COVID-19’un genel olarak mukozalar aracılığı ile teneffüs sistemine saldırıp damlacık yoluyla bulaştığı için, bu sistem ve organlarının çokça araştırılmaktadır. Bununla birlikte beşerde neredeyse tüm sıvı ortamlarda bulunduğu tespit edilmiştir. Buna karşın teneffüs yolu dışındaki sistemlerdeki hasarları ve bulaş yolları ile ilgili az sayıda çalışma vardır.
Korona virüsün testislerde uzun müddet kalıcı olabilmesi mümkün
Geniş hasta sayılı bir çalışmaya nazaran COVID-19’un erkek hastaların yüzde 19’unun testislerinde bir çeşit konforsuzluk (ağrıdan çok baskı hissi) olarak tanımlandığı gözlemlenmiştir.
Aslında testisler ürettikleri spermlerin beden savunma hücreleri tarafınca öldürülmeden yaşayabileceği özel bir immün yanıtsız alana (bağışıklık sisteminin karşılıksız olduğu saha) sahiptirler. Bu açıdan değerlendirildiğinde COVID-19’un testislerde uzun mühlet kalıcı olabilmesi mümkündür.
COVID-19’u orta şiddette ve hastaneye yatarak geçirenler daha fazla risk altında
Virüsün, erkek hastalarda ürogenital sistemdeki durumu, erkek üreme sistemi hormonları ve sperm imali üzerine tesirleri ile ilgili yapılmış 1100’e yakın çalışma olmasına karşın, bilimsel çalışma ölçütlerini sağlayan çalışma sayısının yalnızca 24’te kalmıştır.
Bu 24 çalışmanın 5’inde erkek hastaların semen örneklerinde virüse rastlanmamıştır. Yalnızca bir çalışmada 38 hastanın 6’sında (yüzde 15,8) semende virüs bulunmuştur. Yirmi dört çalışmanın tamamı göz önüne alındığında toplam 120 hastanın 6’sında (yüzde 5) virüs semen örneklerinde müspet olarak tespit edilmiştir. Bu açıdan bakıldığında oran epey düşük olarak kıymetlendirilebilir.
COVID-19’u orta derecede yahut hastaneye yatırılıp tedavi görmek zorunda kalanlar başkalarına nazaran daha fazla risk altında kalıyor. COVID-19’un, erkeklik hormonu olan testosteron üretimini de olumsuz etkilediği ile ilgili çalışmalar var. Düşük testosteronlu olguların hastalığı daha ağır olarak geçirdiği argüman edilmiş. Lakin bu bir neden mi yoksa sonuç mu olduğuna ait şimdi kabul edilmiş bir gerçeklik yok.
Daha çok çalışmaya muhtaçlık var
Semendeki mevcudiyet, sperm hücrelerine yaptığı hasar, virüslü semen ile oluşan embriyonun akıbeti üzere üremeye yardımcı usullerde alınması gerekli tedbirler şimdi belirlenememiştir.
Sperm dondurma ve ICSI üzere süreçler öncesinde HIV, Hepatit virüsleri üzere COVID-19 da bakılmalı mı, bakılacaksa hangi yolla bakılmalı üzere sorular şimdi yanıtlarını bulabilmiş değil. Bunun için daha pek çok çalışma yapılması ve paylaşılması gerekiyor.
Milliyet