Çan’a bağlı Bahadırlı köyü sonları içerisindeki İnkaya Mağarası 2016 yılında Ankara Üniversitesi Paleoantropoloji Ana Bilim Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. İsmail Özer başkanlığında yapılan ‘Muğla ve Çanakkale Vilayetleri Yüzey Araştırması’ sırasında bulundu.
Anadolu-Balkanlar ortasındaki Paleolitik devir insanlarının göçlerine ışık tutacak olan mağarada 2017-2020 yılları ortasında Troya Müze Müdürlüğü başkanlığında, milletlerarası bir takımla dönemsel hafriyat çalışmaları yapıldı. Mağara, 2021’den itibaren de Cumhurbaşkanlığı kararı ile 12 ay boyunca hafriyat yapılacak alan ilan edildi.
Mağaradaki hafriyat çalışmaları bu sene 7 kişilik grupla sürüyor. Mağarada bu yılki hafriyat çalışmalarında, Orta Paleolitik periyoda ilişkin saplı alet uçları bulundu.
Kazı Lideri Prof. Dr. İsmail Özer, mağaranın batı kesitinde doğuya nazaran daha çok saplı alet uçları çıkarıldığını belirterek “Aslında uç deyince birinci başta sivri bir alet olarak algılanıyor. Lakin uçlardan kastımız rastgele bir sapa takılan alet formu” dedi.
İNSAN BEYNİYLE ALET KULLANIMI İLİŞKİSİ
İnsan beyni gelişimi üzerinden alet üretimine ve kullanımına dikkati çeken Prof. Dr. Özer, “İnsan beyin gelişiminin bir evresinde bu taş aletler artık farklı gereçler kullanılarak, farklı bir maksatla, daha efektif bir halde kullanılmasına dönüştürülüyor. Dünya üzerinde birinci örnekleri tahminen de bizim hafriyat yaptığımız bu periyoda denk gelen bu taş alet formlarının sap olarak tanımladığımız kısımlarına kemik, boynuz, ağaç ya da kurutulmuş deri geçirilerek, bu taş aletin daha güçlü bir biçimde kullanılabilmesine müsaade veriyor. Bu birebir vakitte insan beyninin de artık daha karmaşık aletler üretebilme ya da farklı malzemeleri kullanarak kendisini tabiatta daha güzel tabir edebilme marifetinin bir göstergesi” diye konuştu.
İnsanların ürettikleri kültür kalıntılarından, besin artıklarından yola çıkılarak, insan davranışlarını yorumlamaya çalıştıklarını belirten Prof. Dr. Özer, “Bu sene hafriyatta bulunan aletler, insan beyninin gelişiminde değerli kademelerden birini yansıtıyor. Bu aletlerin, taşların toprağı kazarak yumrulu besinleri bulmada, ağaç kabuklarını soymada ya da deri tabaklama üzere farklı fonksiyonlarda daha güçlü bir formda kullanılmasına yarıyor” dedi. (DHA)
