Paratiroit bezi nedir, ne işe fayda?
Paratiroit bezi boynun ortasında yer alan tiroit bezinin çabucak gerisinde bulunan 4 adet bezdir. Binde 5-6 dolayında 4’den fazla da olabilir. Yaklaşık olarak bir mercimek tanesi büyüklüğünde ve her biri 30-50 mg yükünde küçük sarı renkli bezlerdir. Bu kadar küçük olmalarına karşın paratiroit bezlerinin üstlendikleri misyonlar büyüktür.
Salgılanan paratiroit hormonunu bedende en fazla bulunan katyon yani olumlu yüklü element/mineral olan kalsiyum metabolizmasını düzenlemektedir. Kalsiyum kemik yapısının sağlamlığını sağlarken, kas ve hudut sistemi için de elektrik gücü sağlamaktadır.
Kemik ağrılarınızın nedeni paratiroit bezi olabilir
Kandaki kalsiyum dengesizliği çoklukla paratiroit bezinin çalışmasıyla ilgilidir. Paratiroit bezinin çok çalıştığı yani hiperparatiroidizm yaşandığı durumlarda kandaki kalsiyum kıymeti artabilir. Paratiroit hormonunun fazla salgılanması kemiklerde olması gereken kalsiyumun çözülerek kana karışmasına yol açabilmektedir.
Hastalarda, düşük kemik yoğunluğu olarak da bilinen osteopeni ve kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz görülebilmektedir. Hiperparatiroidizm bağlı kemik ve eklem ağrıları ile birlikte ilerleyen durumlarda kemik kistleri hatta patolojik kemik kırıkları denilen yani kendi kendine kemik kırılmalarının olduğu durumlar yaşanabilmektedir. Paratiroit bezinin çok çalışması az de olsa Brown tümör olarak bilinen iyi huylu kemik tümörlerine neden olabilmektedir.
Yalnızca kemikleri değil sindirim sistemini de etkiliyor
Paratiroit bezinin çok çalışması yalnızca kemikleri değil böbrek ve sindirim sistemini de olumsuz etkileyebilmektedir. Kan kalsiyum seviyesinin yüksek seyretmesi böbrek taşına neden olabilirken pankreas bezi üzerine tesir ederek pankreatit oluşmasına da yol açabilmektedir.
Kandaki kalsiyum seviyesi yüksekliği birebir vakitte mide salgısını artırarak ülser ve gastrite neden olabilir kabızlık, bulantı ve kusma üzere şikayetler görülebilmektedir.
Çarpıntınız varsa kalsiyum düzeyinizi denetim edin
Hiperparatiroidizm damar sistemini de etkileyebilmektedir. Çarpıntı, yüksek tansiyon ve EKG denetimlerinde olağandışı bulguların oluşmasına neden olabilir. Bazen kan kalsiyum seviyesi o kadar yükselir ki hiperkalsemik kriz denilen tedavi edilmediği vakit hastada koma hatta hayatı tehdit eden tablolar oluşabilmektedir.
Unutkanlığınız nedeni kalsiyum yüksekliği olabilir
Kandaki kalsiyum düzeyinin artması beyin dahil bütün hudut sistemini de etkileyebilmektedir. Manaya bozukluğu, unutkanlık, disfazi denilen konuşma bozukluğu, lisan atrofisi denilen lisan kaslarının zayıflaması, kulak çınlaması, depresyon ve kas güçsüzlüğü üzere şikayetler yaşanabilmektedir.
Paratiroit bezinin yetersiz çalıştığı ve kandaki kalsiyum düzeyinin düştüğü hipoparatiroidizm denilen durumda; el parmaklarında, ağız etrafında ve burun ucunda uyuşukluk ile karıncalanma hissi oluşabilmektedir.
Tedaviye başlanılmadığı takdirde hastanın ellerinde kasılma sonucu ebe eli olarak isimlendirilen görünüm oluşur. Hipopatiroidizm denilen durum tiroit cerrahisi sonrası yahut enderde olsa uzunluğuna uygulanan radyoterapi sonrası görülebilir.
İzsiz tiroit ameliyatı mümkün mü?
Kan analizlerinde kalsiyum düzeyi olağan sonların dışında ise paratiroit hormonu,D vitamini ve fosfor seviyesine bakılarak paratiroit bezi hastalıkları bakımından denetim edilmelidir. Yüksek rezülüsyonlu boyun ultrasonografisi ve sintigarfik görüntüleme ile paratiroit bezi hastalıkları teşhisi netleştirilebilir.
Paratiroit bezi hastalıklarının tek tedavisi cerrahidir. Cerrahi tekniklerde son yıllarda kapalı izsiz paratioit bezi ameliyatları ön plana çıkmaktadır. Klasik cerrahi formüllere göre TOEPVA denilen kapalı izsiz tiroit ameliyatlarının avantajları şunlardır:
-Kozmetik bakımdan hastada ameliyat izi olmaması
-Ameliyat müddetinin kısa olması
-Hastane yatış müddetinin kısa olması
-İkincil operasyonların daha rahat yapılabilmesi
-Hastaya lokal anestezi altında minimal cerrahi yapılıyorsa ses tellerine bağlı öksürme refleksi sayesinde hudut yaralanma ihtimalinin daha da azaltılması
Milliyet