Hayat sigortasının tazminat ödeyebilmesi için kredi borçlusunun vefat nedeninin kaza, hastalık, intihar yahut adam öldürme olması gerekir. İntihar sonucu vefatta, sigorta şirketi özel olarak daha kısa bir mühlet kabul etmemişse, hayat sigortasının en az üç yıllık olması da kuraldır.
Prof. Dr. Erol Ulusoy’un yazısı:
Tüketicilerin aldıkları krediler için en yaygın teminat, borçlunun hayat sigortasıdır. Hayat sigortası hem bankanın, hem de kredi borçlusunun mirasçılarının lehinedir. Vefat halinde, kalan kredi borcu faiziyle hayat sigortasından karşılanır. Mirasçılara borç bırakılmamış olur.
Lakin, örneğin teneffüs yetmezliği bulunan bir kişi şeker komasında ölürse, kredi borcunu hayat sigortası öder mi? Ya da, diyabet hastası kanserden ölürse, kredi borcu hayat sigortasından mı karşılanmalıdır? Bu bahislerde banka, sigorta şirketi ve vefat edenin mirasçıları ortasında türel problemler çıkmaktadır.
Hastalığı gizlemişse
Bazen bilerek, bazen sorulmadığı, kağıtları okumadan imzaladığı için ölümcül bir hastalığı bulunup bulunmadığı açıklaması yapılmaz. Sonuçta hayat sigortasını yapan sigorta şirketi, sigortalının verdiği bilgilere ve beyana nazaran hayat sigortası yapmış olur.
Kredi kullanıldıktan sonra, kredi borçlusunun hayat sigortası yaptırdığı anda bildiği ama sigorta şirketine bildirmediği bir hastalıktan ölmesi halinde, en çok karşımıza çıkan sorun, hayat sigortasının tazminat ödememesidir; Türk Ticaret Kanunu 1439’uncu hususuna nazaran sigorta ettiren kasıtlı olarak hakikat beyan yükümlülüğünü yerine getirmemişse, ihlal ile vefat nedeni ortasında temas bulunması şartıyla, sigortacının tazminat ödeme borcu ortadan kalkar.
Sinsi hastalıklar
Bildirilmeyen, zımnî tutulan hastalıktan vefat halinde, vefat ile gizlenen hastalık ortasında nedensellik bağının bulunması gerekir. Mesela kanser hastalığı bildirilmemiş ve mevt sebebi de kanser hastalığıysa tazminat ödenmez, kredi borcu mirasçılara kalır.
Bir hususu ayırt etmek gerekir; sigortalının sigorta yapılırken hastalığını bildirmemesinin sebebinin, kasıt yahut ihmal olması gerekir.
Hayat sigortası yapılırken mevcut olan fakat kredi borçlusunun bilmediği, şimdi teşhis konulmamış ölümcül bir hastalıktan vefat halinde, sigortalının yanlışsız beyan yükümlülüğünü ihlal ettiğinden kelam edilemeyeceği için, mevt halinde sigorta şirketinin tazminat ödemeyi reddetmemesi gerekir. Bir kişi mevcut olsa da, bilmediği hastalığını beyan edemez ki.
Birtakım hastalıklar vardır ki, çok sinsi seyreder ve erken teşhisi kolay olmayabilir. Mevcut hastalıkla ilgili teşhis konulmamış olabilir. Birtakım hadiseler vardır ki, röntgen sineması bir santim aşağıdan yahut üstten çekilmediği için hastalık vaktinde teşhis edilememiştir. Bu durumda sigorta yaptıran bir hastalığı gizlemekle itham edilemez. Bildirilmeyen hastalık öbür bir hastalığı tetiklemişse hayat sigortası ödeme yapmaz.
Kredi borçlusu, 26 Aralık 2012’de hayat sigortası yapar, 23 Haziran 2013‘te vefat eder. Sigorta şirketi, 2014’te akciğer kanseri teşhisi konulduğu ve bu durumun hayat sigortası yapılırken beyan edilmediğini münasebet göstererek tazminat ödemeyi reddeder. Olay mahkemeye taşınır.
Kişinin 2014’te Süreyyapaşa Göğüs ve Kalp Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne akciğer kanseri teşhisiyle yatışının olduğu yazılıdır. Burhaniye Devlet Hastanesi kayıtlarına nazaran ise, 22 Nisan 2013’te nefes darlığı şikayetiyle ağır bakım ünitesine yatışı olmuş, sigortalı birebir hastanede vefat etmiştir. Raporunda “akciğer kanseri ve kalp durması” yazılmıştır.
Vefat raporu
Sorun, kalp durmasından ötürü vefatına akciğer kanserinin tesirinin tespitidir. Poliçe düzenlenirken sigortalının yanlışsız beyan yükümlülüğüne karşıt hareket edip etmediği ve gizlendiği sav edilen hastalık ile mevt ortasında nedensellik bağı araştırılmalıdır.
Raporda ‘doğal ölüm’ yazılsa da, evraklarının, poliçe tarihinden evvelki akciğer hastalığı konusunda eksperlerin yapacağı değerlendirmeyle, kalbin durmasına akciğer kanserinin neden olup olmadığı açıklanarak uyuşmazlık çözülecektir.
O halde kredi borçlusu sigorta şirketine bildirmediği hastalıktan değil de diğer bir hastalıktan vefat etmiş olsa da, vefat edilen hastalık bildirilmeyen hastalıktan kaynaklanıyorsa, ortada nedensellik bağı varsa, sigorta şirketi tekrar tazminat ödemeyecektir. Bu türlü karar vermiş İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi 17 Şubat 2021 tarih ve 2021/173 K sayılı kararında.
Koronadan vefat hayat sigortası kapsamında mı?
Sigorta şirketleri çoklukla korona nedeniyle vefatı, hayat sigortası teminatı kapsamında kabul ediyorlar. Bu sebeple kişinin hayat sigortası yaptırırken kanaatimce korona hastalığı geçirdiğini bildirmemesi hakikat beyan yükümlülüğünü ihlal manasına gelmez
Koronayı konutta, ağır bakımda yahut entübe olarak atlatmış olmasının da kanaatimce hukuken değeri yoktur. Korona hastalarının karantinada bulunma yükümlülüğü nedeniyle dışarı çıkıp bankadan kredi çekecekleri ihtimalini bir kenara bırakıyorum.
Hakikat beyan
Koronadan vefat hayat sigortası poliçe teminatında olduğu için, koronadan vefat eden sigortalının kronik hastalıklarını poliçe düzenlenirken bildirip bildirmediğinin bir ehemmiyeti olmaz. Zira vefat teminat kapsamında olan bir hastalıktan ötürü gerçekleşmiştir, gizlenen değil.
Örneğin kişi kanser, diyabet, alzeimer yahut kalp hastası olsa, ister bu hastalıkları bildirmiş olsun, isterse bildirmemiş olsun, koronadan vefat edenin hayat sigortası kapsamında kredi borcunun karşılanması gerekir.
Bir an için vefat sebebinin değerli olmadığı, TTK md 1435 ve 1439 kararları kapsamında koronadan vefat eden sigortalının kanser hastalığını bildirmediği, hakikat beyanda bulunma yükümlülüğünü ihlal ettiği, bu sebeple de sigortacının tazminat ödeme borcunun sona ereceği ileri sürülebilirse de, fikrime nazaran ortada ilişki olmadığı sürece sigorta şirketinin tazminat ödeme borcu devam eder.
En fazla, sigorta şirketine ödenen pirim ile, bildirilmeyen hastalık beyan edilseydi ne fiyatta prim ödenecekse, ortadaki orana nazaran ödenecek tazminatta indirim yapılabilir. TTK md 1439 ikinci fıkrasının son cümlesi o denli diyor.
Milliyet
