Roma devrinin sanat alanında dorukta olduğu yıllarda güçlü villaları süsleyen mozaikler, bugün bile dünyanın dört bir yanından ziyaretçi ağırlıyor.
Gaziantep’e yaklaşık 60 kilometre uzaklıkta Nizip ilçesine bağlı Belkıs Mahallesi yakınlarında bulunan Zeugma Antik Kenti, 1990’lı yıllarda Birecik Barajı kurtarma kazılarıyla gün yüzüne çıkmaya başladı.
Dünyanın en büyük mozaiklerinin bulunduğu Zeugma Antik Kenti’nde yapılan çalışmalarda, “Çingene kızı” mozaiği, “Mars heykeli”, Roma periyoduna ilişkin çeşmeler, hamamlar ve Fırat Irmağı kenarındaki villalarda bulunan mozaikler üzere yüzlerce eser bulundu.
Bir kısmı kapalı alan haline getirilen antik kentte, “Dionysos evi”, “Danae evi”, “Geometrik desenli mozaik evi” üzere yapıtları yerinde görmek mümkün.
Antik kentten çıkarılan dünyaca ünlü eserler, Kültür ve Turizm Bakanlığınca yapılan Zeugma Mozaik Müzesi’nde sergileniyor.
Üstün bir sanat zevkini yansıtan mozaikler, dünyanın dört bir tarafından ziyaretçileri kendine çekiyor.
Dünyanın en büyük mozaik müzelerinden
Gaziantep Müze Müdürü Özgür Çomak, Zeugma Mozaik Müzesi’nin kentin değerli bir pahası olduğunu söyledi.
Zeugma Mozaik Müzesi’nin sergileme alanı manasında yaklaşık 7 bin metrekare alanıyla dünyanın en büyük mozaik müzelerinden olduğuna dikkati çeken Çomak, şöyle konuştu:
“2011 yılından günümüze kadar çok ağır bir ilgi gören, ağır bir ziyaretçi kitlesi olan bu müzemizde mozaiklerimiz sergileniyor. Mozaiklerimizin dışında değerli arkeolojik yapıtlarımız de var. Bu yapıtların çabucak hemen hepsi Zeugma Antik Kenti’nden çıkan eserler. Mesela bunlardan en değerlisi bronzdan yapılmış Mars heykeli. Savaş yaradanı Mars’a ilişkin heykel. Bu da çok ünik bir eser. Gözleri altın ve gümüşten olan ve Mars’ın kendi boyutunda yapılan dünyada eşi gibisi olmayan bir eser. 1,60 uzunluklarında olan bu eser, bir elinde mızrak bir elinde de bitki demetini tuttuğu için Zeugma’nın da hem savaşçı hem de barışçı bir kent olduğunu simgeleyen özel bir eser.”
Çomak, müzede birden çok 3 boyutlu yapıtın sergilendiğini kaydederek şunları söyledi:
“Bir öbür eser, dünyaca bilinen ve marka bedeli taşıyan Çingene kızı mozaiğimiz. Çok değerli bir mozaik. 3 boyutun sergilendiği, renk skalası manasında çok varlıklı bir mozaik. 13 farklı renk skalasına ulaşan tek mozaikler. Şarap ilahı Dionysos, Yunan ve Roma mitolojisinde yer alan denizler ve okyanuslar ilahı Okeanos ve Tethys’in, Poseidon’un Akhilleus’un Troya Savaşı’nda kaçırılışını anlatan, Afrodit’in istiridye kabuğundan doğuşunu anlatan ve bunların hepsinde 3 boyutun verildiği mozaikler. Renk çeşitliliği ve renk skalası, 3 boyut ve perspektif manasında tüm bu illüzyona ilişkin sanatsal özelliklerin hepsini mozaik sanatkarları Zeugma mozaiklerinde işliyorlar, bu da bu müzeyi özel kılıyor.”
Sanatın en dorukta olduğu dönem
Zeugmanın “geçit” manasına geldiğini tabir eden Çomak, “Zeugma/Belkıs Antik Kenti’nin bölgede çok değerli bir pozisyonu var. Verimli yerler çok fazla, bitki çeşitliliği yani doğal manada da çok özel bir yer. O yüzden varlıklı insanların yaşadığı ve kıymetli villaların bulunduğu bir kent. Müzedeki eserler, milattan sonra 1. ve 2. yüzyıl, hatta 2. ve 3. yüzyıla kadar olan süreçte, Roma’nın en parlak çağında sanatın da en tepede olduğu bir periyodu yansıtıyor. Sanatsal yapıtların en dorukta olduğu eserler, buradaki eserler” dedi.
(AA)
