Dünyada yaklaşık 850 milyon, ülkemizde ise 9-10 milyon kişinin çeşitli evrelerde böbrek hastalığının olduğu bilinmektedir. Bu nedenle gayemiz, böbrek hastalığının farkındalığı ve önlenmesi olmalıdır.
Böbrek hastalığı farkındalığı dünyada yüzde 10’un altında iken ülkemizde ise çok daha düşük bir orana sahip olarak yüzde 5’in altında. Yani ülkemizde böbrek hastalığı olan her 100 şahıstan 5’i bile hastalığının farkında değil.
Böbrek hastalığı bilhassa başlangıç evrelerinde rastgele bir belirti ve şikayete yol açmadığından ileri evrelerde teşhis konulmakta ve bu da birçok sıhhat sıkıntısını beraberinde getirmektedir.
Bu nedenle; diyabeti (şeker hastalığı) olan, hipertansiyonu ve bilhassa denetimsiz tansiyon yüksekliği olan, sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren, kalp damar hastalığı olan, sık sık ağrı kesici kullanan, kanser tedavisi gören, romatizmal hastalığı olan, 65 yaşın üzerinde olan, ailesinde böbrek hastalığı olan bireylerde kesinlikle kanda üre, kreatinin ve tam idrar analizi yapılmalıdır.
Hipertansiyon böbrek hastalığı için kıymetli neden
Ülkemizde diyaliz ve böbrek nakli tedavisi gören yaklaşık 80 bin kişi vardır. Diyaliz tedavisi gören 2 şahıstan biri şeker hastasıdır. Bu nedenle şeker hastalığının önlenmesi için alınacak sağlıklı beslenme, kilo verme, nizamlı idman üzere tedbirler büyük ölçüde böbrek hastalığının gelişimini de engelleyecektir.
Yeniden hipertansiyon bilhassa de denetimsiz hipertansiyon, şeker hastalığından sonra böbrek hastalığının en kıymetli nedenidir. Hipertansiyonu olan bireylerin kesinlikle kilo vermesi, tuzdan kısıtlı beslenmesi ve tansiyon düşürücü ilaçları sistemli kullanması, tansiyon pahasının olağana indirilmesi gereklidir.
Tuzun kesinlikle az tüketilmesi gereklidir, tuz cinsleri ortasında rastgele bir fark yoktur. Fazla tuz tüketimi damar ve böbrek sıhhati için tehdit oluşturmaktadır.
Kalp rahatsızlığı olanlar risk kümesinde
Kalp yetersizliği olan bireyler böbrek yetmezliği açısından riskli gruptadır. Zira kalbin pompaladığı kanın yüzde 20-25 ini böbrek almaktadır. Kalp yetersiz çalıştığında böbrek kanlanması azalacağından böbrek yetersizliği oluşur.
Böbrek yetersizliği olan bireylerde kalp hastalığı görülme riski artmaktadır. Bu nedenle böbrek hastalığının farkında olmak beraberindeki kıymetli kalp hastalıklarının önlenmesi için çok değerlidir.
Tekrar son yıllarda beden geliştirme emelli yüksek proteinli beslenme, protein tuzları ve kas geliştirici besin desteği kullanımı ile birlikte bu bireylerde proteinüri ve böbrek yetersizliği görülmektedir.
Yüksek proteinli beslenme risk oluşturabilir
Yüksek protein böbrek için toksiktir. Bu nedenle spor yaparken istikrarlı beslenme değerlidir. Sigara kullanımı; kalp hastalığı ve kanser gelişimine yol açtığı üzere böbrek sıhhati için de son derece ziyanlıdır.
Ağrı kesicilerin geliş hoş ve denetimsiz kullanımı böbrek sıhhatini tehdit etmekte ve geri dönüşümsüz böbrek hastalığına sebep olabilmektedir.
Kanser tedavisi gören bireylerde hem birtakım ilaçların yan tesiri, hem genel durum bozukluğuna bağlı kâfi sıvı alamama, hem de ağrılardan ötürü fazla ölçüde ağrı kesici kullanıma bağlı böbrek hastalığı sıkça görülmektedir.
Böbrek hastalığı çoklukla sessiz seyretmektedir. İdrar rengindeki değişiklikler, bilhassa bacak, yüz ve göz kapaklarında şişme olması, idrarda köpürme, bedende döküntüler olması, gece idrara kalkma, hipertansiyonun denetimsiz seyretmesi böbrek hastalığı belirtisi olabilir. Bu belirtilerin olduğu şahısların tetkik yaptırması gereklidir.
İdrar analizinde protein, kan bulunması, kanda bakılan üre, kreatinin bedellerinde yükseklik olması durumunda kesinlikle nefroloji uzmanına başvurulması gereklidir. Böbrek yetersizliği ilerleyici bir hastalık olduğundan nizamlı takip yapılması, beraberinde oluşabilecek kimi hastalıkları tedbire açısından da çok değerlidir.
Böbrek sıhhati için neler yapılmalı?
Böbrek sıhhati için böbrek hastalığının önlenmesi birinci emel olmalıdır. Bunun için; günlük 2-2.5 lt sıvı tüketimi, çok protein içermeyen sağlıklı ve istikrarlı beslenme, obezitesi olan şahısların kilo vermesi, tansiyon denetimi yapılması, böbrek taşı ve sık idrar yolu enfeksiyonu olan şahısların tedavisinin sağlanması, gereksiz ağrı kesici kullanımından kaçınılması, çok tuzlu beslenmeden kaçınılması, sigara içilmemesi gereklidir.
Sağlıklı bir beden için sağlıklı böbreklerin gerekli olduğu ve riskli hasta kümelerinde nizamlı denetim yapılması gereklidir.
Milliyet
