Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “Rektör atanması probleminde (Boğaziçi Üniversitesi) Cumhurbaşkanının bir yetkisinin sorgulanması, bunun tartışmaya açılması noktasına getirilmesi, siyaset açısından da üniversite açısından da sağlıklı bir durum değil. Bilhassa de bir partinin bunu politize edip kendi siyasi gündemine eklemlenmeye çalışması Boğaziçi Üniversitesine de oradaki öğrencilere de haksızlık.” dedi.
CNN Türk’te yayınlanan “Ne oluyor?” programına katılan Kalın, gazeteciler Hakan Çelik ve Göksu Öngören Özgür’ün gündeme ait sorularını yanıtladı.
Prof. Dr. Melih Bulu’nun Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğüne atanmasına ait reaksiyonlar ve sonrasında yaşanan tartışmalarla ilgili soru üzerine Kalın, üniversitelerde rektör atama sisteminin son 2 yıldır Cumhurbaşkanı tarafından yapıldığını anlattı.
Kalın, rektörlerin geçmişte de cumhurbaşkanları tarafından atandığına işaret ederek, seçim yapılırken de sonuncu olarak seçim sonuçlarının cumhurbaşkanının önüne gittiğini ve cumhurbaşkanının takdiriyle bir rektör atamasının yapıldığını hatırlattı.
Dünyanın değişik ülkelerinde seçimlerin yapıldığı sistemler bulunurken, direkt atama tekniğiyle görevlendirmelerin yapıldığı modellerin de bulunduğunu aktaran Kalın, Türkiye’de rektörlük seçimleri modellerinin bir periyot denendiğini lakin bunun kendine nazaran birçok kusurlarının ortaya çıktığını söyledi.
Kalın, üniversitelerde seçim yapılmasıyla ilgili kampanyaların üniversiteleri gereksiz yere politize eden, bölen kampanyalara dönüştüğünü lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Dönem periyot sayısal olarak lisana getirilen şikayetlerden bir tanesi, toplumsal bilimcilerin bilhassa tıpçılara karşı hiçbir bahtlarının olmadığıydı. Bugünkü modele geçilmesinin temel sebebi de üniversitelerdeki seçim sistemi tartışmalarını bir kenara koymaktı. Bir taraftan baktığınızda daha demokratik, daha iştirakçi, daha hakikat üzere görünüyor lakin mahsurlarını dikkate aldığınız vakit üniversiteleri hakikaten gereksiz yere politize eden bütün bu kampanya öncesi, sonrası, bir rektör seçildikten sonra yaşananlar, kadrolaşmalar… Bu tartışmaların önünü, sonunu göremediğiniz öteki bir furyanın içine giriyordunuz.”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın burada yasalar çerçevesinde bir takdirde bulunduğunu anlatan Kalın, “YÖK belirli isimler getirdi, o da onların içinden bir adedini seçti. Artık bu itirazı yapan öğrenciler ve onlara dayanak veren öteki çevreler, ‘Biz rektöre değil bunun atama yordamına karşı çıkıyoruz’ diyorlar. Yeni sistemde bütün üniversitelere rektörler bu türlü atanıyor. Vakıf üniversitelerinde, özel üniversitelerde onların önerdiği isim tercih ediliyor ancak devlet üniversitelerinde, kamu kaynakları kullanan bir üniversitede rektörün cumhurbaşkanı tarafından atanması mevcut uygulamayı söz ediyor.” diye konuştu.
“Tartışmalar, diğer yere kaydı”
İbrahim Kalın, geçmişte seçim yoluyla yapılan atamalarda üniversitelerde kutuplaşmanın yaşandığını belirterek, “Gerçekten üniversitenin akademik, bilimsel gücünü siyasal alana kaydıran, çekişmelere ve diğer tartışmalara kaydıran bir modeldi o model. Burada 2-2,5 yıldır rektörler bu türlü atanıyor. Burada ‘Boğaziçi’ne istisna yapın’ demek de herhalde makul bir talep olmayacaktır.” dedi.
Tartışmaların daha sonra diğer bir yere kaydığına dikkati çeken Kalın, şöyle konuştu:
“Maalesef bir siyasi parti bunu kendi siyasi sorunu haline getirmeye çalıştı. Vilayet lideri üzerinden vs. bahis, parti siyasetine dönüştürüldü. Buna da doğal olarak reaksiyon geldi. Burada rektörün yetkinliği tartışılmıyor adap tartışılıyor, bu halde atanması gerçek değildi deniliyor. Ben de diyorum ki mevcut yasalar içinde atamalar zati bu türlü yapılıyor şu anda. Bu da bir deneyime dayalı olarak tercih edilmiş bir sistem.”
“Rektörün performansına bakıp bunun temel alınması gerekir”
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Buradaki tartışmanın, rektör atanması sorununda Cumhurbaşkanının bir yetkisinin sorgulanması, bunun tartışmaya açılması noktasına getirilmesi, siyaset açısından da üniversite açısından da sağlıklı bir durum değil. Bilhassa de bir partinin bunu politize edip kendi siyasi gündemine eklemlenmeye çalışması Boğaziçi Üniversitesine de oradaki öğrencilere de haksızlık.”
“Meseleye nasıl bir tahlil bulunabilir?” sorusuna yapılması gereken şeyin kolay olduğu karşılığın veren Kalın, rektörün performansına bakılıp bunun temel alınması gerektiğini vurguladı.
Kalın, “Burada yol tartışmaya açıldığında yani ‘Bu yetkiyi kullanamazsın’ stili bir siyasi çıkış ki maalesef bu siyasi partinin, CHP’nin yaptığı bu oldu. Ondan ötürü problem bu kadar büyüdü. Husus ile ilgisi, alakası olmayan bir kısımlar tartışmaya girdiler, gittiler oraya öğrencilere takviye vermek ismine diğer bir siyasi gündemle oraya yöneldiler ve sıkıntı bir üniversite, rektör, akademik standart, düzey vb. şeylerden çıktı diğer bir siyasi alana kaydı. Tam da bunun olmaması gerekiyordu aslında. Bir siyasi parti bunu bu türlü politize ettiğinde üniversite ortamına huzur getiriyor mu? Üniversitenin akademik, ilmi, bilimsel çalışmalarına katkı sağlıyor mu?” değerlendirmesini yaptı.
Protestolar sırasında “Kayyum rektör istemiyoruz” sloganına ilişin görüşü sorulan Kalın, Rektör Prof. Dr. Melih Bulu’nun buna çok makul, uygar ve demokratik bir biçimde yanıtlar vermeye çalıştığını söz etti.
Kalın, Bulu’nun öğrencilerle konuşmaya çalıştığını belirterek, “Ama artık ‘Benim dediğim olacak, sen kayyum rektörsün’ diye bir şey dayattığınız vakit da konu diğer bir yere kayıyor. ” dedi.
Bir üniversite rektörünün yalnızca o üniversiteden atanması gerektiğine ait dünyanın hiçbir yerinde, üniversitesinde bu türlü bir kuralın olmadığını aktaran Kalın, birtakım teamüller o denli olmuş olabilir lakin bunu bir hukuksal umre haline, kural haline getirilmemesi gerektiğini söyledi.
“CHP İstanbul Vilayet Lideri üzerinden bahis siyasallaştırıldı “
Kalın, Cumhurbaşkanının da önüne gelen belgeleri incelediğini lisana getirerek, rastgele bir üniversiteye rektör olacak kişinin akademik birikimine, yöneticilik deneyimi ve öbür istikametlerine baktığını aktardı.
Hususun diğer bir tabana kaydırıldığını vurgulayan Kalın, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Üniversiteli öğrenciler, akademisyenler kendi dinamikleri çerçevesinde, kendi tartışma tabanları içinde bu mevzuyu devam ettirselerdi tahminen daha sağlıklı bir tartışma yeri olacaktı fakat husus politize edildi, siyasallaştırıldı, bilhassa CHP İstanbul Vilayet Lideri üzerinden mevzu siyasallaştırıldı ve tartışma, oraya gidip bir legal cumhurbaşkanının kullandığı bir yetkinin sorgulanması sorununa dönüştü.”
“Üniversitelerin çok daha fazla katkı vermesini beklerim”
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, üniversitelerin yeteri kadar üretmemesini eleştirdiğini tabir ederek, “Bu, bugünün konusu değil, son 10 yılın, 15 yılın, 20 yılın, AK Parti iktidarlarının konusu değil. AK Parti iktidarları periyodunda Cumhurbaşkanımız üniversite sayılarını, imkanlarını, yerleşke imkanlarını, takımları artırdı. Yani akademinin, üniversitenin muhtaçlık duyduğu araçları onlara temin etti. Bundan sonrası akademinindir.” diye konuştu.
Üniversitelerin bilimsel araştırmaya odaklanarak dünya çapında çalışma yapmaya başladığında bunun her yerde karşılık gördüğünü belirten Kalın, “Türkiye bu kadar büyük sosyolojik, siyasal değişimler geçiriyor, bölgesinde bu kadar kritik roller üstleniyor. Sağlıktan mühendisliğe, etraf problemlerinden şehirciliğe kadar birçok alanda bilimsel bilgiye muhtaçlık duyduğu bir devirde, ben üniversitelerin çok daha fazla katkı vermesini beklerim bu süreçlere, karar vericilere, siyaset yapıcılara.” dedi.
“Cumhurbaşkanlığı yetkisini Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a veren millettir”
İbrahim Kalın, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik kelamları üzerine şunları söyledi:
“Kılıçdaroğlu’nun ‘sözde cumhurbaşkanı’ tabiri son derece tehlikeli bir sözdür. Bu, seçilmiş bir cumhurbaşkanının meşruiyetini tartışmaya açmaktır. Bu, bir kez Cumhurbaşkanı’na son seçimlerde oy veren yüzde 52,5 yani neredeyse 26-27 milyon beşere bir saygısızlıktır. Ulusal iradeyi yok sayan bu tıp yaklaşımlar, cumhuriyete ve demokrasiye karşı bir tehdittir, bir tehlikedir. Siz seçilmiş, misyonunun başında olan, kanunlar, kurallar çerçevesinde vazifesini icra eden yasal cumhurbaşkanına ‘sözde’ yani ‘meşruiyeti olmayan’ yaftasını vermeye çalışırsanız, çok önemli bir tehlikeyle karşı karşıyayız demektir, muhalefet ismine da. Muhalefetin demokrasiyi, millet iradesini sindiremediği, özümseyemediği manasına gelir bu. Cumhurbaşkanının siyasetlerini beğenmeyebilirsiniz, eleştirebilirsiniz, bu farklı bir şey lakin meşruiyetini bu halde sorgulamaya açmaya çalışırsanız, uğraş ederseniz, demokrasiyi zedelersiniz, yaralarsınız. Bu da maalesef CHP’nin geçmişinde bulunan bir ekip şaibeli periyotları akla getirir. Son günlerde, son devirlerde darbe imaları konuşuldu. İster istemez darbe aykırısı olan herkes bunlara da reaksiyon gösterdi. Tekrar bu tıp şeyleri akla getirmeye başlar. Yasal, seçilmiş, seçimle işbaşına gelmiş bir cumhurbaşkanının misyonunu, yetkisini, pozisyonunu, makamını bu biçimde sorgulamaya kalkarsanız, ‘sözde’ yahut gibisi tabirlerle, sakil ve kerih sözlerle, buradan demokrasimiz, cumhuriyetimiz ziyan görür. Bunlar son derece tehlikeli tabirler ve Sayın Kılıçdaroğlu’nun bunu düzeltmesi gerekir. Bu mantıkla gidecek olursak Meclis’in meşruiyetini de sorgulamaya başlarsınız, Kılıçdaroğlu’nun meşruiyetini de sorgulamaya başlarsınız, bunun sonu gelmez. Milletin iradesine saygısızlıktır bu her şeyden evvel.”
Bu türlü bir yaklaşımın demokratik siyasette yeri olamayacağını lisana getiren Kalın, “Bu tartışmanın yahut kendince meydan okumanın, sorgulamanın yapılacağı yer sandıktır. Sandığa gittiğinizde milletten oy istersiniz, seçilirsiniz, ondan sonra rakibinizi alt ettiğinizi söylersiniz. Seçilmiş, seçimle iş başına gelmiş bir cumhurbaşkanına, 26 küsur milyon insanın oy verdiği bir cumhurbaşkanına siz ‘sözde cumhurbaşkanı’ diyemezsiniz, onun meşruiyetini tartışmaya açamazsınız. Siz o makamda da değilsiniz, o denli bir yetkiniz de yok. Cumhurbaşkanlığı yetkisini Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a veren millettir ve bunu muhakeme edecek kişi de Sayın Kılıçdaroğlu değildir.” sözlerini kullandı.
“Demokratik refleksin harekete geçmesi çok normal”
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “Darbe konusu Türkiye’nin gündeminde midir?” sorusunu şöyle yanıtladı:
“Türkiye’de darbeler devri sona ermiştir. Millet bunu 15 Temmuz’da çok net bir formda göstermiştir. Hala bu darbe sorununu gündemde tutmaya çalışan ve bunun üzerinden bir ekip imalarda bulunan, kendilerince siyaset yapmaya çalışan aşikâr kısımların olduğu da bir gerçek. Darbeden fazla darbe lobiciliği yapan, adeta darbe pazarı kurmaya çalışan aşikâr bölümler var. Bu hususlarda açıklama yapan bireyleri görüyoruz, bazen bir kişi olabiliyor, bazen bir küme olabiliyor, bazen bir kümenin veya bir partinin temsilcisi olabiliyor. 2021 yılına girdiğimiz günlerde birisi çıkıp bu açıklamayı yapıyorsa, insanların buna reaksiyon göstermesinden daha doğal ne olabilir? Veyahut ’27 Mayıs darbesi şunlar olsaydı aslında olmazdı.’ demek geriye gerçek, aslında ‘Darbe sivillerin hatasıdır, onlar şunları yapsalardı askerler müdahale etmeyecekti üzere.’ bir okumayı beraberinde getiriyor.”
İlker Başbuğ’un açıklamasına ait olarak da Kalın, “Bir siyasi tahlil yaparken de geçmişe dönük tahlillerin de bugünün siyasetiyle çok iç içe geçtiğini göz arkası etmemek lazım. Sayın Başbuğ’un bu türlü bir niyeti olmamış olabilir, darbeye taban hazırlayacak bir yaklaşım ortaya koyma niyetiyle bunu söylememiş olabilir. Ancak bizim demokrasimiz o kadar kırılgan süreçlerden geçti ki… Bunları yaşamış bir ülke olarak ister istemez birileri bu periyotları çağrıştıracak kimi sözler kullandığında demokratik refleksin harekete geçmesi çok olağan.” diye konuştu.
Kalın, şöyle devam etti:
“Amerikan Kongresini basan o güruh politikler tarafından nasıl tanım edildi? ‘Bu bir darbe teşebbüsüdür.’ dediler. Amerikan Kongresini ele geçirmeye çalışmak bir kalkışmadır. Orada tanklar, uçaklar harekete geçip Amerikan Senatosunu bombalamadı, yüzlerce insan ölmedi, meclis bombalanmadı yahut liderin canına kast eden bir hareket olmadığı halde bir küme insan -ki fecî bir şey rastgele bir demokrasi için çok makus görüntülerdi- Amerikan Kongresine girince ‘Bu bir darbe teşebbüsüdür.’ diye tabir ediliyorsa, bizim yaşadıklarımızı bir kıyaslayın. Amerika’daki birçok kişi Türkiye’de yaşanan 15 Temmuz darbesine darbe bile diyemedi. Amerikan Kongresine bir küme insan girip oraya buraya saldırıp vandalizm yaptığında kendilerince ‘Bu seçim sonuçlarını kabul etmiyoruz, seçimi çaldınız.’ dediğinde buna darbe diyor. Bunları yan yana bir koyun. Burada demokratik refleksin harekete geçmesi olağan. 15 Temmuz’dan sonra ben Türkiye’de tekrar, milletin bu iradesi canlı olduğu, bu şuuru yerinde olduğu surece bir darbe ihtimalini görmüyorum. Milletimiz, 15 Temmuz’da darbecilere nasıl yanıt verdiyse, bundan sonra bu yola tevessül edecek şahıslara de zikri, fikri, konumu, apoleti, siyasi kimliği ne olursa olsun gerekli yanıtı kesinlikle verecektir.”
Muhalefet partilerinin darbe konusundaki açıklamalarına ait soru üzerine Kalın, “Darbe sıkıntısı, geçmişte yaşadıklarımızdan bağımsız olarak değerlendirebileceğimiz bir şey değil. Bir formda bu darbelerin içinde siviller de oldu. Askeri yanına alarak iktidar olmak isteyen siyasi partiler de oldu. Bir devir CHP’nin iktidar formülü, CHP artı ordu eşittir iktidar idi.” dedi.
Kalın, Türkiye’de bazen sivil siyasetin o kadar itibarsızlaştırıldı ki adeta askeri darbelere yer hazırlandığını, sivil siyasetin bilerek itibarsızlaştırıldığını söyledi.
Buna materyal veren siyasetçilerin de olmuş olabileceğini ancak bunların hiç birinin bir askeri darbenin legal tabanı olamayacağını vurgulayan Kalın, “Çıkıp bugün birileri ‘Ben şunu sevmiyorum, beğenmiyorum. Nasıl gidecekse, nasıl giderse gitsin, darbe ile bile olsa gitsin’ dediğinde, insanların buna demokratik bir refleks reaksiyon göstermesi çok olağan. Bu, Türkiye’nin demokratikleşme şuuru açısından sağlıklı bir şey. Zahmetli olan bu tıp yollardan, yaklaşımlardan medet uman birilerinin bulunuyor olması.” değerlendirmesini yaptı.
“Siyaseti ve devlet kurumlarını sağlam taban üzerinde inşa etmemiz gerekiyor”
İbrahim Kalın, siyaset ve devlet kurumları zaafa uğradığında darbe çeşidi müdahalelere yer hazırlandığını belirterek, “Geçmişte de darbe yapmak isteyenler bu iki şeyi yaptılar. Hasebiyle siyaseti ve devlet kurumlarını sağlam taban ve temeller üzerinde inşa etmemiz gerekiyor. Bunun için milletin iradesi temeldir, sandığa gitmek temeldir. Milletin onay vermediği hiç bir yapının, modelin yaşayamayacağını herkesin kabul etmesi temeldir.” tabirlerini kullandı.
Ortak tabanın, siyasetin demokratik bir yerde ilerlemesi gerektiği unsuru olduğunu vurgulayan Kalın, bu sağlandığında, hem siyasetin hem de devlet kurumlarının güçlü olduğu bir tabanda darbe imkanı ve ihtimalinin çok zayıflayacağını lisana getirdi.
Kalın, aslolanın demokrasiyi seçimlerle, Anayasa’nın çizdiği kural ve kanunlar çerçevesinde işletecek bu modeli daima birlikte yaşatmak ve buna ziyan verecek imalardan, açıklamalardan, bunun meşruiyetini tartışmaya açacak konumlardan kaçınmak gerektiğini söyledi.
Siyasi önderlerin, bir bahiste görüş belirtirken bu hassasiyeti bu ortak tabanı dikkate alarak siyaset yapmalarının değerli olduğunu söz eden Kalın, “Özellikle 15 Temmuz’dan sonra milletimizin darbelerin karşısında dimdik duran bir millet olarak bundan gerekli dersleri çıkardığına inanıyorum.” dedi.
“Erken seçim bizim gündemimizde yok”
İbrahim Kalın, “İktidar ve muhalefet bloğunda ittifaklar şekillenir mi önümüzdeki süreçte?” sorusu üzerine, şu karşılığı verdi:
“Siyaset dinamik bir süreç şimdiden bir şey söylemek için çok erken. Lakin her bir siyasi partinin aşikâr unsurları vardır. İttifak kurarken de bu unsurlara en uygun öteki aktörlerle birlikte hareket ederler. 2023 seçimlerine 2,5 yıl var ve erken seçim diye bir şey kelam konusu değil. Erken seçim bizim gündemimizde yok. Seçimler 2023’te vaktinde olacak. O vakte kadar da Cumhur İttifakı sağlam bir biçimde, pek güçlü bir halde bu süreci devam ettirecek. Bu ittifaka iştirakler olabilir, bunun için şimdiden bir şey söylemek için erken. Başka partiler değerlendirirler. Kendi siyasi amaçları çerçevesinde bunu manalı bir adım olarak değerlendirirlerse olabilir. Bu manada ittifaklar kapılarını kapatmazlar öbür aktörlere. Türkiye’de bir hükümet krizi yok. Türkiye’de yüzde 50’lerin üzerine çıkmış bir Cumhur İttifakı var ve şu an iktidarda olan, ülkeyi yöneten bir Cumhurbaşkanı var ve onun bir kabinesi var. Hasebiyle erken seçimi konuşmayı dahi gerektirecek bir tablo kelam konusu değil. Bu, yapay bir gündem olarak lisana getirildiği vakit demokrasinin işleyişine, iktisada ve yatırımcıya da ziyan veriyor.”
“Anketlere baktığınız vakit tablo ortada”
Erken seçim tartışmalarına ait soru üzerine Kalın, “Erken seçim ihtimali yok. Bu tıp temaslar yahut davetler, mevcut ittifakı güçlendirmeye dönük adımlardır. Gelir, katılırlarsa mevcut ittifak daha da güçlenir. Hükümetin çalışmalarına tahminen daha büyük katkı sağlar. Gelmeseler de Cumhur İttifakı anketlere baktığınız vakit tablo ortada.” dedi.
“Muhalefet ile yeteri kadar görüş alış verişinde bulunamıyor mu hükümet?” ve “Sayın Cumhurbaşkanı ile Sayın Kılıçdaroğlu ortasında da bir görüşme kelam konusu olabilir mi?” soruları üzerine Kalın, şunları söyledi:
“Planlanan bu türlü bir görüşme yok. Sayın Cumhurbaşkanımız kapılarını hiç bir vakit hiç bir siyasi figüre kapatmamıştır. 15 Temmuz’dan sonra da Sayın Kılıçdaroğlu, Sayın Bahçeli, o vakit Binali Beyefendi Başbakandı. Külliye’ye geldiler, değerlendirildi. Keşke muhalefet burada daha büyük bir siyasi sorumluluk ve olgunlukla hareket etse ve bu türlü temaslar daha sık yapılabilse.Cumhurbaşkanımız, terörle çaba, PKK ile uğraş, FETÖ ile gayret, güç, Irak, Suriye, Libya, Doğu Akdeniz üzere yerlerdeki ulusal çıkarlarımız kelam konusu olduğunda kapılarını hiç bir vakit kapatmadı. Ancak sizin meşruiyetini sorgulama cüretinde bulunacak tabirleri kullandığı vakit bir muhalefet başkanı ile hangi tabanda oturup konuşacaksınız.”
Parlamenter sisteme dönüş tezleri ve taleplerine ait görüşü sorulan Kalın, şu cevabı verdi:
“Türkiye’de kaç başkan, yüzde 30-35-40 ile tek başına iktidar olmak varken, 50 1 üzere yüksek bir çıtayı kendine gaye olarak koyabilirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan olarak seçimlere girdi hepsini de kazandı. Birinci iktidara geldiği 2002 seçimlerinde yüzde 34,7 oy aldı ve o periyotta meclisteki sandalye dağılımından ötürü iki parti meclise girdi. Oy dağılımından ötürü AK Parti sandalyelerin yüzde 60’ına yakınını aldı. Bu her seçimde yükselerek 50’ye kadar çıktı.
Tayyip Erdoğan’ın kendi taban gücünü düşündüğümüz vakit, AK Parti’nin 5-6 bazen 10 puan önünde oldu. Bu gücünü de hala koruyor Cumhurbaşkanımız. Bunun rahatlığı varken 50 1 diye bir maksat koydu. ‘Gerçek manada demokratik meşruiyeti olan, yetkisi olan bir liderliğin bu türlü olacağını söylüyorum’ dedi. Kaç önder buna yürek edebilirdi? Yüzde 20-25 oy aldığında ‘Tarihimizin en büyük oyunu aldık’ diyen bir siyasi önder profilinin karşısında ‘Hayır ben 50 1 ile geleceğim’ diyen bir öteki siyasi başkan. Bu milletin iradesini temel alan bir yaklaşımın tabiri bu. ‘Bu sistemden mutlu değiliz, 50 1 bizi zorlayacak’ diye bir tereddüt, bir inanç eksikliği asla kelam konusu değil.”
Kalın, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin, Türkiye’de milletin iradesini önceleyen, demokratik standartları yükselten, “Sandıkta lakin bu noktaya gelirseniz iktidar olursunuz” diyen bir bakış açısını söz ettiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, önümüzdeki süreçte CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile rastgele bir görüşmesinin kelam konusu olup olmadığının sorulması üzerine Kalın, bu türlü programın şu anda gündemde olmadığını kaydetti.
Kalın, “Sayın Kılıçdaroğlu bu üslupla Cumhurbaşkanımız hakkında konuşmaya devam ettiği surece bu türlü bir görüşmenin imkanı kelam konusu olmaz natürel ki. Bu yalnızca ferdî bir problem de değil. Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan tıpkı vakitte kendisine oy veren milyonlarca kişinin hakkını, hukukunu korumak zorunda. Birisi onun meşruiyetini sorgulamaya açtığında, yalnızca onun şahsına saldırmıyor ki tıpkı vakitte ona oy veren insanlara da bir saygısızlık var. O insanların da hakkını korumak zorunda elbette. Münasebetiyle bunun tabanını oluşturacak adımların atılması lazım.” diye konuştu.
ABD’de yaşanan olaylarla ilgili sorulan soruya cevap veren Kalın, 6 Ocak’ı ABD için bir siyasi kırılma tarihi olarak tanımladı. “Biz bu seçimi tanımıyoruz” diyerek parlamentonun basılmasını tasa verici olarak pahalandıran Kalın, onbinlerce kişinin örgütlenerek vandalizm yaptığını söz etti.
“Bu kitleyi Trump ortaya çıkartmadı lakin onları kanalize etti”
Birtakım siyasalların bu teşebbüs için “kalkışma”, “darbe girişimi” üzere sözler kullandığını aktaran Kalın, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu kitleyi Trump ortaya çıkartmadı lakin onları kanalize etti. Amerika’da bu kitle daima vardı. Kendini beyaz olarak tanımlayan, Hıristiyan, anti-Müslüman, göçmen aksisi, ekseriyetle kırsal kesimde yaşayan, kendince milliyetçi, silah kullanmayı seven, ferdi özgürlüklerine düşkün bir kitle var. Bu kitle şu anda Cumhuriyetçi Partinin önünde de bir sorun olarak duruyor. Zira bunlar bir manada, Cumhuriyetçi Partinin durduğu sağın daha sağındaki bir kitleyi temsil ediyor. Şayet bu kitle manipüle edilirse yahut bunların aksiyonları devam ederse bunlar Cumhuriyetçi Partiyi yetersiz, korkak, aciz görerek öbür yollara tevessül edebilirler.”
Trump’ın muhtemelen Cumhuriyetçi Partinin adayı olamayacağı değerlendirmesinde bulunan Kalın, partinin ağır toplarının Trump’la ortasına önemli bir aralık koyduğunu dikkati çekti.
Bu kitleyi besleyen zihniyetin nereden geldiğinin Amerika’daki siyasalların düşünmesi gerektiğini söyleyen Kalın, bu kitlenin bundan sonra siyasi eğilimlerinin nereye yanlışsız seyredeceğinin üzerinde durulması gerektiğini tabir etti.
Biden periyodunda Türkiye-Amerikan alakalarının nasıl olacağı istikametindeki soruyu yanıtlayan Kalın, şunları söyledi:
“Biden, Obama’nın lider yardımcısıyken, Türkiye’ye 4 kez gelmiş, bölgeyi bilen birisi. Bizim geçiş grubuyla şu ana kadar yaptığımız temaslar pek olumlu. Türkiye ile iyi alakalar geliştirmek istediklerini, yeni bir sayfa açmak istediklerini tabir ediyorlar. Gelen grubun de Türkiye’yi tanıyan, daha evvel de birlikte çalıştığımız Obama devrinde çalıştığımız bireyler. Türkiye’nin de kıymetini bilen beşerler. Daha kurumsal, daha ilkesel birtakım bağlantıların kurulabileceği bir takım olarak görülüyor. Türkiye’ye de hem NATO, hem Avrupa, Balkanlar, Ortadoğu, Kafkaslar, Kuzey Afrika bağlamında değerli bir rol biçen perspektife sahipler, şu ana kadarki yaklaşımlarında. Konjonktürel olarak da baktığınızda Trump periyodunda yaşanan ittifaktaki birtakım gerilemeleri, bunları da tamir edecek hazırlık içerisinde oldukları görülüyor.”
“Amerikalı politikler, Türkiye’deki 15 Temmuz darbesini herhalde daha farklı okuyacaklardır”
Türkiye’nin ABD ile 3 temel sıkıntısı olduğunu kaydeden Kalın, birincisinin Obama devrinden beri devam eden PYD ve YPG’ye ABD’nin verdiği takviye, ikincisinin FETÖ’nün ABD’deki idaresine ait ABD önemli bir adım atmamış olması, üçüncüsünün ise F-35 ile yaptırımlar sıkıntısı olduğunu lisana getirdi.
Bu 3 temel bahiste adım atılırsa yeni bir sayfanın açılacağını söyleyen Kalın, “Suriye’de YPG ve PYD’ye verdiği dayanağı sonlandırması halinde Suriye’de barış ve istikrara daha fazla katkı sağlamak, birlikte çalışmak mümkün hale gelir. Artık Suriye’de siyasi bir süreç ilerliyor. 5-6 sene evvel PYD, YPG diye güçlü bir örgüt var mıydı Suriye’de. O denli bir yapı vardı lakin bu gücü asla yoktu. Bir orta neredeyse Suriye’nin 3’te birine hakimdiler, kim sayesinde? ABD’nin takviyesi sayesinde. Bu takviyesi çektikleri vakit yasa dışı yapı ortadan kalkacak, zayıflayacak. Birebir biçimde FETÖ konusunda, burada adım atması gereken taraf ABD. Kongreye giren o insanların vandalizmini darbe olarak niteleyen Amerikalı politikler, Türkiye’deki 15 Temmuz darbesini herhalde daha farklı okuyacaklardır.” değerlendirmesini yaptı.
Kalın, ABD Lideri seçilen Biden’ın, adalet alanında kuracağı takımın Türkiye’ye yansımaları ve terör örgütü FETÖ başkanı Fetullah Gülen’in durumu hakkındaki mümkün gelişmeleri kıymetlendirdi.
Türkiye’nin FETÖ konusunda net kanıtları ve evrakları muhataplarına ilettiğini anımsatan Kalın, “Onlar ismine bir şey söyleyemem lakin bizim bu bahiste ortaya koyduğumuz bilgiler, evraklar, bunlarla ilgili katılaşmış tutuklama kararları, mahkeme kararları hepsi ortada. Bu hususta ABD, hem milletlerarası hukuk açısından hem ikili alakalar açısında, hem müttefiklik ruhu açısından kesinlikle adım atmalı. Aksi halde bizim kamuoyumuzda ABD’de bir kısmın devletin içindeki birtakım kümelerin bu terör örgütüne kol kanat gerdiğine dair olan kanaat giderek güçlenecek. Daha da derinleşecek. Bugün Türkiye’de siyasi görüşlerden bağımsız olarak bir anket yapın. Bu mevzuda herhalde kamuoyunun ne düşündüğü ortada. Amerikalılar bazen şikayet ediyorlar ‘Türkiye’de neden bu türlü bir algı var.’ diye. Bu algıyı biz oluşturmadık. Bu algıyı FETÖ’ye karşı hiçbir adım atmayarak siz oluşturdunuz.” diye konuştu.
Kalın, konuşmasının devamında, “ABD Lideri Donald Trump’ın toplumsal medya hesaplarının kapatılmasını nasıl değerlendiriyorsunuz, tabir özgürlüğünü ihlal eden bir durum olarak düşünüyor musunuz? Türkiye’de de bu platformlar hakkında tartışmalar var.” sorusunu yanıtladı.
Toplumsal medya platformlarının aldığı kararların, Amerikan siyasetinden ve mahkemelerinden daha güçlü olduğunu ortaya koyduğunu lisana getiren Kalın, şöyle devam etti:
“Şirket kendisi hiçbir mahkeme kararı olmadan, rastgele bir kongre yahut yasal bir mecburilik olmadan kendisi bir kıymetlendirme yaptı. Amerika Lideri’nin hesabını bir seferde kapattı. Aslında ‘Hepinizden güçlüyüm.’ demiş oldu. Bu ileriye dönük platformların işlevine nasıl tesir yapacağı üzerinden konuşulacak bir mevzu. Bunun siyasi, hukukî ve söz özgürlüğü boyutlarını uzun müddet konuşacağız. Bu türlü bir tarafı var. Bir taraftan toplumsal medyanın ve paylaşım platformlarının artan tesirini gösteriyor. Konvansiyonel medyanın dışında bu tıp platformların tesirli olduğunu gösteriyor. Şunu da görmek lazım. Son analizde bunlar tabir özgürlüğünün saf kendi zatında, mücessem tabirlerinden fazla şirketlerin yönettiği birtakım platformlar. Bunu hiçbir vakit göz arkası etmememiz lazım. Bunun gerisinde milyar dolarlık şirketler var.”
Kalın kelam konusu toplumsal medya platformlarının hayatın bir kesimi olduğuna dikkati çekerek, platformların son analizde bir şirket olduğunu vurguladı.
Toplumsal medya platformları ve Türkiye
Türkiye’de de son bir yılda bu şirketlerin durumunun gündeme geldiğini anımsatan Kalın, şöyle devam etti:
“Bu şirketlerin Türkiye’de ofis açmaması konusu. Çok kolay bir soru sorduk. Avrupa’da açıyorsunuz. ‘Durumumuz farklı’ dediler. Artık ofis açmaya başladılar. Alternatifler üretilecektir. Biz de kullanıyoruz ister istemez. Son birkaç gündür görüyorum ve çok haklı bir reaksiyon. Ben de buna takviye oluyorum. Ben de büyük ihtimalle kapatacağım WhatsApp’ı. Onay vermeyeceğim. Bir Avrupa vatandaşına sağladığı istisnayı bana neden sağlamıyor? Yahut benden istediği şeyleri neden onlardan istemiyor? Burada ne oluyor? Hangi bilgileri nereyle paylaşacak, beni hangi kümenin kesimi olarak görüyor? Son analizde bunu eşit vatandaşlar olarak alıp kullanmıyor muyuz? O da bu kullanım üzerinden para kazanıyor. Bizim üzerimizden para kazanıyor. Biz WhatsApp’a para ödemiyoruz lakin öteki yerlerden para kazanıyor. Bilgiyi de kullanıyor, bir borsa kıymeti oluşturuyor.”
Yılın birinci kabine toplantısı ve Kovid-19 aşısı
Kalın, yarınki kabine toplantısında Kovid-19 aşısının da gündemde olacağını belirterek, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın da bir sunum gerçekleştireceği bilgisini verdi.
Aşı kaynaklarının çeşitlendirilmesi için çalışmalar yapıldığını aktaran Kalın, “Almanya’da Pfizer BioNTech’le de görüşmeler yapıldı. Aşikâr sayıda aşılar kontrata bağlandı. Öbür yerlerden de alternatif açılar gelmeye devam edecek. Yerli ve ulusal aşı çalışmalarımız devam ediyor. Birçoğunda faz 2 çalışmaları sonuçlandırıldı. O da en kısa müddette devreye girecek. Mart-nisanı bulabilir. Aşı geldiği andan itibaren vatandaşlarımızın aşı olma konusunda bir tereddüt göstermelerine gerek yok. Birinci planda sıhhat çalışanları, 65 yaş üstü ve öteki vatandaşlarımız muhakkak bir program çerçevesinde aşılanmaya başlayacak. Bu bahiste bilimsel araştırmalar hangi istikameti gösteriyorsa o tarafta çalışmalar da ağırlaştırılarak devam edilecek. Bunlar Sıhhat Bakanlığı uzmanları, Bilim Heyeti ve öbür uzmanlar nezaretinde yürütülen bir süreç. Biz de aşılama sürecinin bir an evvel başlamasını istiyoruz. Bunun için Sıhhat Bakanlığımız ağır bir çalışma yapıyor. Bakanımız ağır bir mesai harcıyor.
Salgınla ilgili önlem uygulayınca sonuç alıyoruz fakat salgını büsbütün ortadan kaldıramıyoruz. Son devirde uyguladığımız önlemler çabucak hadise sayılarını ve vefat sayılarını aşağı çekti. Kâfi değil. Aşı sürecinin başlaması lazım. Mevcut önlemler bir süre daha devam edecek. Önlemlerin uygulanması ve aşılama sürecinin seyrine bağlı olarak şekillenecek. Bu dinamik bir süreç. ‘Şu tarihte bitti.’ diyemeyiz. Kimsenin elinde bu türlü bir sihirli değnek yok. Okullar ve yüz yüze eğitimde 15 Şubat’a kadar süreci izleyeceğiz. Bakacağız. Aşı ve öbür önlemler dilek edilen neticeyi verirse o vakit yüz yüze eğitim kıymetlendirilebilir lakin vermezse ister istemez mevcut önlemler devam edecek. Aldığımız önlemlerin sonuç verdiğini görüyoruz. Bir orta hatırlayın olay sayıları önemli yükselmişti. Artık inişe geçti ancak istek ettiğimiz seviyede değil. Virüs ortadan kalkmadı.”
Kalın, aşılama ve önlemlerin sonuç vermesinden sonra tedbirlerin yine değerlendirilebileceğini tabir ederek, devletin işletme sahipleri için elinden geleni yaptığını söyledi.
Yeni takviye paketinin şu anda gündemde olmadığını belirten Kalın, sürecin seyrine nazaran devletin gerekeni yapacağını anlattı.
İbrahim Kalın, vatandaşların aşı seçme imkanı olup olmayacağı konusunda ise şunları kaydetti:
“İlk planda birinci gelen aşıyı olma prensibiyle hareket ediyoruz biz de dahil olmak üzere. Aslolan bu. Farklı prosedürler, Çin aşısı daha klâsik inaktif aşı, BioNTech mRNA ile yapılacak. Sonuçta hepsinin amacı birebir, virüse kaşı size bağışıklık kazandırmak. Hangisi evvel geliyorsa, bilimsel olarak da bunlar kesin ispat edildikten ve Sıhhat Bakanlığınca onaylandıktan sonra… Şöyle bir niyete kapılmak da bana çok yanlışsız gelmiyor. Benim Çin aşısı olan hekim arkadaşım var. ‘Hiçbir yan tesir görmedik, 8-9 pahasında antikor geliştirdik bir haftada.’ dediler. İstekli oldular.”
AB ile bağlantılar
Kalın, Yunanistan’la münasebetlerde de hoş gelişmelerin olmasını umduklarını lisana getirerek, “Cumhurbaşkanımız AB Kurulu Lideriyle iyi bir telefon görüşmesi yaptı. Bu ayın sonunda iki AB Lideri ülkemizi ziyaret edecek. Onun hazırlıkları kapsamında Dışişleri Bakanımız Mevlüt Çavuşoğlu Brüksel’e gidecek. Görüşmeler yapacak. Orada bir müspet havanın oluşturulmasıyla ilgili elverişli bir yer var. Bununla ilgili çalışmaların yakın vakitte iyi sonuçlar vereceğini söyleyebilirim.” dedi.
Vize serbestisi konusunda ise Türkiye’nin bütün gereklilikleri tamamladığını anımsatan Kalın, kelamlarını, “Türkiye terörle çaba eden PKK, DEAŞ ve FETÖ ile çaba eden bir ülke olarak, kendi kanunlarının münasebetlerini de izah etti. Vize serbestisi 2013’te çözülmesi beklenen bir mevzuydu. Burada Türkiye’ye büyük bir haksızlık yapıldı. AB ile ilgisi olmayan Latin Amerika’dan ve Orta Doğu’dan birtakım ülkeler sisteme dahil edilirken, Türkiye’nin dışında tutulması diğer şeyleri akla getiriyor. Bunlar da görüşülecek. İki AB Lideri gelince bunlar da görüşülecek. 18 Mart Göç Mutabakatı, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi, müzakerelerin başlaması ve fasılların açılması var. Yaptırım ajandası geride kaldı.” diye tamamladı.
Milliyet
