Sıhhat Bakanlığının Twitter hesabında, Koronavirüs Bilim Şurası Üyesi ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Tezer’in, Kovid-19 aşılarına ait değerlendirmelerine yer verildi.
Kovid-19 için geliştirilen aşılar hakkında bilgi veren Tezer, bir aşı tasarlanırken üç ana yaklaşımın kelam konusu olduğunu vurguladı.
Tezer, öncelikle aşı geliştirilirken hastalığa sebep olan virüs ya da bakterinin tamamını kullanarak aşı üretilebileceğini anlatarak, “Tamamını kullanılırken tesirini hafifletmiş olabilirsiniz ya da büsbütün etkisizleştirebilirsiniz.” dedi.
Öteki metoda ait de Tezer, “İkinci yol ise bedenimizde bağışık cevabını uyarabilecek mikroorganizmanın bir kesimi alınır ve aşı geliştirilmesinde kullanılabilir ya da genetik mühendisliğiyle mikroorganizmanın bedende bağışık cevabını uyarabilecek kısmının genetik malzemesinin kısmı alınarak aşı geliştirilebilir.” bilgisini verdi.
Tezer, Kovid-19 aşılarının 4 cinste geliştirildiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Birincisi inaktif aşılar. Bundan, virüsün inaktif edilmesi anlaşılmalı. Bu kimyasal ve fizikî yollarla yapılabiliyor. Aşının inaktif olması sağlanıyor ve hastalık yapan özelliği ortadan kaldırılıyor fakat bağışıklık cevabını uyaracak özelliği koruma ediliyor. Aşı yapıldığında bağışıklık cevabı uyarılıyor ve sahiden virüsle karşılaşıldığında uyarılmış bağışıklık cevabı mikroorganizmanın hastalık yapan özelliğini ortadan kaldırıyor.”
Prof. Dr. Tezel, vektör aşılara ait de “Soğuk algınlığı yapan bir virüsün içine genetik mühendisliği kullanılarak aşının bağışıklık cevabını uyaracak genetik kısmı konuluyor ve bedene veriliyor.” dedi.
Bir öbür aşının ise subunit aşıları olduğunu aktaran Tezel, “Virüsün bağışıklık karşılığını uyaracak bir kesimi alınıyor ki genelde bu protein oluyor ve aşı olarak bedene veriliyor. Bağışıklık karşılığının uyarılması sağlanıyor.” sözünü kullandı.
Nükleik asit aşıları da bulunduğunu aktaran Tezel, şöyle konuştu:
“Bunlar, RNA ve DNA aşılarıdır. Bunlar, son yıllarda bilhassa kanser tedavisinde kullanılan ve bu bilgi birikimiyle geliştirilmiş bir sistem. Burada spike proteini denilen virüsün hücreye yapışıp girişini sağlayan ve bağışıklık karşılığını uyaran kısmının genetik kısmı virüste tespit edilip, bedene veriliyor. Hücre içine girip spike protein denilen yapı sentezlendikten sonra o kısım kendi kendini yok ediyor. Sentezlenen o antijenik bağışık cevabını uyaracak kısım da bağışık cevabını uyarıyor ve Kovid-19’a karşı koruyor.”
“Kovid-19 aşıları mecburî değil”
Kovid-19 aşısı yaptırılmasının zarurî olup olmadığına ait de bilgi veren Tezel, “Kovid-19 aşılarının yapılması mecburî değildir.” dedi.
Aşının, sıhhat kuruluşlarında vatandaşlara fiyatsız yapıldığını hatırlatan Tezel, “Toplumda kâfi bir bağışık karşılık oluşturarak virüsün sirkülasyonunun durdurulması için, hem kendimizi hem çevreyi hem de etrafta risk kümesinde olanları korumak için aşıların yapılması epeyce kıymetlidir.” ihtarında bulundu.
Grip ve zatürre aşılarının, Kovid-19’a karşı koruduğunu gösteren bilimsel data yok
Prof. Dr. Tezel, gribe influenza denilen bir virüsün, zatürreye ise bir bakterinin neden olduğunu, her ikisinden de korunmak için aşıların bulunduğunu belirtti.
Tezel, “Ancak Kovid-19’a karşı her iki aşının da koruduğunu gösteren bilimsel bir bilgi bulunmamaktadır. Kovid-19’a karşı korunmak için Kovid-19’a karşı geliştirilen özel aşılar yapılmalıdır.” sözlerini kullandı.
Milliyet
