Fenerbahçe’nin yeni teknik yöneticisi Jorge Jesus, sarı lacivertli kulüpte misyona gelir gelmez işe koyulurken nasıl bir futbol oynatacağı ve hangi sistemi kullanacağı merak konusu olmaya devam ediyor. Şampiyonlar Ligi’nde ön eleme oynayacağı için dönemi erken açan Fenerbahçe’nin yeni hocasına ve taktiksel yaklaşımına mercek tuttuk…
Başkanlık koltuğuna oturduğundan beri teknik yönetici konusunda bir türlü istediği istikrarı yakalayamayan Fenerbahçe Lideri Ali Koç, Portekizli hoca Jorge Jesus ile bu şanssızlığını kırmak istiyor. Dünyaca ünlü teknik adamın gelişiyle birlikte hasret kaldığı şampiyonluğa ulaşmak isteyen Fenerbahçe, yeni döneme büyük umutlarla başlıyor.
Son olarak Vitor Pereira ile döneme başlayan sarı lacivertliler, üçlü savunma oynatan ve oyun tarzı nedeniyle daima tenkit konusu olan Portekizli hoca ile de dönem sonunu görmeyi başaramadı. Pekala, Jesus Fenerbahçe’nin hayal ettiği şampiyonluğa ulaşmasını sağlayacak kişi mi? Son çalıştırdığı kadrolarda nasıl taktikler uyguladı ve hangi futbol üslubunu benimsedi?
Total Football’dan Caio Miguel yaptığı ayrıntılı tahlilde, Portekizli çalıştırıcının merak edilen yanlarını ve Fenerbahçeli taraftarları nasıl bir futbol sisteminin beklediğini kaleme aldı…
TAKTİKSEL DİZİLİŞLER
Jesus’un taktiksel diziliş konusunda birkaç favorisi bulunuyor. Futbolun daha dinamik bir hale gelmesiyle kadrolar artık taktiksel formasyonlara katı formda bağlı kalmıyor. Oyun içerisinde daima değişen dizilişlere karşın Jesus, Flamengo mesleğinde maçların yüzde 45’inde 4-2-3-1 taktiğini kullandı.
Görsel: totalfootballanalysis.com
Benzer bir eğilim Benfica’da geçirdiği günlerde de yaşandı. Jesus, birden fazla vakit başlangıçta 4-4-2 sistemini kullansa da, bunun yanında 9 farklı sistemi daha denedi. En değerlisi 2020-21 döneminin sonuna gerçek 3-4-3’e geçmesi oldu. Jesus, diziliş ne olursa olsun kadrosunun taktiksel disiplininden taviz vermemesini istiyor. Lakin taktikler ortası geçişlerden ve farklı dizilişleri denemekten çekinmiyor.
Görsel: totalfootballanalysis.com
PLANLAMA
Jesus’un ekipleri, hamle tertiplerinde kıymetli ölçüde dar yahut kompakt kalıyor. Bu yapı, gruplarının hareket usulü ve stratejisini uygulaması açısından değerli bir yerde konumlanıyor. Jesus çok akıcı ve kolektif bir futbol tarzını sever. Top referans noktası olarak ele alındığında, oyuncular geçiş şeritleri oluşturmak ve onları birleştirmek için daima olarak kendi ortalarında alan paylaşımı yaparlar. Flamengo’nun maçlarından birindeki pas haritasına baktığımızda (aşağıda), grubun genel yapısının nispeten dar olduğunu görebiliyoruz…
Görsel: totalfootballanalysis.com
Bu yapıyı daha uygun örnekleyebilmek için Benfica’yı inceleyebiliriz. Formasyonlarda görüldüğü üzere, Jesus birden fazla vakit dörtlü savunmayı tercih ediyor. Bekler kenar çizgilere kadar açılır ve kanat bek üzere önde olurlar, stoperler ise birbirinden farklı biçimde durarak alanı bölerler.
Jesus, Benfica periyodunda vakit zaman üçlü varyasyonları da denedi. Rakiplerin baskılı futbolunu kırmak için maç içerisinde üçlü savunmaya dönebiliyor. Sistemin en kritik noktası oyuncuların topun olduğu yerde daima hareket halinde olmaları. Bu yapıyı bu kadar tesirli yapan şey, kadronun akışkan olmasından kaynaklanır.
Görsel: totalfootballanalysis.com
DİKİNE PASLAR
Jesus’un gruplarını tahlil ettiğinizde, daima olarak hamle düşünen bir yapıyla karşılaşırsınız. Taraftarların büyük keyif aldığı bu şekil, çoğunlukla kadrolarının dikine paslarından kaynaklanıyor. Jesus’un ekiplerinin pas verme usulü açık bir biçimde dikey eğilimdedir. Ayrıyeten, oyuncular geçiş şeritleri oluşturmak ve istenen bu dikey geçişi sunmak için daima olarak savunma sınırlarının gerisine koşular yapar.
Bu dikey pasların işe yaraması için bek ve kanat oyuncularının hareketli olması kural. Bu yüzden oyuncuların kendi ortalarında akıcı bir ilgiye sahip olması gerekiyor. Aşağıdaki örnekte Gabriel Barbosa orta saha çizigisi ortasında topu denetim ediyor. Akabinde iki kadro arkadaşının olduğu kanada dönerek üçgen oluşturuyor ve 3v2 stratejisini uygulamaya koyuyor.
Görsel: totalfootballanalysis.com
PAS, PAS, PAS… LAKİN KISA PAS!
Jesus’un yönettiği ekiplerin temel özelliklerinden biri sıklık ve dikey oyun. Örneğin, 2019’da Flamengo’da 90 dakika başına yapılan 472 pasın 80’i dikine gerçekleşti. Öte yandan pasların yalnızca %7.37’si uzundu ve ortalama pas uzunluğu 19.17 metreydi. Bu istatistik, daima olarak oyunu ileriye gerçek oynamaya çalıştıklarını gösterir. Jesus’un atak sistemini karakterize eden öteki kavramlar da var. Örneğin, daima boşluk arayışı ve bunun sonucunda boş alanı kıymetlendirme isteği. Jesus, oyuncularından daima olarak topun etrafında olmalarını istiyor. Bu durum, kıymetli sayıda savunma oyuncusunu da topun etrafına çekiyor ve çok fazla boş alan yaratılmasını sağlar.
Görsel: totalfootballanalysis.com
SAVUNMADA YÜKSEK PRES
Jesus’un atak planındaki sıkı kalma fikrine savunmada da rastlayabiliriz. Bu, şiddetli presin saldırganlığı ve yoğunluğundan kaynaklanıyor. Gaye yalnızca topu en kısa müddette kapmak değil, baskı sonucu kapılan topla süratli atağa çıkıp gol bulmak da gayeler ortasında.
2019’da Flamengo ile 7.88’lik PPDA’ya sahip olan Jesus, Jorge Sampaoli’nin Santos’undan sonra en yüksek ikinci zorluk yoğunluğa sahipti. Rakibin oyun alanını sıkıştırmayı amaçlayan Jesus’un kadrolarında iki oyuncu topu alan oyuncuya baskı kurarken, öbürleri adam markajı yaparak pas seçeneklerini ortadan kaldırmayı hedefliyor. Karşı pres de Jesus’un çalıştırdığı grupların bir diğer değerli tarafıdır. Rakibin tehlikeli bir atak başlatasını maniler yahut en azından geciktirir.
PPDA nedir?: Rakip kadronun birinci ve ikinci bölgesinde yaptığı pas sayısının, birebir bölgede yapılan defansif aksiyonlara oranı. Bu oranın sonucunda çıkan sayı ne kadar küçükse, ekibin önde pres gücü o kadar yeterli olarak kıymetlendirilir.
Görsel: totalfootballanalysis.com
SONUÇ
Fenerbahçe’de oyuncu rolleri, dizilişler ve daha fazla detaylar farklı olsa da, Jesus mesleği boyunca kullandığı taktik ve prensiplerin birebirini burada da uygulamak isteyecek. Dikeylik, yakınlık, farklı kombinasyonlar, genel atak ypaısı ve yüksek pres üzere kimi istikametler, Jesus’un Fenerbahçe’sinde kesinlikle görülecektir. Jesus, bu imtihandan muvaffakiyetle çıkabilir mi, onu vakit gösterecek…
