanlış fikre sahip. Daha evvelden yapılan bağışlar sonrası hazır hale getirilen fidanlar gereksinim duyulması halinde, kâfi tohum olmayan bölgelere dikilecektir. Orman Genel Müdürlüğü yangınlar bittikten sonra, yanan ağaçları temizlemeye başlayacak. Haritalarda nerede, hangi ağaç tiplerinin yandığına bakılacak. Tohum olduğu tespit edilen yerlerde ekosistem kendini yenileyecek ve buralara dokunulmayacak. Lakin genç kızıl çamların olduğu ve kâfi tohum olmayan yerlere evvelki yıllarda toplanan fidanlar dikilecek. Yalnızca yanan ağaçların kesilip alandan toplanması bir yıl sürecektir.”
‘Sistem yine düzenlenmeli’
Eski İstanbul Orman Bölge Müdürü Faruk Çebi de, büyük bir afet yaşandığını, takımların böylesi bir felakete yetişmekte zorlandıklarını belirterek şunları söyledi: “Ekip ve insan sayımız belirli. Türkiye maalesef büyük bir felaket yaşıyor. Yangınlar devam ettiğinden soğutma süreci için gereken 48 saat kuralında ister istemez aksaklık olabiliyor. Cam kırığından yangın çıkan yerlerde, için için yanan kollardan rüzgar tesiriyle tekrar alevler yükselebiliyor. Orman yangını söndürüldükten sonra en az iki gün soğutma süreci yaparız lakin onlarca yerde yangın olunca takımlar de daima farklı afet bölgelerine sevk ediliyor. Yangın sistemleri koşullara nazaran yine değiştirilmeli. Soğutma süreçleri için Orman Bölge Müdürlüğü ve itfaiye gruplarını yanı sıra belediyeler başta olmak üzere kamu kurumlarındaki işçi ve arazözler seferber edilebilir” sözlerini kullandı.
Milliyet
