Diyarbakır’da Mezopotamya Fuarcılık ile Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenen, “Mezopotamya Tarım Hayvancılık Fuarı” merasimle açıldı.
Mezopotamya Milletlerarası Fuar ve Kongre Merkezinde düzenlenen fuarın açılış merasiminde konuşan Bakan Pakdemirli, tarih ve kültür kenti, tarım ve ticaret başşehirlerinden Diyarbakır’da açılışını gerçekleştirecekleri fuarın kente, bölgeye ve ülkeye güzel olmasını diledi. Pakdemirli, Diyarbakır’ın tüm Türkiye ve dünyaya eser gönderen bir kent olduğuna işaret ederek “Mesela bugün Diyarbakır’da üretilen çikolatayı 2015’ten bu yana Kuzey ve Güney Amerika, Asya, Afrika ve Avrupa kıtalarına gönderebiliyorsak ve bu ihracattan toplam 13 milyon dolar gelir elde edebiliyorsak bu verdiğimiz dayanaklara istek eden Diyarbakırlıların girişimciliği, çalışkanlığı sayesindedir. Hepinizi başka ayrı tebrik ediyor, sizleri alkışlıyorum.” diye konuştu.
Diyarbakır’daki fuarın bugüne kadar salgın nedeniyle iptal edilen fuar sürecinden sonra açılan birinci tarım fuarı olduğuna dikkati çeken Pakdemirli, bu tertibin bundan sonraki öteki fuar süreçleri için de epeyce kıymetli olduğunu aktardı.
“101 firma temsilcisinin iştirakiyle açılan bu büyük Tarım Fuarı’nda hem madden hem de manen Bakanlık olarak yanınızdayız.” diyen Pakdemirli, fuarda Bakanlık olarak bir stantları olacağını, ilgili projeler hakkında bilgilendirmeleri buradan yapacaklarını bildirdi. Pakdemirli tekrar marka projeler ve Bakanlığın faaliyetleri hakkında, Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü, Dicle Üniversitesi Ziraat ve Veteriner fakülteleri ile panel ve seminerler düzenleneceğini, böylece fuarı aynı vakitte bir bilgi şölenine dönüştüreceklerini söyledi.
“Son 3 yılda ziraî takviyeleri yüzde 65 artışla 24 milyar liraya çıkardık”
Türkiye’nin 1,9 trilyon dolarlık ziraî ticaret hacmine sahip bir bölgede yer aldığını, ziraî alan bakımından dünyada 17’nci sırada bulunduğunu, buna karşın ziraî hasılada Avrupa’da birinci, dünyada birinci 10 ülke içinde olduğunu belirten Pakdemirli, ülkenin bu ticari pozisyonunu pahalandırmak ve tarımsal üretimi arttırmak için var güçleri ile çalıştıklarını lisana getirdi.
Pakdemirli, Bakanlık olarak verdikleri dayanak ve yaptıkları altyapı yatırımları ile çiftçiyi desteklemeyi sürdürdüklerini aktararak geçen yıl meteorolojik kuraklık ve global ısınmanın tesirlerine karşın sulama alanında hizmete aldıkları yatırımlar sayesinde toplam bitkisel üretimin 9 milyon ton artışla 126 milyon tona yükselerek Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdığını, büyükbaş hayvan varlığının 2020 yılında 18,2 milyon başa yükselerek Cumhuriyet tarihinin en yüksek düzeyine ulaştığını anlattı.
Küçükbaş hayvan varlığının son bir yılda yüzde 12 artışla 54,1 milyon başa yükselerek son 30 yılın en yüksek sayısına ulaştığını tabir eden Pakdemirli, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“2020 yılında yüzde 4,8 büyüyen tarım, son 3 yıldaki en yüksek büyüme sayısına ulaştı. Ziraî hasılamız ise bir evvelki yıla nazaran yüzde 20 artarak 333,3 milyar liraya yükseldi ve Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı. Tarım ve besin eserleri ihracatımız, 2020 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 5 artışla 20,7 milyar dolara ulaştı. Dış ticaret fazlası ise yüzde 9 artışla 5,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2002 öncesi, dayanak, neredeyse yoktu ve birkaç müdahale alımı vardı. 2002 sonrası ise artan dayanaklar ve sonlu müdahale alımı vardı. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi sonrasında ise hem dayanaklarda artış hem de faal müdahale alımlarını birlikte uyguluyoruz. Son 3 yılda ziraî takviyeleri yüzde 65 artışla 24 milyar liraya çıkardık. Müdahale alımlarında ise üretici dostu siyasetler yürütüyoruz ve bunu da müdahale kurumlarımızı, ziyan ettirmeden yapıyoruz.”
“Diyarbakırlı çiftçilerimize son 19 yılda 23,3 milyar lira ziraî dayanak verdik, yatırım yaptık”
Pakdemirli, 19 yılda Diyarbakır’a kıymetli takviyeler sağladıklarını, tarım ve orman alt yapısını daha da güçlü hale getirdiklerini bildirerek şöyle konuştu:
“Diyarbakırlı çiftçilerimize son 19 yılda 23,3 milyar lira ziraî dayanak verdik ve yatırım yaptık. Kırsal kalkınma takviyelerimiz kapsamında; Diyarbakır’a 164 milyon lira hibe takviyesi ödedik. Hayvancılığın olmazsa olmazı meralarımıza özel hassasiyet gösterdik. 180 bin dekar mera ıslah çalışmasını tamamladık. Son 19 yılda Diyarbakır için 25,2 milyon lira yem bitkileri dayanağı ödedik. Diyarbakır’da toplam alanı 2,3 milyon dekar olan 3 ziraî ovamızı sit alanı olarak muhafaza altına aldık. 75 bin ton hububat ve 450 ton yem bitkisi tohumunu üreticilerimize dağıttık. Son 19 yılda 70 bin hektar toprakta çalışma yapılarak 30 milyon fidanı toprakla buluşturduk. Tekrar 19 yılda Diyarbakır’a toplam 11 milyar lira yatırım yaparak 4 içme suyu, 4 baraj, 12 sulama tesisi, 38 arazi toplulaştırma, 58 taşkın muhafaza tesisi ve 3 HES tesisi olmak üzere 119 tesisi hizmete aldık.”
“Diyarbakır’da 1 milyon 150 bin dekar araziyi daha sulamaya açmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz”
2021 yılını “Su ve sulama yatırımlarında atak yılı” olarak ilan ettiklerini hatırlatan Pakdemirli, Birinci Su Şurası kapsamında ilgili bakanlıklar, tüm belediyeler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve tüm paydaşlarla suyun geleceğini konuşacaklarını, hedefleri ortaya koyacaklarını ve yol haritasını belirleyeceklerini, şura ile ilgili toplantılara şimdiden Diyarbakırlı çiftçileri, üreticileri ve bütün paydaşları davet ettiğini söz etti. Pakdemirli, “Diyarbakır’da 1 milyon 150 bin dekar araziyi daha sulamaya açmak amacıyla sulama inşaatı ve kalan yerlerin planlama ve projelerini süratle tamamlama çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Böylece sulamaya açılacak alanlarla dekar başına yaklaşık 850 lira gelir artışı sağlanacak. Niyetimiz Diyarbakır’da sulanmadık bir karış verimli toprak bırakmamak.” diye konuştu.
Diyarbakır’da kıymetli bir başka projenin de Kralkızı-Dicle Projesi olduğunu, geçen yıl 200 bin dekar alanı suya kavuşturduklarını, bu yıl da yaklaşık 60 bin dekar alanı daha sulamaya açacaklarını aktaran Pakdemirli, ana kanalı tamamlanmış ve sulama şebeke çalışmaları devam eden yaklaşık 400 bin dekar alanı ise kısım kısım sulamaya açarak 2023 yılına kadar tamamlayacaklarını lisana getirdi.
“Silvan Barajı’nın bitirilip hayata geçirilmesi ile yılda 2 milyar lira iktisada katkı sağlanacak”
Pakdemirli, bu yıl Ergani Barajı ve sulaması ile Batman sağ kıyı sulamasını da tamamlayacaklarını vurgulayarak şunları söyledi:
“Yine Başlar Barajı, Pamukçay Barajı inşaatlarını da tamamlayarak barajda su tutmaya başladık. İnşallah bu yıl hizmete de açmış olacağız. Silvan Projesi kapsamında bu yıl Silvan Barajı başta olmak üzere 8 baraj ve 23 sulama tesisi olmak üzere toplam 31 iş yapacağız. Silvan Barajı’nın büsbütün bitirilip hayata geçirilmesi ile 2 milyon 350 bin dekar alan sulanarak yaklaşık 305 bin bireye iş imkanı, yılda 2 milyar lira ekonomiye katkı sağlanacak. Böylece Diyarbakır’ın münbit toprakları sulandıkça, çiftçimizin de yüzü gülecek, üretim de katlanarak büyüyecek.”
Diyarbakır içme suyu isale çizgisi 2. kısım işinde Dicle Barajı kaynağından alınacak su ile Diyarbakır’a yıllık 94,6 milyon metreküp içme suyu verileceğini belirten Pakdemirli, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Diyarbakır’da bitkisel üretimi geliştirmek ve meraları ıslah etmek üzere toplam 18 milyon lira bütçeli çok değerli 4, hayvancılık dayanakları kapsamında da 6 yeni müjdemiz var. Birincisi işlemeli tarıma uygun olmayan yerlerde yüzde 70 hibe ile toplam 171 bin badem, fıstık ve ceviz fidanı ile kapama meyve bahçeleri tesis edeceğiz. İkincisi 22 bin dekar boş bulunan tarım toprağında kırmızı mercimek ekimi yapmak suretiyle bu toprakları iktisada kazandıracağız. Üçüncüsü Karacadağ çeltiğini, geliştirmek ve yaygınlaştırmak için ilave 6 bin dekar alanda çeltik ekimi yapacağız. Dördüncü olarak da 7 bin dekar alanda Mera Islah ve Amenajman Projesi’ni başlatarak hayvancılık işletmelerimizin kullanımına tahsis edeceğiz. Böylelikle bereketli hilalin kalbi olan Diyarbakır’da inşallah yeni bitkisel üretim rekorlarına imza atacağız.”
Hayvancılık destekleri
Bakan Pakdemirli, “Etçi ve Kombine Irkların Yapay Tohumlama Yoluyla Yaygınlaştırılması Projesi” ile bu yıl kentteki dezavantajlı ilçelerde 1 milyon lira bütçe ile üreticilerin büyükbaş hayvanlarına fiyatsız yapay tohumlama yapacaklarını, projenin 3 yıl süreceğini belirtti.
Mandalarda fiyatsız yapay tohumlama yapmaya çabucak başlayacaklarını, YÖK iş birliği ile Murrah mandasının yapay tohumlama ve embriyo transferi yolu ile yaygınlaştırılması projesine de Diyarbakır’da başlayacaklarını, Diyarbakır’ı ipek böcekçiliği yatırım programı kapsamına aldıklarını, bu yatırımları yüzde 100 hibe ile destekleyeceklerini anlatan Pakdemirli, bu kapsamda 10 işletmeye 1 milyon 200 bin lira hibe dayanağı ödeyeceklerini belirtti.
Pakdemirli, Diyarbakır’da ahır-ağıl imali ve makine-ekipman alımına şu ana kadar 13,5 milyon lira hibe takviyesi ödediklerini, bu yıl da birinci kere küçükbaş hayvan yetiştiricilerinin hayvan çadırı alımına yüzde 50 hibe takviyesi vereceklerini, ayrıyeten göçerlere anaç koyun-keçi dayanağına ek 2 lira göçer dayanağı ödeyeceklerini söyledi.
3 bin baş Akkaraman ve 1500 baş Zom koyununu soy kütüğü kapsamına aldıklarını, soy kütüğü kaydı tutulan işletmelere hayvan başına 100 lira, bu işletmelerden koç ve teke alan yetiştiricilere 500 lira destekleme ödemesi yapacaklarını lisana getiren Pakdemirli, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunun (TKDK) da kentte güzel işler yapıldığını vurguladı.
Pakdemirli Diyarbakır’da toplam yatırımı 568 milyon lira, hibe fiyatı 260,8 milyon lira olan 391 projeyi desteklediklerini anlatarak, TKDK’nın 10. müracaat davet ilanına yatırımcıların büyük ilgi gösterdiğini belirtti. Bu davet kapsamında Diyarbakır için hibe meblağının 100 milyon lira olacağını lisana getiren Pakdemirli bu kez, et sürece tesisleri, meyve zerzevat sürece tesisleri ve hayvancılık bölümüne yönelik projeleri destekleyeceklerini bildirdi.
Pakdemirli Orman Genel Müdürlüğünce bu yıl Diyarbakır’a 17,6 milyon liralık değerli bir yatırım gerçekleştirileceğini, böylelikle yöre halkına iddiası 102 milyon lira ek gelir sağlayacaklarını, kentte 672 bin fidanı toprakla buluşturup, 3,5 milyon fidan üreteceklerini kaydetti.
“Diyarbakır asla ve asla terörle anılacak bir kent olmayacak”
Diyarbakır’ın geldiği yeri görmekten memnuniyet duyduğunu lakin Diyarbakır’ın hakkının bu olmadığına işaret eden Pakdemirli, 33 medeniyete konut sahipliği yapan kentin çok daha farklı bir yerde olabileceğini aktardı. Pakdemirli Diyarbakır’ın artık terörden arındırıldığını, Diyarbakırlıların iş yapma hevesinin olduğunu gördüğünü anlatarak, Besi Organize Sanayi Bölgesini, kurulan fabrikaları, yatırımları, verdikleri takviyeleri gördüğünü, bunlardan memnuniyet duyduğunu söz etti.
Suyun büyük bir medeniyet ve hayat olduğuna işaret eden Pakdemirli, “Su sahiden çatışmaları engelleyen bir şey ve hayat kaynağı. Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı bölgeye yapıldıktan sonra bölgede çatışma sayısı sıfıra indi. Yani su hayattır. Su vatandır. Bundan ötürü inşallah Diyarbakır asla ve asla terörle anılacak bir kent olmayacak. Bakanlık olarak Diyarbakır’ın emrindeyiz. Bundan yana hiçbir kuşkunuz olmasın.” dedi.
Pakdemirli, Kürtçe fuarın güzel olmasını diledi.
Açılışın akabinde Pakdemirli beraberindekilerle fuardaki stantları gezdi.
Merasime, Vali Münir Karaloğlu, AK Parti milletvekilleri Mehdi Eker ve Ebubekir Bal, Türkiye’nin yanı sıra Azerbaycan, Rusya ve Irak’tan bölüm temsilcileri, firmalar ve üreticiler katıldı.
Milliyet
