İnsan hakları faaliyetleri ve hayırseverlerin karşı çıktığı bir hareketle Lüksemburg, yakın zamanda zengin bir başkent olan Lüksemburg’un ofis sokaklarında dilenmeyi yasakladı.
Yeni mevzuat, 114.000’den fazla insanın yaşadığı şehirde, yeni atanan içişleri bakanı Léon Gloden tarafından 15 Aralık 2023’te resmi olarak tanıtıldı. Selefi Tania Bofferding bu kadar güçlü bir şekilde karşı çıktı.
Yasa ilk olarak Mart 2023’te Lüksemburg Belediye Meclisi tarafından onaylandı, ancak Bofferding ulusal polisin yasaklanması engellenmişti.
Şehirdeki bilgilendirme kampanyasının ardından kısıtlamanın 15 Ocak’ta tamamen kişilerin girmesinden bu yana yaklaşık bir ay geçti.
Belediyenin internet sitesinde yazıyor Yeni yasanın “dilencilikte, özellikle de organize çeteler tarafından dilencilikte ve Saldırgan dilencilikte bir artışın” ardından başladığı belirtiliyor. Yaşamın amacı “yerel sakinlerin ve yönetimin korunmasını korumak ve yerel ticari faaliyetleri korumaktır.”
Yasak yalnızca başkentin belirli bölgeleri (alışveriş caddeleri, meydanlar, otoparklar ve parklar) sabah 7 ile akşam 22 arasında geçerli olacaktır. Yeni yasaya göre, Lüksemburg’un sokaklarında bulunan dilencilere 25 ila 250 avro arasında para cezası veya tıslamaları halinde birkaç gün hapis cezasıyla karşı karşıya kalmaları öngörülüyor.
Gloden’a göre yasağın “saldırgan organize dilenciliğe” yönelik olduğu, kentteki kötü ve evsizlerin ise sosyal hizmetlerden ve gece barınaklarından destek alabilecekleri belirtiliyor.
Ancak yasak, yeni yasayı insanlık dışı olarak nitelendiren ve yasallığını sorgulayan hayır kuralları, insan hakları savunucuları ve Lüksemburg’un sol partilerinin şiddetli muhalefetiyle karşılandı.
Bu ayın sonlarında protestocu bu hareketi kınamak için şehrin sokaklarına döküldü.
Lüksemburg’da dilencilik bu kadar büyük bir sorun mu?
Lüksemburg’un yaşadığı mimar yaşayan Claire, son birkaç yılda sokaklarda daha fazla insanın olmasıyla dilenciliğin daha da belirgin hale geldiğini söyledi. Euronews’e konuşan kadın, “Ayrıca daha organize dilencilik olduğunu fark ettiniz ve bunun başkentle sınırlı olduğunu düşünüyoruz” dedi.
“İnsanların sabah bırakıldığını ve akşam alındığını görmüyor, hep aynı insanlar aynı köşelerde” diye ekledi.
Lüksemburglu bir emekli olan Lisa, euronews’e şunları söyledi: “Geçtiğimiz yıllarda sokaklarda yaşayan insanların görünümleri görülüyor bir artış oldu.” “Fakat dilenme yasağının çözümüne inanmıyorum” diye ekledi.
“Sorunların temel nedenine bakmamalıyız. Yıllardır süreleri ki ortada bir sorun var” barınma kriziLüksemburg’da henüz herkes için uygun maliyetli konut yaratma konusunda siyasi irade yok gibi görünüyor” diye devam etti.
Claire, korumanın “iğrenç” olduğunu ve daha derin bir sorunun “yara bandı çözümü” olduğunu düşünüyor. “Her şey yüzle ilgili ve sorunumuzu daha da kötüleştirecek. Evsiz kalmanıza izin verin var ama sokakta dilenmenize izin vermiyor” dedi.
Lüksemburg’da öğretmen olan Luc, Euronews’e şöyle konuştu: “Dilenen insanlar, hayatlarındaki her şeyi kaybetmiş insanlardır.” “Tartışma dilenmeye izin verilip verilmemesi değil, bu insanlara somut olarak nasıl yardım edilebileceği üzerine olmalı” diye devam etti.
Dilenmeyi yasaklamak kanuni midir?
Ülke parlamentosunu kısıtlama tartışmaya zorlayan bir dilekçeyi imzalayan 4.500’den fazla Lüksemburg sakinine göre şehrin yasağı meşru değildir. Uluslararası Af Örgütü’nün yerel şubesi de aynı fikirde.
“Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (dilencilik) konusuyla ilgili açık bir içtihatı var: Lacatus / İsviçre (2021) davasında mahkeme, cezalar uygulanırken Avrupa Sözleşmesi’nin 8. Maddesinin ihlal edildiğini tespit etti; Uluslararası Af Örgütü Ekonomikemburg Geçici Direktörü Fernanda Pérez Solla, Euronews’e şöyle konuştu:
“Avrupa Mahkemesi, dilenmenin temel özelliklerinin karşılanmasına olanak sağlar ve görüntüleme durumundaki kişi, dilenerek bu temel ödemelerin karşılığının insan onurunun doğasında olduğunu anlamıştır” dedi. “Ayrıca, bu koşulların altında cezanın orantısız olduğu ortaya çıktı.”
Pérez Solla, “Avrupa mahkemesi tarafından yorumlandığı usulle uluslararası insan hakları hukukunun genel olarak yalanın yasaklanmasına izin vermediğini anlıyorsak, Lüksemburg’un kural olarak ceza kanununda bunu yasaklayacak meşru bir kural yoktur.” dedi.
“Yani, belediye meclisleri polis düzenlemeleri kabul edilebilir de, bunların içeriği insan hakları hukukua veya (yasağın olmaması nedeniyle) ulusal hukuka aykırıdır.” diye ekledi
Halyken böyle dilenme yasağı kanunî bir ödeme içinde kalır. Ülke hükümeti, Lüksemburg Ceza Kanunu’nda, tedbirle ilgili belirsizliğe son verecek bir dizi planlı reform yapma sözü verdi, ancak o zamana kadar yasak başkentte uygulanmaya devam edecek.
Hükümete göre reformlar, Avrupa politikalarına aykırı olacak şekilde dilencilik ulusal düzeyde yasaklanamayacak, ancak belediye yönetimlerine daha fazla manevra alanı sunacak.
