Türkiye’de obeziteli birey sayısı artarken bu bireylerin toplum içinde uğradıkları ayrımcılık ve damgalanma konusunda yaşadıkları bir kitap oldu.
Ankara Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Deniz Sezgin, araştırma vazifelisi Birincinin Esen Yıldırım ve gazeteci-yazar Yeşim Sert Karaaslan tarafından kaleme alınan “Rolüm Ağır” isimli kitap, Türkiye’de bu alanda birinci sefer yapılan “obezitede ayrımcılık ve damgalama” çalışmasının sonuçlarını içeriyor. Kitapta farklı yaş kümelerinden, eğitim ve iş alanlarından, farklı toplumsal kültürlerden ve gelir kümelerinden toplam 42 bireyle görüşüldü ve yaşadıkları ayrımcılık onların anlatımıyla ele alındı.
İncitici telaffuzlar
Obeziteli bireylerin vakit zaman toplumdan dışlanmasının, damgalanmasının ve ötekileştirilmesinin bu şahısların temel hak ve hizmetlere ulaşmaları konusunda meşakkat yaşattığının vurgulandığı kitapta, kamusal alanda ve yakın etraflarında daima olarak tenkitlere maruz kalmanın bu bireylerin daha fazla içlerine kapanarak kendilerini toplumdan izole ettikleri gerçeğinin altı çizildi. Ulaşımda, gündelik hayatta, kıyafet alışverişinde, spor salonlarında, aile ve arkadaş ortamlarında yapılan ‘incitici’ telaffuzlar obeziteli bireylerin hayatlarını zorlaştırırken, vakit zaman birtakım sıhhat çalışanlarının obeziteli bireylere karşı suçlayıcı, iğneleyici damgalayıcı sözler kullandıkları belirtiliyor.
Görüşmelerde 15-24 yaş kümesi 12 kişi, 25-49 yaş kümesi 14 kişi, 50 yaş ve üzeri kümesi 16 kişi iştirakçi ile konuşuldu.
“Ben hayatımın şu anına kadar daima belirli bir kilonun üstünde, daima kilolu, balık etli olarak tabir edilecek bir kadındım, bir kız çocuğuydum. Üniversiteden mezun olacağım ve 22 yaşında bu türlü bir şey hissettim. Erkek arkadaşımla ayrılıyorum mesela, sevilmediğimi hissediyorum ve zira kiloluyum.”
“Ben birinci sefer sevgili yaptığımda bir şey söylemedi. Benimle sevgiliyken annesi ona öteki bir kız bulmuş. Onunla nikah kıymış yani bitirmiş işi. Ben ona dedim ki ‘Benimle bitirmeden neden bunu yaptın?’ Sonra iki tane cümle söyledi, ‘Geleneksel bir kültüre ilişkin olduğu için’ ve ‘Ben seni mi alacaktım, bu kadar kilolu olmana karşın?’ Bir daha kimseyi sevemedim. Çok sene sonra bir sevgilim daha oldu, o da onun ısrarıyla. Çok iyi bir insandı, beni hakikaten çok seviyordu. Yalnızca bir kez bana dedi ki ‘Ben seni seviyorum, seninle evlenmek istiyorum, senden çocuk yapmak istiyorum. Lütfen, benim babam cerrah, gel babamın yanına gidelim, azıcık kilo ver’. Ben de ‘Şimdi zayıflayabilirim tahminen ancak sonra çocuk yaparım tekrar kilo alırım. Bu senin için eza demek ki’. Onu terk ettim ve bir daha da hiçbir vakit önemli bir ilgiye girmedim.”
“Ben nefret ederim alışveriş yapmaktan. Zira bunun asıl sebebi de model beğenmek değil, bana olacak neler var sanki diye bakınmak bana çok koyuyor. Genelde alışveriş yani ‘Beğendiğim bir şeyi alayım’ değil de ‘Üzerime uyan bir şey bulayım’a dönüyor.”
“Metroda orta tarafa asla oturmam. Engelli, gebe ve yaşlılar için ayrılan sağ ve sol baş köşelerden öbür yere oturmak istemiyorum. Orta tarafa oturduğum vakit iki taraftan da insanları sıkıştırdığımı düşünerek kendimi rahatsız hissediyorum.”
“Ben genelde sinemaya gittiğimde sevgili koltuğu alıyorum. Konser yahut tiyatroya gideceğim vakit ya protokolde varsa protokolden yer alırım, önü boş olduğu için ya da en kenardan, çıkması en rahat yerden alırım zira nitekim ortalara geçerken sığışamıyorum, eziyorum insanları.”
‘Mesafeler oluştu’
“Küçük çocuğum vardı, ben çok kiloluydum ve ben onu parka götüremiyordum. Onunla oyun oynayamıyordum, eğilip kalkamıyordum, oturamıyordum. Daima nefes nefeseydim, yetişemiyordum. 19 yaşında evlendik. Lakin benim kilomla ilgili daima bir eza vardı. Yani ben daima zayıflamaya çalıştım. Benim kilom arttıkça da o düşünce büyüdü, ortamızda aralıklar oluşmaya başladı eşimle.”
“Babam ‘Göbeğin on metre önde gidiyor’ diyor. Bir de bizim ailede yalnızca ben bu kadarım. Anne babam şişman değil. Babam kızıyordu bana şişman olduğum için ve merak ediyordu neden sen böylesin diye. Benden nefret ediyordu. Bana ‘Ben şişman kızlardan nefret ediyorum, kendini düzelt’ diyordu daima.”
Milliyet
