Bayraktar, SAHA İstanbul tarafından TÜBİTAK Türkiye Sanayi Sevk ve Yönetim Enstitüsü (TÜSSİDE) iş birliği ile hayata geçirilen SAHA MBA Eğitimleri çerçevesinde düzenlenen “Dünden Bugüne Baykar’ın Seyahati Geleceğin Yöneticileri için Seçilmiş Vakalar” İstanbul, Ankara ve Gaziantep programının ortak dersine katıldı.
Bayraktar, burada yaptığı konuşmada, 2003 yılında ufak bir teşebbüs olan Baykar’la Türkiye’de ulusal ve özgün insansız hava aracı teknolojisinin geliştirilmesine yönelik bir teşebbüsü başlattıklarını söyledi.
Türkiye’de savunma sanayi ekosisteminin geliştirilmesi ismine kurulan SAHA İstanbul’un yalnızca savunma odağında değil sanayi açısından da Türkiye’nin en büyük sanayi kümelenmesi olduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Malumunuz savunma sanayi çok kendine has dinamikleri olan bir kesim. Ülkelerin jeopolitik durumuna nazaran değişen dengelerin yer aldığı politik dengelerin yer aldığı. Yani bir sistemin geliştirilmesi için tedarikinden, üretimine, satışına bütün süreçlerin denetimli bir formda yürütüldüğü aşikâr ihracat müsaadelerine tabi olduğu bir alan. Müşteri tarafı devlet otoriteleri. Her istediğiniz eseri, her istediğiniz ülkeden, istediğiniz kurallarda alamıyorsunuz. Üretseniz de bunun satışı muhakkak izinlere tabi.”
Bayraktar, savunma alanında yapılan harcamaların yüzde 80’inin dünyanın GSYİH en büyük 20 ülkesi tarafından gerçekleştirildiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Bu ülkelerin kendi içindeki dağılımlarına baktığımız vakit mesela bugün Amerika dünyadaki tüm savunma harcamalarının yüzde 40’ını yapıyor. En son onların savunma bütçesi 742 milyar dolar olarak açıklandı. Amerika’yı şu an yükselen bir trend olarak Çin takip ediyor. O da dünyada savunma harcamalarının yüzde 14’ünü teşkil ediyor sonrasında Hindistan ve Rusya olarak bu büyüklük devam ediyor. Türkiye’nin bu savunma harcamaları içerisinde yerine baktığımız vakit dünyada bugün 2 trilyon dolara yakın bir savunma harcaması varsa Türkiye 20 milyar dolar düzeyiyle yüzde 1’lik bir hisse içerisinde.”
Türkiye’de 90’lı yıllarda gerçekleştirilen savunma harcamalarında yurt dışı alımların ağır olduğunu belirten Bayraktar, kelamlarını şöyle sürdürdü;
“Savunma o denli bir alan ki bu büyük ülkeler birebir vakitte bunları ihraç ediyor. ihracattan da kendi ekonomilerine katkı sağlayarak kendi şirketlerini daha sürdürülebilir hale getiriyorlar.Dünyada takribi olarak 400-450 milyar dolar civarında yıllık savunma silah sistemlerinin ihracat pazarı olduğu görülüyor. En büyük silah ihracatı yapan ülke Amerika.”
Bayraktar, silah üreticisi ülkelerin kendileri için silah üretmesinin yanı sıra kendilerinin politik tesir alanına sahip oldukları ülkelere de silah sistemlerini ihraç ettiklerine dikkati çekerek, “İki rakip ülkeye tıpkı sistemi ihraç ederek o iki rakip ülke birbiriyle gayret ederken ekonomik manada kendi ülkesine şirketine bunun katkı sağladığını görüyoruz. İthalata baktığımız vakit dünyanın en büyük silah üreticileri en büyük ithalatçıları değil. Zira onlar daha çok ihraç ediyorlar. O sistemleri geliştiremeyen ülkelerin en büyük ithalatçı olduğunu görüyoruz.” dedi.
90’lı yıllarda Türkiye’nin GSYİH’nın yüzde yaklaşık yüzde 4’ünün savunma harcamalarına gittiğini belirten Bayraktar bunun 2000’li yıllardan sonra azaldığını kaydederek, kelamlarını şu halde sürdürdü:
“Özellikle 2008 ve sonrasında bunun yüzde 2’lere kadar düştüğünü ve son 3-4 yılda da yüzde 2,5 düzeylerine çıktığını görüyoruz. Bunu aktarmamın temel nedeni şu; bilhassa son 15 yılda Türkiye’de ulusal özgün üretim modeli var. Tahminen kamuoyunda çok yer alıyor savunma alanındaki elde edilen sonuçlar lakin bu GSYİH içerisindeki oranına baktığınız vakit bundan 30 yıl önceye nazaran daha az ve çok daha yüksek yerlilik oranıyla. Münasebetiyle bu harcamalar ülke içerisinde kalmış oluyor. Türkiye’nin 70 ve 79 yılları ortasında askeri ve savunma harcamalarının yüzde 50’si ithalat. Daha sonra bunun 1980-1990 ortasında bir tık daha azaldığını, 1990-2000 ortası daha da azaldığını ancak 2000 ve sonrasında yüzde 10’nun altına düştüğünü görüyoruz.Yani Türkiye’nin savunma harcamalarını 20 milyar dolar olarak söz edersek yüzde 10 yani yaklaşık 2 milyar dolar civarında bir ithalat olduğunu görüyoruz.”
Milliyet
