Standart gelmesi ile mahkemelere başvurmaya bile gerek kalmayacak, mağdur olan taraf ne alacağını, sigorta şirketi de ne ödeyeceğini bilecek. Bu sayede son devirde türeyen hasar aracılarına da gerek kalmayacak.
Hürriyet’ten Noyan Doğan’ın ilgili yazısı şöyle; Trafik kazasında hayatını kaybedenlerin yakınları ve yeniden kazada sakat kalan vatandaş; direk sigorta şirketine başvuracak, sigorta şirketi kamunun belirlediği standart tazminat yoluna nazaran hesaplamayı yapıp, tazminatı çabucak ödeyecek.
Aracıya vekâlet ver, aracı gitsin mahkemede dava açsın, dava iki-üç yıl sürsün, dava sonunda mahkemenin hükmettiği tazminatın yüzde 40-50’sini aracı cebe indirsin, kalanını mağdura versin periyodu böylelikle kapanmış oldu.
VATANDAŞIN BAŞI KARIŞTI
Öbür neler değişti? Trafik sigortasından ticari araçlar ve araç kiralama şirketlerine kar kaybı, gelir kaybı, kira kaybı, iş durması üzere tazminatlar ödenmeyecek. Şoförler, küçük hasarlar için paha kaybı tazminatı talep edemeyecek.
Paha kaybı tazminatında aracın piyasa bedeli, kullanılmışlık seviyesi, hasara uğrayan kesimleri ile hasar fiyatı dikkat alınacak. Trafikten çekilecek, hurdaya çıkmış araçlar sigortadan paha kaybı tazminatı alamayacak.
Gelelim asıl bahse. Yasanın çıkmaması için kimi kısımlar, bilhassa de hasar aracıları, trafik sigortasındaki değişikliklerin vatandaşın aleyhine olacağını, devletin vergi kaybına uğrayacağını, kamunun yargılama harç ziyanı oluşacağını öne sürerek, önemli lobi faaliyeti yürüttüler, Meclis’te komiteleri ve kurul üyelerini etkilemeye çalıştılar.
Yasa çıktı, lakin şu oldu; vatandaşın başı karıştı. Nereden mi biliyorum? Okuyuculardan gelen, ‘sigortadan az mı tazminat ödenecek?’, ‘devlet gelir kaybına mı uğrayacak’ gibisi sorulardan anlıyorum. Bu bölümler, bu savlarını toplumsal medya üzerinden benimle de paylaştılar.
KİMLER, NEDEN İTİRAZ EDİYOR?
Argümanlar hakikat mu diye sordum soruşturdum, hem sigortacılarla hem de hukukçularla konuştum. Anlatayım ki, artık bu trafik sigortası konusu kapansın.
Tez: Tazminatlar öz ödeneceğinden devlet vergi kaybına uğrayacak.
Doğrusu: Trafik sigortasından ödenen vefat ve sakatlık tazminatlarında devlet bugüne kadar sigorta şirketi ya da vatandaştan rastgele bir vergi almadığı için gelir kaybı kelam konusu değil. Bu türlü bir vergi hiç olmadı, olmayacakta.
Tez: Çıkan yasa nedeniyle mağdurlar daha düşük tazminat alacak.
Doğrusu: Mevzu biraz teknik, kolaylaştırarak anlatayım. Trafik sigortasında vefat tazminatı sigorta genel kaidelerine nazaran; kişinin yaşı, geliri, bakmakla yükümlü olduğu bireyler üzere birçok kritere nazaran hesaplanıp, çıkan tazminat geride kalanlara ödeniyor.
2015 yılından beri de muhakkak standart uygulanarak ödeniyordu. 2020’de Anayasa Mahkemesi tazminat hesaplamasının genel koşullarla düzenlenemeyeceğine, kanunla yapılması gerektiğine hükmetti.
Lakin tazminat hesaplama usulü ile ilgili bir karar vermedi. Artık o kanun çıktı. Hasebiyle 2020’nin ortasına kadar tazminat nasıl ödeniyorsa artık yeniden tıpkı formda ödenecek. Ödenecek tazminatlarda rastgele bir düşüş olmayacak.
TAZMİNATLAR DÜŞECEK Mİ?
Argüman: Tazminatlar düşeceğinden mahkemelerin alacağı harçlar azalacak, kamu ziyanı oluşacak.
Doğrusu: Zati yasanın emeli da bu; tazminatların yargıya gitmeden çözülmesi, yargının yükünün azaltılması, vatandaşların yıllarca yargı kararını beklemeden tazminatını alması. Zati vatandaşı yargıya zorlayan hasar aracıları.
Ne yapıyorlardı? ‘Dava açalım, üç-dört katı tazminat alırız’ diyerek, vatandaşları kandırıp, ellerinden vekalet alıyorlardı. Sonra da sigorta şirketlerine dava açıyorlardı. Bu nedenle de 350 binden fazla tazminat belgesi mahkemelerde çözülüyor.
Sonra ne oluyor? Mahkeme tazminata hükmediyor, tazminatın yüzde 40-50’sini aracı komite ismi altında cebe indiriyor, kalanı vatandaşa ödüyor.
Vatandaş tıpkı tazminatı hatta tahminen daha fazlasını, vaktinde sigorta şirketinden alacağına; mahkeme nedeniyle 2-3 yıl sonra alabiliyor. Yani vatandaş, hasar aracıları nedeniyle mağdurdu. Yeni yasa ile mağduriyet bitmiş oldu.
Özetle, savların hiçbir desteğinin olmadığını, yeni yasanın, devletin ve vatandaşın yararına olduğunu, kimsenin mağdur olmayacağını öğrendim.
Elbette mağdur olan bir kesim var; onlar da işte bu hasar aracıları. Bu ortada şunu da belirteyim, bir iki hafta içinde hasar aracılarının mağdur ettiği birçok okuyucu da mağduriyetlerini benimle paylaştı. Gerekirse gelecek yazılarımda bunlara da değinirim.
Milliyet
