Temmuz ayından bu yana kuraklığın tesirli olduğu Türkiye’de, yeni bir sıcaklık rekorunun kırıldığı açıklandı. Geçtiğimiz eylül ayı bugüne kadar ölçülmüş en sıcak eylül periyodu olarak tespit edilirken, Avrupa’da da benzeri tablo ortaya çıktı. Türkiye’de bugüne kadar, en sıcak eylül ayı geride kalırken, hem ülke genelinde, hem Avrupa’da en yüksek bedeller kayıt altına alındı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan eylül ayı sıcaklık raporunda, dönemsel sıcaklık rekoru kırıldığı duyurulurken, 1981-2010 devrinde 20.5 derece olan ortalama eylül ayı sıcaklığının, 2020’de 3.4 derece artarak 23.9 dereceye kadar çıktığı belirtildi.
Adana’da rekor
Uzmanlar ortaya çıkan ortalama bedellerin, ağustos ayının pahaları olduğunu belirtirken, eylül ayı sıcaklık rekorunun Adana genelinde yaşandığını tabir etti. O denli ki, Adana Kozan’da eylül ayı içinde 47.1 dereceye ulaşan sıcaklık pahasının yanı sıra, Ceyhan ve Dörtyol’da 44.5, Şanlıurfa’da 43.9, Boyabat’ta ise 43.1 derecelik kıymetler kayda alındı. Raporda Marmara Bölgesi’ndeki eylül ayı ortalama sıcaklık kıymetlerinin
20 dereceden 23.2 dereceye çıktığı da belirtilirken, birebir periyot, en yüksek sıcak günün 37.3 derece ile Balıkesir’de tespit edildiği vurgulandı.
Yeni düzenleme
Ortaya çıkan tabloyu Milliyet’e kıymetlendiren İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Orhan Şen, Türkiye’nin Akdeniz ikliminden, yarı kurak iklime geçiş yaptığını belirterek, “Yarı kurak iklimde bahar ayları kısalır ve bir aylık döneme düşer. Yazları kavuran sıcakların olduğu, kışların ılık ve kurak geçtiği devirlere şahit olmaya devam edeceğiz. Yarı kurak iklime geçmiş olmamız nedeniyle eylül ayı ağustos üzere geçiyor. Bundan sonra her eylül periyodunun ağustos üzere geçeceğinin bilinmesini isterim. Bundan sonraki yıllarda eylül ayının da yaz periyodu olarak kabul edilerek, okullar, çalışma hayatı ve turizm periyotlarının revize edilmesi gerekebilir” dedi.
‘Sıcaklar dengeyi bozdu’
Süratli nüfus artışı, sera gazı salınımı ve betonlaşmanın ısı istikrarını bozduğuna değinen Prof. Dr. Orhan Şen şunları söyledi: “Atmosfer sıcaklığının artması binlerce yıldır var olan istikrarları bozdu. Türkiye’nin 1985 – 2035 yılları ortasındaki kıyaslama modelinde yaz ayları için ortalama 2 derece sıcaklık artışı kelam konusu. İklim değişikliği nedeniyle doğal afetler ve hortumlar bilhassa Akdeniz kıyıları başta olmak üzere tüm bölgeyi etkileyecek. İklim kanunları ve tedbirlerini hayata geçirmemiz lazım.”
‘İklim değişikliği doğal afet sayılmalı’
İklim değişikliğinin de doğal afet sayılması gerektiğini lisana getiren Prof. Dr. Orhan Şen şunları anlattı: “Çok az kişi tehlikenin farkında. İklim değişikliği insan sıhhatini en çok etkileyen faktör. Çok sıcaklar beyin kanaması, tansiyon, dolanım bozuklukları üzere birçok hastalığa neden oluyor. 1999 sarsıntısında 20 bin insanımızı kaybettik. 2003 yılında Fransa’da çok sıcaklardan 20 bin insan hayatını yitirdi. Global ısınma nedeniyle mevsimler 2’ye düşmüş durumda. Maalesef orta mevsimlerin sonu geldi. 19-20 derece olması gereken Eylül ortalaması sıcaklık kıymetleri 4 derece artmış durumda. İstanbul özelinde ise maalesef tablo berbat durumda. Yapılaşma sıcaklık bedellerinde 3 derecelik artışa neden oluyor. Gökdelenler, asfalt yollar ve yeşilin olmaması kentte ‘ısı adası’ tesiri yapıyor. Daha fazla yeşil alan olsa İstanbul’da ısı daha az hissedilecek. Yaz aylarında bayıltan sıcaklara Eylül ayında da rastladık. Bu yaz Türkiye geneli çok sıcak ve kurak geçti.”
Milliyet
