Siber şiddetin teknoloji aracılığıyla gerçekleştirilen bir şiddet tipi olduğunu belirten Avukat Ceren Küpeli, siber şiddete karşı sessiz kalınmaması gerektiğini söyledi. Küpeli, bireylerin temel hak ve özgürlüklerini gaye alarak mağduriyet yarattığında davaya husus olabileceğine işaret etti. Avukat Küpeli şunları dedi:
“Fiziki şiddet davalarını incelediğimizde, mağdurun hareket öncesinde ekseriyetle bir siber şiddet kıssası geçmişi olduğu fakat vaktinde bunu önemsediğini görüyoruz. Siber şiddet aslında taammüden öldürme üzere ömür hakkı ve beden bütünlüğüne yönelen fiziki bir ziyan verme hareketinin de habercisi olabilir. Siber şiddet olaylarında, haklarımızın ihlal edilmesine karşılık olarak sessiz kalmamamız, hem aksiyonların cezalandırılması hem de zincirleme öteki cürümlerin gerçekleştirilmesinin önlenmesi noktasında hayati kıymet taşıyor.”
Küpeli, bireylerin ‘anonimlik’ perdesi altında çok farklı siber cürümler işlediğini bilhassa hakaret hatasının çok sık işlendiğini vurguladı. Toplumsal medya hesaplarında herkesin görüntülemesine açık bir fotoğraf altında yazılan yorumları örnek gösteren Küpeli, “Bu yorumların hakaret kabahati mahiyetinde olması halinde failin nitelikli hakaret cürmünden yargılanabileceğini tabir etti.
FAİLLERİN KÖLESİ OLABİLİYOR
Avukat Ceren Küpeli bayanların en çok tehdit ve şantaj üzere siber hatalarla karşılaştıklarına dikkat çekerek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kadınlarla duygusal bir bağ kurulması sonrasında manzaralarının yayılması tehdidiyle karşılaşabiliyor. Bu bazen para talebi bazen de cinsel ilgiye zorlanma olabiliyor. Bu nedenle ifşa olması halinde ziyan görebileceğiniz hiçbir imaj yahut görüntünün öteki birine gönderilmemesini ve hatta çekilmemesini herkes için öneriyorum. Zira siz göndermeseniz de çeşitli siber taarruzlar ile cihazınızdaki mahrem imgelere ulaşılması mümkün. Bu riskten korunmanın ne yazık ki tek ve gerçek devası bu içerikleri hiç oluşturmamak. Tehdit ve şantaj hatasının önemsenmesi gerekiyor. Zira bu hata mağdurların intiharıyla dahi sonuçlanabiliyor. Mağdurlar mahrem fotoğraflarının yayınlanacağı dehşetiyle faillerin kölesi olabiliyor. Bu noktada çaresiz olmadıklarını belirtmek isterim.
Kendilerine yapılan tehdit, şantaj içeren her türlü içeriğin ekran imajı alıp kendilerine yapılan her bir aksiyonu delillendirerek ya savcılığa ya da kolluk ünitelerine direkt yasal sürecin işletilmesine yönelik müracaat yapsınlar. Gerekirse müdafaa kararı aldırma talebinde bulunabilirler. Sessiz kalmayıp hukukun yanlarında olduklarını bilsinler.”
Küpeli, siber şiddetin mağduru olmaktan korunmanın yollarına işaret ederek, “Dijital okur müellifliği geliştirmenin yanı sıra teknik olarak da önlemlerin alınması gerekiyor. Dijital ortamda yapılan her sürece ve konuşulan şahsa kuşkuyla yaklaşılmasını önenirim. Mahrem konuşma ve imajları oluştururken iki sefer düşünülmesi isabetli olacaktır. Çocuk mağduriyetlerini önlemek için girebileceği internet siteleri sınırlandırılabilir” teklifinde bulundu.
VAZGEÇMEYİN
Avukat Küpeli rastgele bir siber şiddetle karşılaşıldığında izlenmesi gereken yolları paylaştı:
“Her bir siber şiddet olgusunda en değerli konu bu mağduriyeti delillendirebilmek. Ne yazık ki tarafımıza yasal yolların tatbiki için başvuran mağdurların birçoğu, karşılaştığı bu hareket karşısında kaygının tesiriyle ve olayı unutma gayesiyle bu mesajı/yazıyı siliyor. Elimizdeki değerli bir kanıtın mağdur tarafından yok ediliyor. Bu nedenle siber şiddet/siber hata mağduru olan kişinin, hareketin ekran imajlarını vakit kaybetmeden alması, aksiyona yönelik olarak hukuka uygun bir biçimde ayrıca kanıt toplanması mümkün ise bunlara ulaşması kıymetli. Bilhassa ısrarlı takip olgularında failin mağduru takip ettiği farklıca yer ve dijital alanlar varsa hepsinin delillendirilmesi kıymetli.
ÇOCUK MAĞDURİYETİ
Çocuk mağduriyetlerinde ise, çocuk psikolojisine uygun olarak ebeveynlerin çocuğun dijital adımlarını izlemesi ve çocuğun mağdur edildiği her bir dijital hareketin delillendirilmesi kritiktir. Şahıslar sonrasında savcılık yahut kolluk üniteleri aracılığıyla ceza soruşturması talebinde bulunulabilirler. Şikâyet edilen siber mağduriyetlerin soruşturma kademesinde incelenebilmesi için mağdur tarafından HTS kayıtlarının alınmasına yönelik müsaade verilmesi kritiktir. Siber şiddet mağduru bireyler ceza soruşturması talebinin yanı sıra muhafaza önlemi talebinde bulunabilirler. Tüm bu yasal imkânların yanı sıra, Alo 183 Toplumsal Dayanak Çizgisi üzerinden ve İMDAT Derneği, Mor Çatı üzere kuruluşlardan yardım alınabilecektir.”
Dijital ortamda şahıslara cinsel içerikli bildiri yahut manzara gönderilmesinin bu hatanın nitelikli halini oluşturduğuna dikkat çeken Avukat Ceren Küpeli, cezai süreç için de kanıtların alındıktan sonra şikâyette bulunulması ve şikayetten vazgeçilmemesi gerektiğinin değerini vurguladı.
Herkese açık paylaşmayın
Avukat Ceren Küpeli’nin dikkat çektiği öbür bir nokta ise geçersiz toplumsal medya hesapları. “İfşa olmasından rahatsızlık duyacağınız ve bilhassa özel hayata ait olan içerikleri herkese açık formatta toplumsal medya hesaplarından paylaşmayın” diyen Küpeli, bu durumda da geçersiz hesapların ekran imajlarının alınıp hesabın şikâyet edilmesi ve toplanan kanıtlar ile yasal süreçlere başvurulmasını önerdi.
Ceren Küpeli
(Avukat – Bahçeşehir Üniversitesi Siber Cürümler Yüksek Lisans Programı Öğretim üyesi)
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olan Ceren Küpeli, Kamu Hukuku yüksek lisansının akabinde John Hopkins University Veri Foundations Nanodegree derecesini ve etik hacker unvanını aldı. Siber cürümler uzmanı Küpeli, birebir vakitte Bahçeşehir Üniversitesi’nde siber kabahatler yüksek lisans dersi konuk öğretim vazifelisi.
Milliyet
