Dünya Obezite Günü öncesinde Milliyet’e özel açıklamalarda bulunan Klinik Endokrinoloji ve Diyabet Derneği Lideri, Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mustafa Araz, “Adeta bir obezite pandemisi yaşayacağız” dedi.
Kovid-19 pandemisi nedeniyle meskende kalma müddetinde yaşanan artış sonucu ruhsal faktörlerin de tesiriyle yeme davranış bozukluğu ve hareketsizliğin toplumda kilo artışına neden olduğunu söyleyen Prof. Dr. Mustafa Araz, “Adeta bir obezite pandemisi yaşayacağız” derken, pandemi sürecinin bilhassa başında ayda bir kilo civarında artış gözlemlediklerini lisana getirdi.
Üç şahıstan biri obez
Prof. Dr. Araz, bu artışın obezite sıklığını yüzde 10 ile 30 oranında artırabileceğini öngördüklerini belirterek, “Toplumda kilo artışı 3 ayda yüzde 3-5’i, 6-12 ayda yüzde 10’u buldu. Yüzde 10 kilo artışı diyabet hastalarında kan şekerinde yüzde 50, kan basıncında 20 mmHg, kolesterol seviyesinde yüzde 10, trigliserid seviyesinde yüzde 30 artışa neden olabilmekte” dedi.
Dünya Sıhhat Örgütü tarafından en son yayınlanan raporda 18 yaş üstü yetişkin nüfusta yüzde 32 görülme sıklığı ile Türkiye’nin Avrupa şampiyonu olduğunu ve Türkiye’de her 3 bireyden birisinin yani 20 milyon bireyin obezite hastası olduğunu belirten Prof. Dr. Araz şunları söyledi: “Kadınlarda obezite görülme sıklığı yüzde 40, erkeklerde yüzde 20. Obezitedeki süratli artıştan çocuklar da olumsuz olarak etkileniyor. Çalışmalar, ülkemizdeki her 4 çocuktan birinin fazla kilolu yahut obez olduğunu gösteriyor. Türkiye Çocukluk Çağı Şişmanlık Araştırması’na nazaran ilkokul öğrencileri ortasında obezite oranı yüzde 10, fazla kilolu olma oranı yüzde 15.7.
İçinden geçtiğimiz pandemi sürecinde fazla kilo ve obezitenin artabileceği tarafında büyük bir risk oluşturuyor. Bunun olmaması için insanların daha da şuurlu olması gerekiyor. Obezitenin en değerli nedeni hareketsiz ömür usulü ve sıhhatsiz beslenme. Lakin tek nedeni bu değil. Obezite, karmaşık ve çok faktörlü bir hastalık. Genetik faktörler, sosyolojik ve ruhsal faktörler obezitenin temel etkenleri. Bu hususta bedenimizdeki açlık-tokluk üzere çeşitli hormonlar ve beyindeki iştah merkezi üzere noktalarda rol oynuyor. İşte bu yüzden obezite bir hastalıktır diyoruz.”
Obezlerde risk yüksek
Öte yandan obez bireylerde Kovid-19’un sonuçlarının daha ağır geçtiğini vurgulayan Prof. Dr. Araz, “Çok yeni yapılan bir araştırma sonucuna nazaran; olağan kiloda olan hastalara nazaran fazla kilolu ve obez Kovid 19 hastalarında; Kovid-19 pozitifliğinde yüzde 46’lık, hastaneye yatışta yüzde 113’lük, mevt riskinde ise yüzde 48’lik bir artış kelam konusu.
Bu yüzden öncelikle obez bireylerin bu süreçte çok daha iyi korunmaları, bağışıklık sistemlerini güçlendirmeleri ve mecbur olmadıkça dışarıya çıkmamaları gerekiyor. Öteki taraftan sağlıklı beslenme alışkanlığı ve imkanların el verdiği kadar, dışarı çıkmayı gerektirmeyecek kolay hareketler meskende kalınan periyotta sıhhati korumak için büyük değer taşıyor” diye konuştu.
Kanser, kısırlık, astım daha fazla görülüyor
Obezite, başta tip 2 diyabet olmak üzere, hipertansiyon, kalp hastalığı, yağlı karaciğer hastalığı üzere birçok kronik kardiyometabolik hastalığa yer oluşturuyor. Obez bireylerde kanser gelişimine, safra taşları, kısırlık, astım ve teneffüs yolu hastalıklarına, uyku apnesine daha sık rastlanır.
Ayrıyeten kas iskelet sistemine ilişkin pek çok mekanik yakınma ve depresyon, his durum bozuklukları üzere ruhsal hastalıklarda sık görülür. Kilo vermek ise birçok hastalık riskini azaltıyor. Bir kilo vermek diyabet riskini yüzde 55 azaltırken, 5 kilo vermek osteoartrit riskini yüzde 50 azaltıyor. Tekrar 11 kilo vererek ile obstrüktif uyku apnesi riskini yüzde 76 azaltmak mümkün.
Milliyet
