Marmara Kümesi Vakfı Genel Lideri Kohen’i tanıdığımda yıl 1970’ti.
Milliyet Gazetesi’nin bir öbür değerli Dış Siyaset Müellifi Ali Başarel bizi tanıştırmıştı.
Ali Başarel, onun da benim de ağabeyiydi.
Sami Kohen, dış siyaset konusunda, tezli ve kabul görür bir gazeteci olarak yaşadı.
Elli yılı aşan dostluğumuzda, birçok aktiflikte bir arada olduk.
Marmara Kümesi Vakfı’nın pek çok toplantısını ve sayısız Avrasya İktisat Zirvesi’ni birlikte paylaştık.
Mevzulara derin ve stratejik bir yaklaşımı vardı. Olayları tahlil ederken pek az entelektüelde bulunan bir bedel ve kavrama anlayışıyla yaklaşırdı. Lakin her şeyin ötesinde müspet bir telakki anlayışına sahipti. Batının kabul ettiği ve yazılarına bedel verdiği Sami Kohen ile Marmara Kümesi Vakfı ismine yaptığımız yurt dışı seyahatlerde, sakin duruşu ve konuşması ile gerçek niyetlerini muhataplarına tasdik ettirmesi her vakit dikkatimi çekmişti.
Paris’ te Fransa Senatosu’ndayız. Ermeni lobisine karşın Senato’da toplantı yapma müsaadesi aldığımızda, Sami Kohen’le koridorda bir Fransız parlamenter yolumuzu kesti. Bizi yakamıza taktığımız konuk kartından tanıyan parlamenter, kim olduğumuzu bilmeden: “Türklerin toplantısına mı geldiniz? Yoksa sizler de mi Türk’sünüz?” dedi. Sami Kohen, benim karşılık vermemi beklemeden: “Evet” dedi. Fransız parlamenter bu karşılık üzerine küçümseyen bir halla: “Ermenileri kestiniz. Şovenistliğinizi, barbarlığınızı burada da mı göstereceksiniz?” deyince Sami Kohen “Genç adam ben Türk’üm hem de Yahudi Türk. Ben hürriyetin merkezi Fransa Parlamentosu’nda olduğumu sanıyordum. Kazara Ermenistan Parlamentosunda mıyım, yoksa Siz Fransız değil de Ermenistan Milletvekili misiniz?” deyince, parlamenterin yanımızdan bir uzaklaşması vardı ki, görülmeğe kıymetti.
Türklük konusunda hem savlı hem sevdalı hem de akılcıydı.
Romanya Strateji Merkezi ile Marmara Kümesi Vakfı olarak Kadir Has Üniversitesi’nde Karadeniz konusunda bir çalıştay gerçekleştiriyorduk. Romen arkadaşlarımız Rusya’nın Karadeniz’deki varlığından kaygı duyduklarını ortaya koyan konuşmalar yapıyorlardı. Sami Kohen, Karadeniz’in bir barış denizi olduğunu, buranın Montrö ile tarafımızdan askeri güçlerin şov alanı olmasına imkân vermediğimizi, münasebetiyle bu denizde rastgele bir tehdit ögesinin oluşmadığını ve oluşmayacağını şık bir biçimde anlatmıştı.
Hasılı Sami Kohen bilinenden, görünenden pek etkilenmezdi. Türkiye’nin sahip olduğu bedelleri, batılılara itina ile anlatan ve kabul ettiren Sami Kohen, ülkemiz Türkiye için pek çok hizmet ifa etti.
Dışişleri Bakanlığı’mız bundan ötürü kendisini madalya ile onurlandırdı.
Son günlerinde gözlerinden şikayetçiydi.
Pırıl pırıl olan hafızası ve her zamanki mütevaziliğiyle “Yeteri kadar gördük Akkan Bey” diyebiliyordu.
Türk basını bir dış siyaset uzmanını, Türk milleti sadık bir yurttaşını, dostları ise samimi bir arkadaşlarını kaybetti.
Bedelli Eşi’nin ve Ailesi efradının haklı acısını paylaşıyor kendisine kabir rahatlığı diliyorum.
Milliyet
