His Erdoğan – Avrupa’nın uzak ülkelerden eser tedariki konusunda pandemiyle birlikte değişen algısı, ülkeleri daha yakın pazarlarda merkezler aramaya yönlendirdi. Bu açıdan Türkiye’nin, başta Avrupa pazarı olmak üzere pek çok coğrafyaya yakın bulunması, üretim ve tedarik merkezi olarak konumlandırılmasını destekliyor. Tedarik ve üretim konusunda birçok bölümün rotayı Türkiye’ye kırdığı görülürken, iyi haberlerden biri de ayakkabı dalından geldi. Ağustos ayında 90 milyon dolarlık ihracatla kendi alanında tüm vakitlerin ağustos ayı rekorunu kıran ayakkabı kesimi, ocak-ağustos periyodunda ise deri kümesinde en fazla ihracat gerçekleştiren alt dal oldu. Bu devirde ayakkabıda yüzde 24’lük artışla 674 milyon dolarlık ihracata ulaşıldı.
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) İdare Heyeti Lideri Berke İçten, “Çin, Hindistan, Endonezya, Vietnam üzere dünya ayakkabı üretiminin yüzde 70’inden fazlasını yapan ülkeler akabinde Türkiye altıncı büyük üretici pozisyonunda bulunuyor. Olağan koşullarda Avrupa ülkeleri, bu üreticilerden aylar evvel sipariş verirdi. Lakin pandemi süreci bunun gerçek işleyen bir süreç olmadığını gösterdi. Ayrıyeten çok yüksek düzeylere çıkan lojistik/taşıma maliyetleri de Avrupalı firmaları Türkiye’den tedarike ve üretime yönlendirdi. Türkiye, 4 saat uçuş uzaklığıyla 65 milyar dolarlık bir ayakkabı pazarına ulaşabiliyor” diye konuştu.
Pazar çeşitlendi
‘Pandemiyle birlikte tedarik zincirindeki kırılmalar alternatif tedarikçi arayışlarına da sürat kazandırdı’ diyen İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Lideri Mustafa Şenocak, bu açıdan ayakkabı bölümündeki talep artışına vurgu yaptı. Şenocak, “Ayakkabıda birinci 5 büyük ihracat pazarımız ise Rusya, Irak, Almanya, İspanya ve Romanya olarak sıralanıyor” dedi. Pazar çeşitliliği sağlandığını anlatan Şenocak, Amerika’dan Avustralya’ya, Kuzey Afrika’dan Güney Kore’ye kadar ayakkabı ihracatı gerçekleştirildiğini söyledi.
Üretime geldiler
Yıllık 550 milyon çift üretim kapasitesi ile dünyanın 6. büyük üreticisi Türkiye, yalnızca üretimle değil, modayı belirleyen bir ülke olarak da öne çıkıyor. Dünyada ayakkabıda trendleri belirleyen birinci ülke İtalya iken, ikinci sırada ise tasarım gücüyle Türkiye yer alıyor. Altyapısı, tasarım kuvveti ve rekabetçi fiyatlarıyla Türkiye’nin bu alanda öne çıkması sürpriz değil. Lakin ardında özel kesim ve devlet işbirliği de var. Bu süreci Berke İçten, şöyle anlattı:
“2014 yılında, hatırlarsınız, Uzakdoğu’dan gelen kalitesiz ayakkabılar vardı, sıhhati tehdit ediyordu; bizleri de çok sıkıntı durumda bıraktı. Bu ayakkabılar piyasada dolaşırken işlerimiz darbe yedi, çalışanlarımız bile diğer iş aramaya başlamıştı. Dal olarak devlete, ‘bizi koruyun bunu ülkemiz lehine çevirelim’ dedik. İthal ayakkabıya ek vergi getirildi. Kesimde bir ölçek iktisadı oluşturuldu, maliyetler düştü. Yeni fabrikalar kuruldu, kuruluyor. Pek çok yabancı marka Türkiye’de üretim yapıyor. New Balance, Lacoste üzere, ve bir birden fazla da muahede evresinde. Hala ithal ayakkabıda yüzde 30 vergi var.”
Milliyet
