Kalın, Ankara Üniversitesinin kuruluşunun 75. yılı münasebetiyle üniversitenin Lisan ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Farabi Salonu’nda düzenlenen “Dünya İnsanlığı İçin Ortak Bir Paha: Yunus Emre ve Bir Medeniyet Lisanı: Türkçe” bahisli panele katıldı.
Burada konuşan Kalın, panele dair kimi müşahedelerini paylaşarak, programda bayan bilim beşerinin bulunmadığına dikkati çekti.
İbrahim Kalın, çocuklara lisanı birinci öğretenin annelerin olduğunu ve bayan bilim insanlarının lisan alanında daha fazla çalışma yapması gerektiğini belirterek, rektör ve hocaların, bayan bilim insanlarının önünü açacağından emin olduğunu lisana getirdi.
13. yüzyıldaki Moğol istilası ve Haçlı Seferleri’nin, Anadolu’da çok önemli siyasi, toplumsal ve ekonomik travmalara yol açtığını aktaran Kalın, bu travmalara ve yıkıma karşın 13. yüzyılın tıpkı vakitte büyük bir manevi, irfani, ilmi, kültürel gelişme ve yine canlanış devri olduğunu söyledi.
Kalın, bu devirde yaşayan büyük düşünürlerin başında Yunus Emre’nin geldiğini anımsatarak, şunları kaydetti:
“Yunus, bir şair. Fikrini şiir yoluyla tabir etmiş bir büyük bilge, arif. İslam’ı ihsan makamında yaşamış bir kul. Bunu söylerken Yunus Emre’nin ‘sözün ustası bir edebiyatçı’ olarak karşılanmasını ihtiyatla karşılamamız gerektiğini düşünüyorum. Zira niyette derinlik olmadan kelamda ustalık olmaz. Her büyük sanat yapıtının gerisinde derin bir fikir, bir ana fikir vardır.”
“Gerçek sanat insanın aklına, kalbine, hislerine ve ruhuna hitap eden eserdir”
Gerçek sanatın tıpkı anda insanın aklı, kalbi, hisleri ve ruhuna hitap eden eser olduğunu anlatan Kalın, “Yunus Emre’yi 700 yıl sonra okuyorsak, Türkçenin taşıdığı derin, manevi, felsefi fikriyatı hala hatırlıyorsak, yaşatıyorsak burada insanın hem aklına hem kalbine hem hislerine hem de ruhuna hitap edebilen büyük bir fikriyat olduğu içindir.” sözünü kullandı.
İbrahim Kalın, Yunus Emre’nin lisan ve fikir birikimini ortaya çıkaran felsefi birikimin nereden geldiğine değinerek, şöyle devam etti:
“İşte orada çok büyük bir medeniyet hareketinin yer aldığını ve Yunus’un bu birikimi çok iyi bir biçimde özümseyerek, Türkçe lisan kainatı içerisinde çok ehil bir halde söz ettiğini görürsünüz. Bu manada bir algıyı düzeltmek lazım. Bazen Yunus, Hazreti Mevlana, Ahmet Yesevi, irfani, tasavvufi şairlerle, sanatkarla ilgili ‘Şairdi, pek fazla ilmi behresi yoktu’ diye bir algı vardır. Bunu da tashih etmek lazım. Ortalama bir Müslüman aydının bilmesi gereken ilmi vasat ne idiyse, Yunus da, Hazreti Mevlana da, Ahmet Yesevi de ve öbürleri de bu vasata ziyadesiyle sahiptiler. Kimileri bunların çok ötesinde bir birikime sahipti.”
“Yunus Emre’nin metinlerinde tabiat sevgisine dair bildiriler yer alıyor”
Yunus Emre’nin metinlerinde insan, hayvan ve tabiat sevgisine dair iletilerin yer aldığını bildiren Kalın, bu doğrultuda Hayvanları Muhafaza Kanunu ve iklim alanında yapılan çalışmaların kıymetli olduğunu vurguladı.
Kalın, emisyonların sıfıra indirilmesi için 2053 amacını ortaya koyduklarını ve bu çalışmaları yaşatmak için gerçek bir perspektife sahip olunması gerektiğinin altını çizdi.
Lisanın hudutları ne kadar genişletilirse niyet cihanı ufkunun da o kadar genişletilebileceğini lisana getiren Kalın, şu değerlendirmede bulundu:
“Türkçemizin bir medeniyet lisanı olarak inşa ve tabir edilmesi hepimizin ulusal misyonudur. Bunu yapabilmek için de Türkçenin ta Yunus’tan bugüne kadar yaşadığı gelişimi, dönüşümü bizim tekrar hatırlamamız, bilimsel olarak ortaya koymamız ve bugün onu yine medeniyet, kültür, sanat ve ilim lisanı olarak söz edebilmemiz gerekiyor.”
Kalın, panelin Farabi Salonu’nda düzenlenmesi nedeniyle Yunus Emre’nin fikir kaynaklarından biri olan Farabi’nin hayatına, ilim hayatına ve kanılarına de değindi.
Panelde, Yükseköğretim Şurası Üyesi ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hayati Develi, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar ve Lisan ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Levent Kayapınar birer konuşma yaptı.
Kalın, “Gel Gör Beni” standını gezdi
Konuşmaların akabinde Kalın, salonun dışında yer alan “Gel Gör Beni” standını inceledi. Kalın ve davetlilere, Yunus Emre’nin ideolojisi ve yaşamış olduğu periyodunun yansıtıldığı eserler tanıtıldı.
İbrahim Kalın, daha sonra Yunus Emre’nin “Sordum Sarı Çiçeğe” şiirine ithafen sarı çiçeklerin yapıldığı ebru sanatı çalışmasını izledi. Stant alanında canlı müzik dinletisi yapıldı.
Milliyet
