Merkez Bankası, 2 yıl evvelki Para Siyaseti Şurası toplantısında fiyat istikrarını desteklemek gayesiyle 625 baz puanlık güçlü bir nakdî sıkılaştırma ile siyaset faizini yüzde yüzde 24’e yükseltmişti. Üst üste 6 toplantıda yüzde 24 seviyesinde sabit bırakılan siyaset faizi, Temmuz 2019’da başlayan faiz indirimleri ile 9 toplantıda toplamda 1.575 baz puan düşürüldü.
Siyaset faizi 2020’nin haziran, temmuz ve ağustos aylarında yüzde 8,25’te sabit tutuldu. Geçen ayki PPK toplantısında, dezenflasyon sürecini yine tesis etmek ve fiyat istikrarını desteklemek maksadıyla siyaset faizi 200 baz puan yükseltilerek yüzde 10,25’e çıkarıldı.
Türk lirasında son aylarda yaşan kıymet kaybı, Tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) eylülde yıllık yüzde 11,75 düzeyinde gerçekleşmesi, TCMB ekim ayı beklenti anketinde yıl sonu TÜFE beklentisinin yüzde 11,46’dan 11,76’ya, 12 ay sonrası TÜFE beklentisinin de yüzde 10,15’ten 10,53’e yükselmesi, gözlerin 22 Ekim Perşembe günü yapılacak PPK toplantısına çevrilmesine neden oldu.
Ekonomistler, TCMB’nin para siyasetinin aktifliği artırmak, dolarizasyon sürecini kırmak ve TL’ye geçişi hızlandırmak için geçen ay olduğu üzere sürpriz biçimde piyasa beklentisinin üzerinde artış yapabileceğini söyledi.
AA Finans beklenti anketine katılan ekonomistlerin tamamı faiz artışı öngörüsünde bulunurken, artışın 100-200 baz puan ortasında olabileceğini kestirim ediyor.
“Finansal istikrarı korumak ismine sıkı para siyasetini bir mühlet daha masada tutmak gerekli”
AA Finans Analisti ve Stratejist Cüneyt Paksoy, hususa ait yaptığı değerlendirmede pandeminin global piyasalar ve ekonomiler üzerindeki tesirinin tüm süratiyle devam ettiğini söyledi.
ABD ve Avrupa’nın ikinci dalganın içinde olduğunu, ekonomileri tam kapatmadan ölçülü kısıtlamalarla önlemler aldıklarını belirten Paksoy, pandeminin global ihracat ve ithalat ortasındaki döngüyü bozduğuna dikkati çekti.
Kovid-19’un Türkiye’de de üretim ve tüketim ortasındaki dengeyi etkilediğini, bunun sonucunun da enflasyonda görüldüğünü söz eden Paksoy, enflasyonun süreksiz mühlet tesirli olacağını söyledi.
Paksoy, Merkez Bankasının temel emelinin fiyat istikrarını sağlamak olduğunu ve proaktif bir siyaset sergilediğini belirtti.
Geçen ayki toplantı atılan faiz adımının TCMB’nin hem kredibilitesi ve bağımsızlığı manasındaki soru işaretlerini ortadan kaldırdığını ve piyasalara da olumlu bir sinyal olduğunu lisana getiren Paksoy, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yeni İktisat Programı’ndaki amaçlara varan kadar ve dezenflasyon süreci başlayana kadar TCMB’nin alanda kalacağına dair sinyaller verildi. Bu ayki toplantıda da bu istikamette güçlü sinyaller verilecektir. Enflasyonun bir devir daha yüksek kalması olası. Bunun birkaç sebebi var. Pandemi sebebiyle birikmiş talebin realize olması ve fiyatlara baskı yapması, küresel ölçekli belirsizliklerin kur baskısı oluşturması, üretim boşluğundan doğan maliyet baskısı ve jeopolitik riskler. Finansal istikrarı korumak ismine sıkı para siyasetini bir müddet daha masada tutmak gerekli olacak. ABD seçimleri ve ABD-Türkiye münasebetleri de dikkatle izlenesi gereken bir mevzu. Bütün bu gelişmeler dikkate alındığında Merkez Bankasının proaktif ve piyasanın önünde olması gerekiyor. Zati bu noktada ilerleniyor. Bu ayki toplantıda piyasanın beklentisi siyaset faizinin 100-200 baz puan aralığında artırılması. Eylül ayındaki toplantıda olduğu üzere 200 baz puanlık artış masada olabilir.”
Paksoy, önümüzdeki devirde dolar endeksinin seyrinin de kıymetli olacağını söyledi. ABD seçimleri sonrası daha güçlü dolar endeksi olması durumunda TCMB’nin sıkı para siyaseti uygulamasının değerinin daha da anlaşılacağını söz eden Paksoy, “TCMB, risk pirimini iyileştirmek, TL varlıklara geçişi hızlandırmak ve enflasyonla aktif çaba ettiğini göstermek için piyasa beklentisinin de üzerinde faiz artışı yapabilir.” formunda konuştu.
Merkez Bankasının, dezenflasyon sürecine geçilmesiyle birlikte para siyasetini yine gözden geçirebileceğini lisana getiren Paksoy, Türkiye’nin pandemiye karşın atılan teşvik adımları ile üretimle büyüme yolunda kesintisiz ilerlemeye devam ettiğini, salgın tesiri sebebiyle öngörülmeyen koşullar dengelendiğinde TCMB’nin daha evvel de olduğu üzere kendisine hareket alanı oluştukça kendi siyaset adımları çerçevesinde üretimle büyüme sürecine katkı vermeye devam edeceğini kelamlarına ekledi.
“Türkiye iktisadı uzun vadede yatırımcılarına çok önemli fırsatlar sunmaya devam ediyor”
Virtus Glocal Yönetici Ortağı İnanç Sözer de, TL’nin görece negatif ayrışarak enflasyonist risklerin belirginleşmesi üzerine TCMB’nin geçen ayki toplantısında sürpriz lakin olağanüstü gerekli ve değerli olan 200 baz puanlık faiz artışından sonra, bu ayki toplantısında da içsel tutarlılık gereği 300 baz puanlık bir faiz artışı yapması gerektiğini söyledi.
Böylesi bir faiz artışının hem makroekonomik istikrarda değerli bir dengelenme imkanı sağlayacağını hem de kaybolan kredibilitenin tüm bölümlerce tekrar tesisine imkan tanıyarak risk primlerini iyileştireceğini belirten Sözer, “Türkiye iktisadı uzun vadede yatırımcılarına çok önemli fırsatlar sunmaya devam ederken, kısa vadedeki sıkıntıların atlatılabilmesi için koordineli bir biçimde son periyotta atılan rasyonel adımların sürekliliğine muhtaçlık var.” dedi.
Sözer, bu haftaki TCMB toplantısının bu perspektifle kıymetli bir viraj olduğuna inandığını ve şayet TCMB’nin bu türlü bir faiz artışı yapması durumunda TL’de yıl sonuna kadar sürebilecek kademeli bir iyileşme devrine girilebileceğini kaydetti.
TCMB’nin her halükarda bir faiz artırımı yapacağını lakin daha sonlu bir faiz artışının TL’nin yine paha kaybederek ruhsal 8,0 düzeyinin de üzerinde bir dolar/TL’ye maruz bırakabileceğini lisana getiren Sözer, “Rasyonel, piyasa dostu adımların atılması halinde 2021 yılında Türkiye iktisadının tasa edilenin bilakis ölçülü bir toparlanma devrine gireceğini iddia ediyorum.” tabirlerini kullandı.
“Yıl sonunda siyaset faizi yüzde 15’lere çıkabilir”
Econs Kurucu Ortağı Ferhat Yükseltürk ise son gelen enflasyon ve enflasyon beklentisi verisinin bir evvelki aya kıyasla değerli bir bozulma göstermese de, TL’de yaşanan kıymet kaybının neden olduğu enflasyon beklentilerindeki artış ve süratli dolarizasyon sürecinin para siyasetinin aktifliği açısından TCMB’yi zorlayıcı düzeylere ulaştığını söyledi.
Ayrıyeten bilhassa uzun vadeli tahvil faizleri ve risk priminin de geçen toplantıdan bu yana kıymetli bir iyileşme görülmediğini belirten Yükseltürk, “Tüm bu göstergeleri baktığımızda TCMB’nin para siyasetinin aktifliği artırmak ve dolarizasyon sürecini kırmak ismine bir ölçü piyasa faizlerinin önüne geçerek siyaset faizini en az 300 baz puan artırması gerektiğini düşünüyorum. Yıl sonunda ise global risk iştahına bağlı olarak siyaset faizinin yüzde 15 düzeylerine kadar çıkabileceğini öngörüyorum.” sözlerini kullandı.
Milliyet
