MELTEM GÜNAY İstanbul – Milletlerarası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Yöneticisi Numan Özcan, çalışma ömründe bayanların şiddete daha fazla maruz kalmalarının ardında, çalışma hayatındaki cinsiyet eşitsizliği ve bayanların teminatsız çalışma biçimlerine daha fazla dahil olması üzere ögelerin tesirli olduğunu söyledi.
Şiddet saklanıyor
İşyerinde şiddet ve tacizin Türkiye’de olduğu üzere dünyadada yaygın olduğunu lakin çoğunlukla gizli kaldığını belirten Özcan, “Raporlar ortaya koyuyor ki, pandemi sürecinde alınan tebdirler ve meskende çalışmaya ait uygulamalarla birlikte hem iş yerinde hem de konutlarda şiddetin değişik biçimleri arttı. Bu periyot konut içi şiddetin bayanların çalışma omurundaki olumsuz tesirlerini de daha fazla görünür kıldı” dedi.
Bugün pek çok bayanın şiddet nedeniyle çalışma hayatına erişemediğini ya da erişse bile iş yerinde gördüğü ekonomik, fizikî, cinsel şiddet ve taciz nedeniyle çalışma ömründen uzaklaşabildiğini yahut meslek gayelerine ulaşamadığını vurgulayan Özcan, şunları anlattı; “Çalışma ömründe bayanların şiddete daha fazla maruz kalmalarının gerisinde, çalışma hayatındaki cinsiyetler ortası eşitsizlikler ve bayanların teminatsız ve kayıt dışı çalışma biçimlerine daha fazla dahil olmaları üzere ögeler yer alıyor. Kayıt dışı çalışanların toplumsal ve tüzel dayanak sistemlerine ulaşmaları ya da haklarını kullanabilmeleri oldukçu hudutlu kalıyor. Bu kümeler ortasında maalesef pandeminin de en derinden etkilediği birçok bayan olan ve teminatsız çalışan mesken çalışanları şiddet konusunda daha fazla tehdit altında.”
Özcan’ın dikkat çektiği bir nokta ise daha çok iş yerlerinin kapalı kapılarının arkasında gerçekleşen çalışma hayatındaki şiddet ve tacize ait data tutulamıyor ve hasebiyle sorunun büyüklüğü de bilinemiyor. Bu nedenle tahlil yolları konusunda gereğince ilerleme kaydedilemediğini vurgulayan Özcan, “Zira birçok çalışan bayan işini kaybetme kaygısıyla, damgalanma telaşıyla ya da utanç hissiyle maruz kaldığı şiddet olaylarını bildirmeye çekiniyor. Hasebiyle toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri nedeniyle halihazırda iş gücüne eşit şartlarda ve oranlarda katılamayan bayanlar ve erkekler ortasındaki açık, teminatsız çalışmanın da tetiklediği cinsiyete dayalı şiddet nedeniyle maalesef daha da açılıyor. Bu açığı, çalışma ömründe bayana yönelik şiddet ve tacizle uğraş ederek ve bayanların erkeklerle eşit oranlarda ve şartlarda çalışma hayatına katılabildikleri ve çalışma hayatını sürdürebildikleri beşere yakışır işleri sağlayarak kapatabilmek için ILO çok kapsamlı ve toplumsal cinsiyete hassas uğraş araçları sunuyor.” diye konuştu.
Yol haritası
Özcan, ILO’nun 190 Sayılı Çalışma Hayatında Şiddet ve Taciz Kontratı ve Tavsiye Kararı ve eşlik eden 189 sayılı Konut Çalışanları için Beşere Yakışır İş Sözleşmesi’nin şiddet ve taciz biçimlerini tanımlayarak bu meseleyle gayrette neler yapılması gerektiği konusunda kapsamlı yol haritası çizen bir rehber niteliğinde olduğu kaydetti. Özcan kelamlarını şöyle tamamladı; “Sözleşme birden fazla bayan olan konut emekçilerine şiddetle ilgili unsurlar içeriyor. Bu yıl 16 Günlük Aktivizm Bayanlara Yönelik Şiddete Son Kampanyası kapsamında da ILO olarak yeniden toplumsal diyalog anlayışı ile mesken emekçilerine yönelik yürüttüğümüz kampanya ile ilişkilendirerek mesken emekçilerine vurgu yaparak sürdürüyoruz.”
Milliyet