ABD’deki Stevens Institute of Technology’de beyin mekaniği üzerine çalışan asistan profesör Mehmet Kurt’un, Alzheimer’ı erken safhada teşhis etmeye yönelik projesi, ABD Ulusal Sıhhat Enstitüleri tarafından 500 bin dolarlık fonla onaylandı. Projesini ‘beyne sanal bir dokunuş’ olarak tanımlayan genç araştırmacı, bir sene sonra bu hususta deneysel çalışmaları gerçekleştirmeyi hedeflediklerini lisana getirdi. Kurt, geçtiğimiz 3 yılda ABD hükümetinden yaklaşık 4 milyon dolarlık dayanak almaya hak kazandı.
Sanal bir dokunuş
Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği’ni bitirdikten sonra çalışmalarını University of Illinois at Urbana-Champaign ve Stanford Üniversitesi’nde tamamlayan Kurt, kendi ismini taşıyan laboratuvarında beyin biyomekaniği, nöromekanik görüntüleme ve akıllı biyomedikal aygıtlar üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Beyin mekaniğinin son yıllarda ortaya çıkan bir alan olduğunu anlatan Kurt, “Yaptığımız şey beynin mekanik özelliklerine anlamak. Beyin, insan bedenindeki en yumuşak organ. Münasebetiyle gerek fizyolojik gerekse dışarıdan gelen tesirler mesela başınıza gelen bir darbe sonucu beyninizde epeyce karmaşık biçim değiştirmeleri meydana geliyor. Lakin bunu ölçmek hayli sıkıntı. Hareket halindeyken beyni göremiyorsunuz ya da beyne dokunamıyorsunuz. Bu yüzden simülasyon çalışmaları tartı bulmuş durumda. Beynin mekanik özelliklerini ölçmek ve hareket halinde görüntülemek için nöromekanik görüntüleme teknolojileri kullanılıyor. Bu çok yeni bir alan. Bilhassa MR taramaları aracılığıyla beyni hareket halindeyken görüntülemeye çalışıyoruz ya da MR taramaları aracılığıyla beyefendisine sanal bir formda ‘dokunarak’ beynin çeşitli bölgelerinin ne kadar yumuşak ya da sert olduğunu ölçüyoruz” diye konuştu.
Alzheimer’ın erken devir teşhisinde de bu teknolojiyi kullanmayı amaçladıklarını söyleyen Kurt kelamlarını şöyle sürdürdü; “Böbrek yahut karaciğer ağrınız için doktora gittiğinizde, birinci yapacağı şey problemli olan bölgeye dokunarak orada bir sertlik olup olmadığını anlamaya çalışmak olacak. Zira sertlik/yumuşaklık üzere mekanik özellikler altta yatan meseleye ilişkin bir çok bilgi verebilir. Bu prensibi Alzheimer hastalığına uygulamaya çalışacağız. Alzheimer’in ilerleyişinde moleküllerin beyindeki birikimlerinin rolü olduğu düşünülüyor. Erken safhalarda bu birikimler yakalanamıyor. Hipotezimiz bu proteinlerin erken birikimlerinin beyinde erken etap sertleşme ve yumuşama üzere değişikliklere yol açacağı tarafında. Bunu çok yüksek çözünürlüklerle milimetrik olarak ölçerek hastalığı erken safhalarda yakalayabilmeyi umuyoruz. Bunu yapabilmek için nöromekanik görüntüleme teknolojileri geliştireceğimiz proje National Institutes of Health tarafından yaklaşık 500 bin dolarlık bir fonla onaylandı.”
Bir sene sonra deneyler başlayacak
Kurt çalışmanın bir sene sonra denemelerini başlatmayı planladıklarını vurgulayarak, “Farklı evrelerde 25 Alzheimer hastasının evvel şu anda kullanılan teknoloji ile taramalarını yapacağız. Sonrasında ise sanal dokunuş dediğimiz kendi teknolojimizle tıpkı taramaları gerçekleştireceğiz. İki taramayı karşılaştırarak beyinde biriken proteinlerin beynin mekanik özelliklerini nasıl etkileyeceğini anlamaya çalışacağız. Sonuçları çok kısa vakitte görmeyi ve önümüzdeki beş yıl içerisinde de bu teknolojiyi klinik ortamlarda yaygın olarak kullanılmasını umuyoruz. Bu çalışmanın çığır açacak bir çalışma olacağını düşünüyoruz. Alzheimer’ın sırlarını çözerken tıpkı vakitte beyin travmalarının, MS, Parkinson üzere öteki hastalıkların teşhisinde de bize yol haritası olacak” tabirlerini kullandı.
Milliyet
