Kovid-19 sürecinde tüketicinin gereksinimlerine yönelik çeşitli kredilerde faiz oranlarını düşüren adımlar atan kamu bankaları, bu devirde iktisada sunulan katkıyı da artırdı. Konut sahibi olmak isteyenler de birebir periyotta düşük faizli ve uzun vadeli kredi imkanlarından faydalandı. Eylül ayıyla birlikte konut kredilerinin vade oranları yine yükselmeye başladı. Tüketiciyi konut alımına teşvik eden ‘psikolojik sınır’ olarak gösterilen yüzde 1 faiz oranının üzerine çıkan bankaların konut kredisi vadeleri, yüzde 1.05 ile yüzde 1.64 ortasında bulunuyor. Fakat konut satışında hareketli geçen süreci devam ettirmek isteyen gayrimenkul geliştirici firmalar, yaptıkları kampanyalar ile bu oranı sübvanse etme yoluna gidiyor. Bankalarla ya da şirket bünyelerinde yapılan çalışmalar uzun vade devirleri ve mevcut kredilere nazaran daha düşük faiz oranları içeriyor.
Haziranda olağanlaşma sürecine geçiş ile ‘avantajlı konut kredisi’ paketi kamu bankaları tarafından devreye alındı. Yeni konutlar için 15 yıla varan vadede, 0.64 faiz oranı ile kredi sunulurken, ikinci el konutlar için bu oran 0.74 olarak başlarken, daha sonra yüzde 0.87’ye çıkarılmıştı. Paket, ağustos ayı başında sonlandırıldı.
‘Çalışmalar var’
İnşaatçılar Derneği Lideri Nazmi Durbakayım, bu periyotta özel bankaların kredi faizlerindeki hareketin ‘yavaş’ kalması nedeniyle düşük faiz oranlarının sürdürülebilir olmadığını söyledi. Yeni süreçte ise firmaların konut alımını cazip hale getirmeye devam ettiğini anlatan Durbakayım, “Özel bankalar tüketici ve kesim için atılan adımlara biraz daha takviye verseydi ortaya çıkan sinerjiden çıkarları da misli olacaktı. Artık el birliği ile çaba içindeyiz. Firmaların kendi kampanyalarıyla konut alımını cazip tutmak için faizleri sübvanse eden çalışmaları var. Elbette tek bir tarafın yaptığı çalışma sürdürülebilir olmuyor. Lakin bilhassa muhtaçlığı olan kesim için bir müddet daha şartların avantajlı olmasını sağlıyoruz” diye konuştu.
Teknik Yapı olarak banka ile yüzde 0.99 faiz imkanı sunulduğunu belirten Durbakayım, İstanbul’daki projeleri için kendi bünyelerinde 0.64 oranla 72 ay vadeyi içeren ödeme modelleri de olduğunu söz etti.
‘Maliyet artıyor’
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Lideri Altan Elmas, konut kredi faiz oranlarındaki düşüşlerin çoklukla bankalar ya da dal tarafından sunulan özel paketler ile bir müddet düşük tutulabildiğini belirtirken, bu durumda yüzde 0.99 oranın da 10 yıllık vadede makul bir düzey olduğunu lisana getirdi. Elmas, “Kamu bankaları tarafından bilhassa birinci el konutta sunulan yüzde 0.64 faiz oranı bir fırsattı. Kullanabilen tüketici kullandı. Fakat bu oranları daima bu düzeyde tutmak natürel kolay değil. Bu nedenle konut maliyetleri ile yeni konut fiyatlarını karşılaştırdığımızda hala fiyatların yüzde 50 uygun olduğunu görüyoruz. Konut alımını erteleyenler, aslında bekledikçe fiyatların arttığını görüyor. Bu nedenle faiz düşük olsa bile ödedikleri oran tahminen de daha çok artacak. Mevcut şartların da tüketici tarafından değerlendirilmesini öneriyoruz” dedi.
Sur Yapı olarak İstanbul projelerinde yüzde 20 peşinat, yüzde 20 indirim ile 10 yıl sabit taksitle banka kredisi sağladıklarını anlatan Elmas, Antalya projesinde yüzde 10 indirim, yüzde 10 peşinat ile 10 yıl sabit taksitle banka kredisi kullandırdıklarını bildirdi.
Kredi hacmi 269 milyar lira
Temmuz ayında konut kredisi toplam hacmi 269 milyar lira olarak gerçekleşerek büyük bir rekor kırdı. Ağustos ayında yükselen konut kredisi faiz oranları nedeni ile talepte düşüş yaşanacağı beklenirken konut kredisi kullanım hacminde de bu nedenle azalma yaşanacağı belirtiliyor.
Konuta dayalı bankacılık
Yeni bir kampanya üzerinde çalıştıklarını ve hem faizi sübvanse ederken, hem de ödeme modellerini genişleteceklerini anlatan Özak GYO Idare Konseyi Lideri Ahmet Akbalık, gayrimenkul bölümü için özel ‘bir banka’ muhtaçlığı olduğunu söyledi. Daha evvel yaptığı açıklamalarda da ‘Konut Bank’ teklifini sık sık lisana getirdiğini hatırlatan Akbalık, “Faiz oranları konut dalını tetikleyen en değerli faktör. Bunu kabul etmek lazım. Düşük faizli bir kampanya başlatan kamu bankaları ve buna bir ölçü katkı veren özel bankalar ile satışlar hızlandı, talep çok arttı. Bugünün kaidelerinde en iyi yatırım enstrümanının gayrimenkul olduğunu herkes görüyor. Lakin bu sistem artık daima hale gelmeli. Mortgage sistemi, konuta dayalı bir bankacılık sisteminin, devletin de sübvanse ettiği biçimde hayata geçmeli. Emlak Iştirak var ancak bu rolü üstlenebilmiş değil. Konut Bank dediğim şey, mortgage sürecini gelişmiş bir halde donatıp, kamuya yük olmadan sağlıklı yürütülmesini sağlamalı. Konuta özel bir durum istediğimiz anlaşılmasın. Bugün onlarca alt sanayi kolunu harekete geçiren gayrimenkul kesiminin değerini çok iyi biliyoruz” diye konuştu.
Milliyet
