ASLIHAN ALTAY KARATAŞ Ankara – Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Türkiye’nin ABD’den F-16 talebine ait Milliyet’e yaptığı açıklamada, F-35 programına ödenen 1,4 milyar doları hatırlatarak, “Ödediğimiz para karşılığında mevcut F-16 filomuzun genişletilmesi alınması ve elimizdeki F-16’ların modernizasyonu bir alternatif olarak kıymetlendirilebilir. Sıkıntı daha yeni şekilleniyor” dedi.
Milliyet’in Türkiye, Rusya ve ABD münasebetlerine ait sorularını yanıtlayan Kalın, Türkiye’nin ABD’den F-16 talebi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Lideri Joe Biden ile yapacağı ikili görüşmede ele alınacak hususlara ait değerli bildiriler verdi. Sözcü Kalın şunları söyledi:
ABD İLE NELER GÖRÜŞÜLECEK?
(G-20 doruğunda Biden ile görüşme) ABD ile kapsamlı münasebetlerimiz var. İkili siyasi ve ekonomik bağlar, güç, güvenlik, terörle uğraş, ticaret, savunma sanayi, Afganistan, Suriye, Irak, Karabağ, Kafkaslar, Libya, Doğu Akdeniz ve öteki bölgesel ve global hususlar. Başkanlar bu bahisleri ana başlıklar halinde ele alacaklar. Dilek ettiğimiz iki stratejik ortak ve müttefik ülkenin, bu tanıma uygun bir bakış açısıyla ve olumlu bir gündemle sıkıntıları ele alması ve uzlaştığımız hususlarda aralık almamız, anlaşamadığımız mevzuları da müzakere ve diyalog yoluyla çözmektir. Bilhassa ticaretin artırılması konusunu çok önemsiyoruz. Beyaz Saray’da yaptığım görüşmelerde muhataplarıma bu bahsin altını bilhassa çizdim. 21 milyar dolarlık bir ticaret hacmi Türk Amerikan ilgilerine yakışmıyor.
F-16 teklifi alternatif
Türkiye’nin F-35 programından çıkartılması büsbütün hukuk dışı ve haksız bir uygulama. Yalnızca Türkiye açısından değil, F-35 programı açısından da yanlış ve maliyetli bir karar. Umarım bu yanlıştan en kısa vakitte geri dönerler, ancak geri dönmemeleri halinde bizim o projeye 1.4 milyar dolar ödediğimiz bir bütçe var. Bu bizim paramız, bunun yanlışsız kullanılması için alternatifler neler olabilir? Şayet F-35 problemi yakın vadede çözülmeyecekse, o vakit alternatiflere bakmamız pek doğaldır. Türkiye savunma sanayi alanında alternatifsiz değildir. Muhtaçlığı olan eserleri müttefiklerinden ve dünya pazarlarından alma yoluna gidebilir. En kıymetlisi ise bu süreçte yerli ve ulusal imkan ve kabiliyetlerimizi geliştirmemizdir ki, Cumhurbaşkanımızın kararlı duruşu sayesinde son on yılda bu alanda muazzam aralıklar aldık ve adeta bir kuantum sıçraması yaşadık. Bu ivmeyi koruma ederek savunma sanayi alanında daha çok adımlar atacağız.
‘Ambargo eski tesirinde değil’
Türkiye’ye uygulanan açık ya da örtülü ambargolar artık eski tesirine sahip değil. Birileri bu yollarla Türkiye’yi cezalandırmak üzere bir fikir içindeyse bunun beyhude bir fikir ve abesle iştigal olduğunu onlara hatırlatmak gerekir. Ödediğimiz para karşılığında mevcut F-16 filomuzun genişletilmesi alınması ve elimizdeki F-16’ların modernizasyonu bir alternatif olarak kıymetlendirilebilir. Sıkıntı daha yeni şekilleniyor. Koşulları gördükten sonra gereksinimlerimiz çerçevesinde sonuncu bir karar verilir. F-35 doğal ki değerli bir teknoloji ve bizim birinci tercihimiz, hakkımız olan F-35’leri almaktır. Ancak yaptırımlardan ötürü savaş uçakları filomuzu güçlendirme projesinden vaz geçecek değiliz. ABD ile bu kriz aşılırsa Türkiye tekrar programa girer, oradaki F-35’lerimizi alırız; çözülmezse ve sorun bir süre daha bu türlü kalırsa, biz de alternatif arayışlarımıza devam ederiz.
İbrahim Kalın, “Fırat Kalkanı Harekât bölgesinde şehit olan polislerimize Allah’tan rahmet diliyorum. Milletimizin başı sağ olsun. Şehitlerimizin kanı yerde kalmayacak ve PYD/PKK’lı teröristler bu alçakça hücumların hesabını kesinlikle verecektir. Terörü yerinde bitirene kadar var gücümüzle operasyonlara ve çabaya devam edeceğiz. Bundan hiç kimsenin kuşkusu olmasın” dedi.
‘Kimseden hibe istemiyoruz’
GEREKSİNİMİNİ, TÜRKİYE KENDİ BELİRLER: (ABD’nin ‘yaptırım’ uyarısı) Türkiye’yi S-400 almaya sevk eden süreci herkes biliyor ve biz hala bunun müzakere yoluyla çözülebilecek bir sorun olduğu kanaatindeyiz. Lakin Amerika tarafının, bilhassa Kongre ayağında Türkiye tersi belirli çevrelerin, bunu mazeret ederek yaptırım uygulamak üzere bir yola tevessül ettiğini de üzülerek görüyoruz. Bu müttefiklik bağına sığan bir şey değil, Türk-Amerikan münasebetlerine ziyan veren bir durum. Bu bölgede ortak yapabileceğimiz, atabileceğimiz adımları da engelleyen ve öteleyen bir yaklaşım biçimi bu. Türkiye kendi savunma muhtaçlıklarını hâkim bir ülke olarak belirler ve buna nazaran gerekli adımları atar. Bizim öncelikli tercihimiz natürel ki müttefiklerimizle birlikte hareket etmek, onlarla ortak projeler yapmaktır. Biz kimseden hibe istemiyoruz, ‘favor’ (iyilik) beklemiyoruz. Biz kendi paramızla bu teknolojiyi almak ve geliştirmek istiyoruz. Caatsa yaptırımlarının haksız, yersiz ve hukuksuz olduğunu tekraren söz ettik ve biz de bu hususta ısrarcı bir halde Amerikan idaresinin bu tutumunu gözden geçirmesi gerektiğini söylüyoruz. Türkiye’nin stratejik değerini görmemek, fakat stratejik körlükle izah edilebilir.
‘Bizim için bağlayıcılığı yok’
BIDEN’IN KONGRE MEKTUBU: Türkiye’nin Suriye’de yaptığı askeri operasyonlar yasal müdafaa hakkı çerçevesinde yapılan müdahalelerdir. Zira Türkiye’ye dönük terör tehdidini biz yaşıyoruz, hudut güvenliğimizi sağlamak bizim en doğal hakkımızdır. Bunların hepsi legal nefs-i müdafaa çerçevesinde kıymetlendirilmesi gereken müdahalelerdir. Orada yaptığımız hiçbir müdahale DEAŞ ile çabayı zayıflatmamış, aksine teröre çok önemli darbe vurmuştur. Bu temelsiz ve şanssız tabirler aslında Trump devrinde de kullanılmıştı. Argümanlarına baktığınızda bunun ne kadar zayıf olduğunu görüyorsunuz, Trump devrinde kullanılan lisanın çabucak hemen birebirini orada da tekrar etmişler. Bizim açımızdan bunun bir bağlayıcılığı yok, çok bir değeri de yok açıkçası. Zira biz kendi ulusal güvenliğimizi, hudut güvenliğimizi, Suriye’nin barış ve istikrarını sağlamak için atmamız gereken adımları hâkim bir ülke olarak kendimiz kararlaştırıp atarız.
‘Hakkımızı savunacağız’
ESKİ TEKNOLOJİ ELEŞTİRİSİ: ‘F-16 eski teknoloji’ eleştirisi yanlışsız değil. Hali hazırda F-16’lar Türkiye’nin ve NATO hava gücünün değerli bir kısmını oluşturuyor. Bir süre daha bu fonksiyonu görmeye devam edecek. NATO’nun en güçlü müttefiklerinden biri olarak biz aslında bu alandaki çalışmalarımızı ülkemizin çıkarları muvacehesinde sürdürüyoruz. İnsansız savaş uçağı imali konusunda Türkiye çok süratli aralık alıyor. Mevcut savaş uçaklarının ötesinde teknolojiler geliştirmek mümkün. Son olarak envantere alınan Akıncı TİHA bu alanda atılmış çok değerli bir adım. 5-10 yıl sonra Türkiye yerli ve ulusal teknoloji atılımıyla bu alanlarda çok daha ileri projelere imza atacaktır. Bundan kimsenin kuşkusu olmasın. Münasebetiyle F-35 ve öbür alanlarda elbette hakkımızı savunacağız lakin ambargolar bizim kararlılığımızı asla azaltmayacak.
MÜZAKERE İÇİN FIRSAT: (ABD hangi adımları atmalı?) Bağlantılarımızı darboğaza sokan iki tane temel husus var. Birincisi FETÖ terör örgütünün Amerika’daki mevcudiyeti ve buna karşı rastgele bir önemli adım atılmamış olması, ikincisi ABD’nin PYD/YPG’ye verdiği takviyenin devam etmesi. Buna ek olarak S-400 sıkıntısından ötürü uygulanan CAATSA yaptırımları ve Türkiye’nin F-35 programından çıkartılması var. Stratejik öncelikler yanlışsız belirlenirse, Amerikan idaresinin atması gereken adımlar muhakkaktır. FETÖ’ye karşı kararlı adımlar atılması, onların oradaki Türkiye aleyhine faaliyetlerine son verilmesi, ayrıyeten PYD/YPG’ye verdikleri takviyesi sonlandırmaları. Son analizde bunları da biz müzakere ederek, konuşarak çözeceğiz. Hasebiyle Roma’da yapılacak ikili görüşme, bunun için de kıymetli bir fırsat. Cumhurbaşkanımız oraya iyi bir hazırlıkla gidecek ve yapılacak görüşmeden sonra olumlu bir gündemle bu münasebetleri daha iyi bir tabana oturtmak ve ilerletmek için çalışmalarımıza devam edeceğiz. Tabi muhataplarımızın Cumhurbaşkanımızın ve Türkiye’nin bu bahisteki iyi niyetini yanlışsız okuması gerekir. G-20 ve çabucak akabinde Glasgow’da yapılacak İklim Doruğu münasebetiyle Cumhurbaşkanımızın bilhassa global iktisat, pandeminin tesirleri, salgın sonrası toparlanma, iklim ve başka hususlarla ilgili de olağan ki muhatabına ileteceği bahisler var.
TEKNOLOJİ TRANSFERİ KIYMETLİ: (İkinci parti S-400 alımı) Türkiye savunma endüstrinde ve başka alanlarda alternatifsiz bir ülke değildir. Bu alternatifler yerli ulusal eserlerimiz olabilir, Rusya olabilir, Avrupa pazarı olabilir, diğer yerler olabilir. Burada biz kendi ulusal çıkarlarımız ve önceliklerimiz çerçevesinde bize en uygun koşullarda getirilen teklifleri her vakit değerlendirdik. Yani tıpkı teklif Amerikalılar için de geçerli, uygun kurallarda bize bir teklif getirmeleri halinde Patriotları almamız da kelam hususudur. Buna olumlu bakarız, lakin bunun bizim beklediğimiz, kabul edebileceğimiz kurallarda olması gerekir. Nedir bu? Fiyattır, teslim tarihidir, lakin en kıymetlisi de ortak üretim yani teknoloji transferidir. S-400 konusu devam ediyor bir süreç olarak, ancak biz öteki alternatiflerin hepsine yakından bakmaya devam ediyoruz.
‘Yeni bir göç dalgası olmamalı’
İDLİB İÇİN MUTABAKAT: (Putin ile Soçi görüşmesi) Bilhassa İdlib’de son periyotta yaşanan ateşkes ihlalleri ve akınlar konusundaki hassasiyetimiz Cumhurbaşkanımız tarafından lisana getirildi. İdlib’de temel derdimiz bir bölgeyi denetim etmek değil, yeni bir göç dalgasını önlemek. Bunun alanda yanlışsız yönetilmesi için ilgili arkadaşlarımız Rus mevkidaşlarıyla yakın temas içinde olmaya devam ediyor. Terör ögeleri var ise bunlara karşı alınacak önlemler de görüşülür, fakat bunu mazeret ederek ateşkesin ihlal edilmesi ve atak yapılması sürece ziyan verir. Bu bildirisi net bir formda ilettik.
Milliyet
