MİTHAT YURDAKUL Ankara – Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, koronavirüs aşısı ve PCR testi olmayan çalışanların durumuna açıklık getirdi. Bu durumdaki emekçilerin telafi çalışması ve uzaktan çalışmaya yönlendirilebileceğini bildiren bakanlık, işten çıkarmanın ise, “son çare” olarak görülmesi gerektiğini bildirdi.
Bir mühlet evvel yapılan düzenlemeyle, Kovid aşısı olmayan çalışanlardan mecburî olarak haftada bir sefer PCR testi istenmesinin önü açılmıştı. Lakin düzenlemeye karşın pek çok personel, hem aşıdan hem testten kaçındı.
Milliyet’in edindiği bilgiye nazaran, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nca patronların personellerinden isteyeceği PCR testi ve personellerin alması gereken tedbirlerin duyurulmasından sonra pek çok uzmanın farklı görüş bildirmesi nedeniyle uygulamada sıkıntılar yaşandı.
Bunun üzerine patronlar, aşı yaptırmayan ve PCR testi ibraz etmeyen çalışanların iş kontratlarının haklı sebep ile sona erdirilmesi yahut bu bireylerin işyerlerine alınmaması durumunda çalıştırılmadıkları müddetlerde fiyatları konusunda bakanlıktan görüş istedi.
Hastalığa yakalanırsa
İşverenlerin başvurusunu mevzuat istikametinden inceleyen Çalışma Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) bilgi verdi. Patronların personellerinden isteyeceği PCR testi ve Kovid-19 önlemleri ile ilgili yazının daha evvel 81 vilayet valiliğine gönderildiğini hatırlatan bakanlık, patronların Kovid aşısı tamamlanmamış çalışanları sıhhat riskleri konusunda yazılı olarak bilgilendirmesi gerektiğini belirtti. Yazıda, bilgilendirmeye karşın aşı olmayan çalışanlara Kovid tanısı konmasının, toplumsal güvenlik mevzuatı açısından mümkün sonuçlarının da işverence çalışanlara bildirilmesi istendi.
Fazla çalışma sayılmayacak
İş mevzuatındaki bir düzenlemenin de, “telafi çalışması” olduğuna dikkat çeken bakanlık, patronun 4 ay içinde çalışılmayan mühletler için telafi çalışması yaptırabileceği bildirildi.
Azami titizlik istendi
Bakanlık, bu mühletlerin fazla çalışma sayılmadığını hatırlattı. Bakanlık yazısında, telafi çalışması yaptıracak patronun; gereçkesini ve hangi tarihte çalışmaya başlanacağını personele bildirmesi gerektiğine işaret edildi. Bakanlık yazısında, işyerinde karşılaşabilecekleri sıhhat ve güvenlik riskleri konusunda yazılı bilgilendirmeye karşın aşı yaptırmayan yahut PCR testi sunmayan etmeyen personeller hakkında, sayılan biçimlerde süreç yapılabileceği tabir edildi.
Bakanlık, iş örgütlerine ihtarında, personellerin işsiz kalmamaları için azami titizlik gösterilmesini ve Yargıtay kararlarında da vurgulandığı halde, iş mukavelesinin feshinin ise son deva olmasını istedi.
Fesih nasıl olacak?
Aşı ve test yaptırmayan çalışanların işten çıkarılması sorusu yöneltilen bakanlık, meçhul periyodik iş kontratlarının feshinden evvel durumun öbür tarafa bildirilmesi gerektiğini, iki ile sekiz hafta ortasındaki bildirim müddetlerine uymayan tarafın tazminat ödemek zorunda olduğuna dikkat çekti.
Yazıda, “İşveren bildirim müddetine ilişkin fiyatı peşin vermek suretiyle iş kontratını feshedebilir” denildi. İş Kanunu’na nazaran iş mukavelesi feshinin geçerli sebebe dayandırılması gerektiğine işaret eden bakanlık, aski halde fesihin sonuçları olduğunu hatırlattı.
Bakanlığın yazısında, haklı fesih kurallarına dikkat çekilerek, bu durumlarda patronun, vadeli yahut süresiz iş mukavelelerini bildirim mühletinden evvel feshedebileceği kaydedildi. Yazıda çalışanın hastalık yahut öteki nedenlerle çalışamadığı günlerde, iş yahut toplu iş kontratında bu bahiste bir karar bulunmaması halinde fiyat alamayacağı hatırlatıldı.
Kontrata ayar
Aşı ve test olmayan emekçiler için alternatifleri de sıralayan bakanlık, meskenden çalışmayı da içine alan uzaktan çalışma mevzuatına dikkat çekerek, “İş alakası direkt uzaktan çalışma mukavelesi ile kurulabilir yahut halihazırda çalışan çalışanın iş mukavelesi, personelin ve patronun muahedesi halinde, uzaktan çalışma kontratına dönüştürülebilir” kararına dikkat çekti.
FOKUS
En çok 3 saat, tatil günü yasak…
İş Kanunu’nda “telafi çalışması”, “Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden evvel yahut sonra işyerinin tatil edilmesi yahut misal nedenlerle işyerinde olağan çalışma müddetlerinin kıymetli ölçüde altında çalışılması yahut büsbütün tatil edilmesi ya da personelin talebi ile kendisine müsaade verilmesi hallerinde, patron 4 ay içinde çalışılmayan müddetler için telafi çalışması yaptırabilir” tabiri ile anlatılıyor. Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma mühleti olan 11 saati aşmamak kuralı ile günde 3 saatten fazla olamıyor. Tatil günü telafi çalışması yasak.
Milliyet
