Proje kapsamında, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı mahallî kalkınma projeleri yürüten 26 kalkınma ajansından biri olan Orta Anadolu Kalkınma Ajansı (ORAN), Sivas’ta teknolojinin tüm imkanlarının kullanıldığı ‘Kangal Köpeği Üretim, Eğitim ve Müdafaa Merkezi’ kuracak.
43 dönümlük bir arazi üzerinde planlanan merkezde safkan kangalların genetiği müdafaa altına alınacak. Merkezde yetiştirilecek kangalların çiple takibi yapılacak, soyağaçları çıkartılacak. Bölgenin kalkınmasına değerli katkı sağlayacak merkezde her yıl tescilli 400 safkan kangal üretilecek. Merkezin 2021’de açılması planlanıyor.
7 MİLYON TL’LİK PROJE
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü uyumunda faaliyetlerini yürüten ORAN, Sivas Vilayet Özel Yönetimi, Cumhuriyet Üniversitesi, Kangal Köylere Hizmet Götürme Birliği ve Sivas Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü ile çalışmayı yürütecek. 7 milyon TL bütçeli projenin maliyetinin yüzde 75’ini ORAN karşılayacak. Merkezin en değerli işlevi, safkan kangal köpeklerinin üretilmesi ve genlerinin korunması olacak. Yetiştiren kangallar, çiple takip edilecek. Deri altına yerleştirilecek çiplerde, kangalların doğum tarihi, anne ve babasının ismi, ne çeşit hastalıklar geçirdikleri üzere bilgiler yer alacak. Hayvanların kaybolması halinde de takipleri bu çip sayesinde gerçekleşecek.
KİMLİK KARTLARI OLACAK
Merkezde kangalların soyağaçları çıkarılacak. Üretilen her köpeğin bir kimlik kartı olacak. Böylelikle kangal köpeğinin ırkı ve bu ırkın saflığının koruması, denetimi ve raporlanması sağlanacak. Merkezde, genetik çeşitliliğe yönelik çalışmalar yapılacak, araştırma yapmak isteyen akademisyenlere uzun vadeli müşahede imkanları sağlanacak.
BÖLGESEL KALKINMA İÇİN ARTI PAHA
Her türlü donanımı içinde barındıran, eğitim alanlarına sahip, veteriner hizmetleri de verecek merkezde, memleketler arası şovlar düzenlenecek. Merkezin kent turizmine de katkı sağlaması bekleniyor. Merkezi ziyaret maksadıyla bölgeye gelecek olanlar; konaklama, yeme-içme ve alışveriş, ikramlık eşya üzere aktivitelerle lokal ekonomiyi canlandıracak. Bölgesel kalkınma için artı paha oluşturacak. Yavru satışları ve öteki gelirlerle birlikte merkezin finansal sürdürülebilirliği sağlanacak. Birinci etapta merkezde veteriner, laborant, uzman köpek bakıcısı üzere vazifeleri üstlenecek 13 kişi istihdam edilecek.
‘IRKIN BOZULMASI ENGELLENECEK’
80 köpek kapasiteli merkezde, 60 damızlık kangalın 20’sini erkekler, 60’ını dişiler oluşturacak. Yavru köpekler, 2’nci aylarını doldurduktan itibaren web sitesi üzerinden sahiplendirilebilecek. Merkez inşaatında incelemelerde bulunan Sivas Valisi Salih Ayhan, “Merkezimiz sayesinde köpeklerimiz dünyanın neresinde olursa olsun bu özel çip sayesinde takip edilecek. Hayat şartları denetim edilecek. Irkın sağlıklı bir formda sürdürülebilir olması sağlanacak. Kangal yavrumuz dünyaya geldiği anda kimliklendirilecek. Aşikâr bir yazılım sayesinde tüm geçirdiği evreleri takip edilecek ırkın bozulması engellenmiş olacak” dedi.
KÜÇÜKBAŞ HAYVANCILIĞA DAYANAK
ORAN Genel Sekreteri Ahmet Emin Kilci, kangalların sürü idaresi konusunda dünyada bilinen en başarılı çeşit olduğunu anlatarak, “Biz bu merkez sayesinde küçükbaş hayvancılığı da bir nevi desteklemiş olacağız. Katalizör olacağız. Burada yetiştirilen kangal köpekleri küçükbaş sürülerde sürü idaresinde çiftçilerimize en büyük dayanağı sağlayacak” diye konuştu.
AŞILAMAYLA VEFATLAR ENGELLENECEK
Cumhuriyet Üniversitesi Kangal Köpeği Araştırma ve Yetiştirme Merkezi Müdürü Doç. Dr. Yusuf Ziya Oğrak da, 30 yıl veteriner olarak kangallar üzerinde çalıştığını söz ederek, “Yaptığımız müşahedelere nazaran her doğumda yüzde 80’e varan vefatlar olabiliyor. Bilhassa, yavrulara gerekli aşıların yapılmamasına bağlı vefatlar en büyük sorunlardan biri. Bu proje sayesinde bütün köpeklerin aşılanmasına yönelik çalışmalar yürütülecek.” dedi.
ANADOLU ASLANI
Anadolu coğrafyasında yüzyıllardır çobanlara yarenlik eden kangallar, iyi bir sürü koruyucusudur. Kangallar; zeki, önsezileri kuvvetli ve sahibine çok bağlı olmalarının yanı sıra çocuklara ve bayanlara karşı dostça davranışlarıyla bilinirler. Yavuz, süratli ve çevik köpekler olan kangallar, Osmanlı İmparatorluğu periyodundan bu yana makul bir sistematik içerisinde yetiştiriliyor.
Kurt sürülerine karşı lisandan lisana yayılan kahramanlıklarıyla ‘Anadolu Aslanı’ lakabını alan kangallar, Afrika, Avustralya ve Amerika kıtalarında yabanî hayvanlara karşı sürü müdafaa misyonu üstleniyor. Kangal köpekleri, sıkıntı iklim ve çalışma kaidelerine ahenk sağlamalarıyla da biliniyor.
Milliyet
