‘Karaoğlan’ın vefatının üzerinden 14 yıl geçti

5 Kasım 2006’da yaşama veda eden eski Başbakan Bülent Ecevit, 1954’te CHP’nin Çankaya Ocağı’na kaydolarak başladığı siyaset hayatında inişleri çıkışlarıyla 50 yıl geçirdi. 

Siyasi hayatında beş sefer başbakanlık misyonunda bulunan Bülent Ecevit, 1925’te İstanbul’da doğdu. Babası Prof. Dr. Fahri Ecevit, 1943-50 ortasında Kastamonu milletvekilliği yapmıştı. Annesi Nazlı Ecevit ise ressamdı.

İstanbul Amerikan Kolejinden arkadaşı olan Rahşan Aral ile 1946’da evlendi.

Ankara’da 1944’te Basın-Yayın Genel Müdürlüğüne İngilizce tercümanı olarak giren Ecevit, 1946’dan 1950’ye kadar Londra’da Türk Basın Ataşeliğinde misyon yaptı.

1950 ile 1960 ortasında Ulus gazetesinde, Ulus’un kapatıldığı yıllarda ise Yeni Ulus ve Halkçı gazetelerinde muharrir ve yazı işleri müdürü olarak çalışan Ecevit, 1954 sonu ile 1955 başlarında ABD’de Kuzey Carolina’da yayınlanan Winston-Salem gazetesinde konuk gazeteci olarak vazife yaptı. 1965’de Milliyet gazetesinde günlük yazılar yazmaya başlayan Bülent Ecevit, 1972’de aylık Özgür İnsan, 1981’de haftalık Arayış, 1988’de aylık Güvercin mecmualarını çıkarttı.

Ulus gazetesinde siyasete ilgi duymaya başlayan Bülent Ecevit’in siyasete adım atması ise 1954’te oldu. Ecevit, 1954 yılında CHP’nin Çankaya Ocağı’na kaydolarak yarım asır sürecek siyasi hayatına adım attı.

Ecevit, 1957-1980 ortasında, evvel Ankara, sonra Zonguldak’tan CHP milletvekili oldu. Ecevit, 1960-1961’de Kurucu Meclis üyeliği yaptı.

ÇALIŞMA BAKANLIĞI PERİYODU

Bülent Ecevit, 1961-1965 ortasında İsmet İnönü tarafından kurulan hükümetlerde Çalışma Bakanı vazifesinde bulundu. Ecevit, bu periyotta toplu kontrat ve grev haklarının yasalaşması, sendikal özgürlüğün sağlanması ve toplumsal güvenlik mevzularında değerli kararlara imza attı.

CHP’nin en üst organı olan Parti Meclisi’ne (PM) 1959’da giren Ecevit, 1966’da, CHP’de başlayan “Demokratik Sol Hareket”le birlikte, Genel Sekreterliğe seçildi. 1971’de ise partisinin askeri yönetimce oluşturulan hükümete katkıda bulunmasına karşı çıkarak bu misyonundan ayrıldı. İsmet İnönü’nün 12 Mart Muhtırası’na karşı hali, Ecevit’i bu davranışa itti. Ecevit, istifa ettikten sonraki devirde CHP’nin “değişmez” genel lideri üzere görülen İsmet İnönü’ye karşı çalışma yürüttü.

CHP’YE GENEL LİDER SEÇİLDİ

CHP’nin 1972’de yapılan 5. İnanılmaz Kurultayı’nda güvenoyunu Ecevit’in alması üzerine İsmet İnönü istifa etti. Böylelikle Ecevit, 4 Mayıs 1972’de CHP Genel Lideri seçildi. 1973 seçimlerinde en çok oyu aldığı halde hükümet kuramayan Ecevit, 1974 yılının çok tartışılan CHP-MSP (Milli Selamet Partisi) koalisyonunun başbakanı oldu.

Ecevit, CHP’nin 1973’teki seçim kampanyası sırasında Kars’ın Susuz İlçesi’nde çiftçilik yapan Şahzade Şahin’i konutunu ziyaret etti. Şahin’in burada Ecevit’e söylediği “Bizi bu dar günlerden kurtar karaoğlan” kelamı sonraki gün gazetelere yansıdı ve bundan sonra Ecevit, partililerce “Karaoğlan” olarak anılmaya başlandı.

CHP Genel Sekreteri iken, “sosyal demokrasi” kavramı yerine “demokratik sol” kavramını kullanmaya başlayan Ecevit, 1974’te toplanan 22. CHP Kurultayı’nda “Cumhuriyet Halk Partisi demokratik sol bir partidir” tabirini parti tüzüğüne koydurdu.

KIBRIS BARIŞ HAREKATI

Bülent Ecevit’in başbakanlığını yaptığı hükümet, 20 Temmuz 1974’te “Ayşe tatile çıksın” parolasıyla Kıbrıs Barış Harekatı’nı gerçekleştirerek, Ada’ya barış getirdi.

Ecevit başbakanlığındaki hükümet, harekat sonrası Türkiye’ye karşı uygulanan ambargolara karşı direnişiyle de akıllarda yer etti. CHP-MSP hükümeti haşhaş ekimi yasağını, yasa dışı kullanımı önleyici önlemler alarak kaldı­rdı. Bu periyotta Türkiye’nin Ege’deki hakları gündeme getirildi.

Bülent Ecevit 1977’de bir azınlık hükümeti kurdu lakin güvenoyu alamadı.

1978’de, partisinin TBMM’de çoğunluğu bulunmamakla bir arada, kimi bağımsız üyelerin ve küçük partilerin katkısıyla hükümet kuran Ecevit’in, başbakanlığı 21 ay sürdü.

DSP PERİYODU

Bülent Ecevit, 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra, askeri idareye kar­şı çıkışları nedeniyle üç sefer mahpusa mahkum edildi.

Siyasal haklarından mahrum bırakıldığı yıllar boyunca da siyasi çalışmalarını sürdürdüğü için hakkında yaklaşık 130 dava açıldı.

Bülent Ecevit, siyasal haklarından mahrum bırakıldığı periyotta eşi Rahşan Ecevit’in kuruculuğunu yaptığı Demokratik Sol Parti’nin (DSP) 1985’de birinci genel başkanı oldu.

1987’deki halk oylamasıyla, siyasi haklarına tekrar kavuşan Bülent Ecevit, DSP Genel Başkanlığına seçildi. Kısa bir mühlet sonra yapılan genel seçimlerde partisi iyi sonuç alamayınca Ecevit bu misyondan ayrıldı.

Ancak 1989 başlarında, mahallî idare seçimlerinin yaklaştığı sırada genel başkanlık boşalınca toplanan olağanüstü kurultayda yine genel başkan seçilen Ecevit, 1991 seçimlerinde de Zonguldak’tan milletvekili oldu.

Bu seçimler sonucunda Süleyman Demirel liderliğindeki Yanlışsız Yol Partisi ve Erdal İnönü’nün başkanı olduğu Toplumsal Demokrat Halkçı Parti bir koalisyon hükümeti kurdu. Bu hükümet, Adalet Partisi (AP) ve CHP’yi siyaset sahnesine tekrar soktu. AP kendisini feshettiyse de CHP, Deniz Baykal’ın teşebbüsleriyle yoluna devam etti. Bunun sonucunun solun parçalanması olduğu düşünüldüğü için CHP ve DSP’yi birleştirme teşebbüsleri, Ecevit’in Baykal’inkinden farklı kulvardaki siyasi stili nedeniyle gerçekleşmedi.

DSP, 1994 seçimlerinden sonra solun en büyük partisi pozisyonuna geldi. Ecevit, DTP ve ANAP ile kurulan hükümette başbakan yardımcısı, daha sonraki DSP-DYP-ANAP azınlık hükümetinde de başbakan oldu.

Ecevit’in, 11 Ocak 1999 – 28 Mayıs 1999 tarihleri ortasında Başbakanlık yaptığı 56. Azınlık Hükümeti periyodunda terörist elebaşı yakalandı.

Bülent Ecevit, terörist elebaşı Abdullah Öcalan’ıın 15 Şubat 1999’da siyasi sığınma talebinde bulunduğu Hollanda’ya gitmek üzere geldiği Nairobi Havalimanı’nda bordo bereliler tarafından düzenlenen operasyonla yakalanıp Türkiye’ye getirilmesi sağlayan hükümetin başbakanı olması nedeniyle Kıbrıs Barış Harekatında olduğu üzere bir kere daha tarih sayfalarında yerini almış oldu. 

Bülent Ecevit, 1999 seçimleri sonrasında ise 2002’ye kadar DSP hükümeti ile başbakan oldu. Lakin 2002 seçimlerinde DSP barajı aşamadı ve Ecevit, yaşının ilerlediğini ve sıhhatinin bozulduğunu göz önüne alarak siyasetten çekilme kararı aldı.

Ecevit, 18 Mayıs 2006’da geçirdiği beyin kanamasının akabinde tedavi altına alındı. Yaklaşık 6 ay boyunca tedavi gördü, ağır bakımda kaldı. Bülent Ecevit, 5 Kasım 2006’da 81 yaşında teneffüs yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti.

Ecevit’in cenazesi, defin süreci için gereken kanun değişikliğinin 9 Kasım’da yapılmasının akabinde 11 Kasım 2006’da Devlet Mezarlığı’na defnedildi.

Siyasi kimliğinin yanı sıra şair ve muharrir kimliği ile de tanınan Ecevit, şiir ve siyaset üzerine çok sayıda kitap yazdı.

Ecevit’in, büyük bir kısmını Rahşan Ecevit’e yazdığı bilinen şiirlerinden “El ele büyüttük sevgiyi” hafızalarda en çok yer eden yapıtı oldu.

Hayatları boyunca hiç ayrılmayan Ecevit çifti, yıllar sonra tıpkı kabirde buluştu. 17 Ocak’ta 97 yaşında hayatını kaybeden Rahşan Ecevit’in en büyük dileği eşi Bülent Ecevit’in yanına defnedilmekti. Vasiyetin gerçekleşmesi için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gerekli müsaadesi onaylamasının akabinde Rahşan Ecevit’in cenazesi Bülent Ecevit’in yanında defnedildi, Ecevit çifti yıllar sonra yine tıpkı kabirde buluştu.