AYM’de kişisel müracaatın kabulünün 8’inci yıl dönümü nedeniyle ‘İnternet Çağında Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması’ bahisli sempozyum düzenlendi. AYM Lideri Zühtü Arslan, kayınpederi Derviş Tarakçı’nın vefatı nedeniyle Kahramanmaraş’a gittiği için sempozyumun açılışı için hazırladığı konuşma metnini Başkanvekili Hasan Tahsin Gökcan okudu. Arslan, 8 yıl evvel uygulamaya geçen kişisel müracaatın AYM’nin temel hak ve özgürlükleri müdafaa misyonunu daha da besbelli hale getirdiğini tabir etti. Arslan, “AYM, her geçen gün artan iş yüküne ve tüm aksiliklere karşın ferdi müracaatın tesirli bir hak arama yolu olarak kullanılmasını sağlamıştır. 23 Eylül 2012 tarihinden bugüne Duruşmaya toplam yaklaşık 285 bin müracaat yapılmış, bunun 243 bin kadarı sonuçlandırılmıştır. Diğer bir tabirle ferdî müracaatın başladığı tarihten bu yana yapılan müracaatların yüzde 85,5’i karara bağlanmıştır. Şu anda AYM’nin önünde 42 bin civarında müracaat bulunmaktadır. Duruşmamız incelediği müracaatlarda 10 binden fazla ihlal kararı vermiştir. İhlal kararlarının temel hak ve özgürlüklere dağılımına bakıldığında birinci üç sırada yüzde 54 ile adil yargılanma hakkı, yüzde 26,7 ile mülkiyet hakkı ve yüzde 5,7 ile tabir özgürlüğü olduğunu görüyoruz” diye konuştu.
‘İFADE EDİLENE KATLANMAK ZORUNDAYIZ’
Niyet özgürlüğü ile ilgili Cemil Meriç’in “En makûs yanımız müsamahakâr olamayışımız” kelamını hatırlatan Arslan, “Gerçekten de söz edilene katılmak zorunda değiliz, ancak katlanmak zorundayız. Söyleneni beğenilen bulmayabiliriz; lakin söyleyeni beğenilen görmek ve cömertçe tahammül göstermek durumundayız. Söz özgürlüğünün alanı geniştir. Bilhassa bu özgürlükte temel olan özgürlük, istisna olan sınırlamadır. Bu bağlamda, kural olarak, şiddet ve terörü teşvik, nefret söylemi, tehdit ve hakaret dışında her türlü tabirin hukuk sistemince korunması gerekir” görüşünü lisana getirdi.
‘TAM DA TERÖRİSTLERİN İSTEDİĞİ ŞEYDİR’
Terörle gayretin hukuk içinde sürdürülmesinin anayasal bir mecburilik olduğunun altını çizen Arslan, buna uyulup uyulmadığını denetleme vazifesinin yargıya, bilhassa de AYM’ye ilişkin olduğunu kaydetti. Arslan, “Terörle uğraş tarihinde demokratik devletlerin vakit zaman düştükleri bir tuzak vardır. Bazen hukuku bir kenara bırakarak ya da bir mühlet askıya alarak gayret etme zorunluluğundan bahsedilir. Aslında bu tam da teröristlerin istediği şeydir. Hukuku ayak bağı olarak gören bir anlayış ve uygulamanın, verilen haklı gayrete gölge düşürebileceği ve uzun vadede ağır maliyetlere yol açabileceği bilinmektedir” dedi.
Arslan, bu unsurların internet çağında çok daha değerli hale geldiğini, internetin temel hak ve özgürlükler bakımından fırsatları ve riskleri bir ortada sunduğunu söyledi. Sunduğu fırsatların yanında, internetin bir taraftan terör, kumar ve çocuk istismarı üzere kabahatlerin işlenmesine, öteki yandan da başta özel hayata hürmet hakkı olmak üzere birçok temel hak ve özgürlüğün ihlaline yer hazırlayabildiğini lisana getiren Arslan, AYM’nin ferdi müracaatta internet yoluyla kullanılan temel hak ve özgürlüklere yönelik sınırlamaları Anayasa’nın 13’üncü hususunda belirtilen kriterleri uygulayarak denetlediğini anlattı.
‘KARARI VERENLERE ODAKLANAN TENKIT YARAR GETİRMEZ’
Söz özgürlüğünün birden fazla kere tenkit özgürlüğü olduğunu belirten Arslan, eleştiriyi demokrasinin alametifarikası olarak tanımlarken AYM’ye yönelik tenkitlere şu karşılıkları verdi:
“Yargı kararları, bilhassa AYM kararları kutsal metinler değildir. Eleştirilebilir, dahası eleştirilmelidir. Bundan en fazla kurumsal olarak kararları eleştirilen yargı kurumu faydalanır. Bununla birlikte yargı kararlarına yönelik tenkitlerin yararlı olabilmesi için taban iki konunun kıymetli olduğunu düşünüyorum. Birincisi rastgele bir metni eleştirmek için öncelikle onu okuyup anlamak gerekir. Bu yargı kararları için de geçerlidir. Daha kararın münasebeti bile yayımlanmadan büsbütün varsayımlar üzerinden yapılan yahut yayımlandıktan sonra okunmadan yöneltilen tenkitler kamuoyunu yanlış bilgilendirme ve yönlendirme sonucunu doğurmaktadır. Kararlara yönelik birtakım tenkitlerden görüyoruz ki, kararlarımız okunmadan, bazen de okunduğu halde gereğince anlaşılmadan eleştirilmektedir. Halbuki sağlıklı bir tenkit, okumayı ve okunanı yanlışsız anlamayı gerektirmektedir. Aksi takdirde kararda söylenmeyenler, söylenmiş üzere gösterilebilmektedir. İkinci olarak tenkidin eleştirilenler bakımından tesirli ve yararlı olabilmesi büyük ölçüde kullanılan üslûba bağlıdır. Birden fazla kere ‘nasıl’ söylediğiniz, ‘ne’ söylediğinizin önüne geçer. Hiç elbet üslûp ya da söz stili da söz özgürlüğünün teminatı altındadır. Elbette herkes dilediği üslûbu tercih etmekte hürdür. Fakat yargı kararından çok kararı verenlere odaklanan ve tenkit ötesine geçen sözlerin yarar getirmeyeceği, çünkü eleştiriyi mecrasından uzaklaştıracağı açıktır.”
‘KULLANDIĞIMIZ LISAN KİŞİLİĞİMİZİ YANSITIR’
“Esasen kullandığımız lisan kimliğimizi ve kişiliğimizi yansıtır” diyerek Mevlana’dan “İnsan, lisanının altında gizlidir” alıntısını yapan Arslan, “İfadeye ve stiline yönelik tüm bu söylenenlerin internet ortamında yapılan açıklamalar, paylaşımlar ve kullanılan lisan bakımından öncelikle ve bilhassa geçerli olduğunu da vurgulamak isterim. Sonuç olarak AYM Anayasa’nın ve kanunların kendisine verdiği misyon ve yetkiler kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti’nin temel hak ve özgürlükleri garantiye alan demokratik hukuk devleti niteliğini muhafazaya çalışıyor. Vazifesini en iyi biçimde yerine getirmek için de gayret gösteriyor. Bu vesileyle buradan kamuoyuna bir davette bulunmak istiyorum. AYM’ye katkı yapmak istiyorsanız, lütfen kararlarımızı eleştirin. Tenkitleri nitekim dikkate alıyor ve değerlendiriyoruz” davetinde bulundu.
Milliyet
