Yeni denetimli olağanlaşma tedbirleri kapsamında İçişleri Bakanlığı’nın yayımladığı genelge ile düşük, orta ve yüksek risk kümesinde bulunan kentlerde 65 yaş üstü ve 20 yaş altı için uygulanan toplu taşıma araçlarını kullanma kısıtlaması kaldırıldı.
Gelen son dakika haberine nazaran Trabzon’da hayatını kaybeden bir kişinin cenazesine yaklaşık 100 kişi katıldı, taziye ziyaretinde bulundu. Bu bireylerden 40’ı bir hafta sonra covid-19’a yakalandı. İl Sıhhat Müdürü Dr. Hakan Usta, “Trabzon’da taziyeler telefonla” çağrısı yaptı.
Sıhhat Bakanlığı ‘covid19.saglik.gov.tr’ adresinde Türkiye haritası üzerinden yayımlanan bilgilere nazaran, son 3 haftadır Covid-19 olay sayılarının nüfusa oranla en fazla olduğu vilayetler sıralamasında birinci 5 vilayet içerisinde bulunan Trabzon’da, virüsün cenaze namazları ve taziye ziyaretleri ile yayıldığının belirlenmesi üzerine, namazlar 30 bireyle sonlandırıldı. Yetkililer, taziye için toplanılan meskenlerde virüsün daha fazla yayıldığını belirterek vatandaşlara bu hususta ikazlarda bulundu.
CENAZEYE 100 KİŞİ KATILDI, 40 ŞAHISTA VİRÜS ÇIKTI
Yetkililerin tüm ikazlarına karşın bölgede virüsün yayılımında tesirli olan cenaze ve taziyelere iştirakler sürüyor. Kentte vefat eden bir kişinin cenazesine yaklaşık 100 kişi katıldı, taziye ziyaretinde bulundu. Taziyeye katılan 40 bireye bir hafta sonra covid-19 teşhisi konuldu.
Trabzon Vilayet Sıhhat Müdürü Dr. Hakan Usta toplumsal medya hesabından, “İlimizde yaşanan bir vefat sonucunda yaklaşık 100 kişinin katıldığı cenaze merasimi ve taziyeden 1 hafta sonra 40 bireyde Covid-19 hastalığı tespit edilmiştir. Misal olaylarla karşılaşmamak ve salgınla uğraşta başarılı olmak için Trabzon’da taziyeler telefonla” paylaşımında bulundu.
Türkiye’de geride kalan 24 saatte 138 bin 18 Kovid-19 testi yapıldı, 11 bin 520 kişinin Kovid-19 testi müspet çıktı, 65 kişi hayatını kaybetti. Haftalık datalara nazaran, bu hafta hastalarda zatürre oranı yüzde 3,6, yatak doluluk oranı yüzde 49,1 olarak gerçekleşti. Erişkin ağır bakım doluluk oranı yüzde 63,2, ventilatör doluluk oranı yüzde 28,3, ortalama temaslı tespit müddeti 8 saat, filyasyon oranı yüzde 99,9 olarak kayda geçti. Koronavirüs hadise sayısı haritasına nazaran kırmızı kategoride bulunan vilayetlerde ise yeni önlemler devreye alındı.
VAN’DA EĞİTİME 10 GÜN ORTA
Özalp ilçesinin Çubuklu Mahallesi ile Tuşba ilçesinin Altıntepe Mahallesi’nde bilinmeyen yapılan taziyeler nedeniyle Covid-19 olaylarının artması sonrası Saray ilçesinde de Dolutaş, Yeşilalıç, Yurtbaşı ve Çaybağı mahallelerinde yeni olaylar tespit edildi. Dolutaş ve Yeşilalıç mahallelerinde hastaneye başvuranların testlerinin müspet çıkması üzerine Van’dan gelen filyasyon grupları, çalışma başlattı.
Yapılan görüşmelerde, testi olumlu çıkanların temaslılarının Dolutaş ve Yeşilalıç dışında Yurtbaşı ve Çaybağı mahallelerinde de olduğu ortaya çıktı. Bunun üzerine birçok temaslıdan numuneler alındı. Şu ana kadar 14 yeni olumlu hadisenin tespit edildiği mahallerde okullar, 10 gün mühletle tatil edildi. Filyasyon grupları, çalışmalarını sürdürürken, jandarma da mahallelerde devriye gezmeye başladı.
SİNOP
Kırmızı listede yer alan Sinop’ta önlemler sıkılaştırılırken kumar oynayan ve Kovid-19 önlemlerini ihlal eden sekiz şahsa, 17 bin 994 lira ceza uygulandı. Kumar oynanması için yer temin eden iki kişi hakkında ise isimli süreç başlatıldı.
RİZE
Kırmızı listede bulunan Rize’de, açılış, kokteyl, kurdele kesme üzere bir ortada bulunmayı gerektirecek etkinlikler yasaklanırken, nikah ve düğünlere 1 saat ve 50 davetli hududu getirildi. Rize Valisi Kemal Çeber, “Yapmamız gereken tek şey ilgili bakanlıkların ihtarları ve vilayet Pandemi Kurulu’nun aldığı önlem kararlarına hassasiyetli uymak. Bir şeyi azmettiği vakit başaran Karadeniz insanı kısa vakitte bu işi de başaracaktır” dedi.
GÜMÜŞHANE
Gümüşhane Vilayet Genel Hıfzıssıhha Konseyi da mevsim prestiji ile yapılacak ziraî faaliyet bulunmadığından hayvancılıkla uğraşanlar hariç olmak üzere hafta sonlarında köylere, kırsal mahallelere ve yaylalara gidilmesi yasaklandı.
Tüm köy ve mahalle muhtarlarının, apartman ve site yöneticilerinin ve vazifelilerinin, sorumlu oldukları alanlarda bulaş kaynağı oluşturacak nişan, kına, mevlit, taziye, gün ve doğum günü, toplu maç izlenmesi üzere bir ortada bulunulmasına neden olacak etkinliklere müsaade verilmemesine karar verildi. Cenaze merasimleri de 30 kişi ile sonlandırıldı.
SAMSUN
Samsun’da görevlilerin ve uzmanların “Evde kalın” davetlerine karşın kentteki cadde ve sokaklardaki yoğunluk da devam ediyor. Vatandaşlardan Sanem Melisa Çelik, “Sokaklarda herkes iç içe. İşi olan da olmayan da dışarı çıkıyor. Birçok kişi de maskesini burnunun altına indiriyor” dedi. Esnaf Recep Tezel de, “Caddeler kalabalık, beşerler ortasında uzaklık olması lazım biraz. Bazen ben vatandaşları uyarıyorum, ‘Mesafeyi koruyun’ diyorum, bana aksi karşıt bakıyorlar” diye konuştu.
KONYA
Konya Valisi Vahdettin Özkan, kırmızı listedeki ilin süratle normalleşebilmesi ismine vatandaşlara ihtarlarda bulundu. Özkan, “Konya’da dost sohbetleri, konut ziyaretleri, mesken içi çok ağırlaşmış toplantılar kış kurallarında, kapalı ortamlarda çok riskli bir durum. Tüm hemşehrilerimizden istirhamımız, bu konut ziyaretlerinin muhakkak bir periyot ötelenmesi” dedi.
Vatandaşların alışverişlerini de mümkün olduğu kadar kısa tutmasını isteyen Özkan, pazar yerlerinde ve alışveriş merkezlerinde maske kullanımı ve tıpkı anda alınabilecek müşteri sayısı üzere konseylere uyulması kontrollerim artacağını söyledi.
EDİRNE
Edirne’de oluşan tablo karşısında vatandaşlar hem şaşkın hem de kaygılı. Trafiğe kapalı Saraçlar ve Çilingirler caddelerinde yaşanan kalabalık dikkat çekerken, vakit zaman kurallara uyulmadığı görüldü. Keşan ve İpsala ilçelerinde de birtakım yerleşim yerleri karantinaya alındı. Vilayet Pandemi Kurulu’nun yeni tedbirler alması bekleniyor.
Öte yandan 1 aydır dükkanlarını müşterilere açmayı bekleyen meşhur tava ciğeri işletmecileri ise kentin “çok yüksek riskli” kategoride yer almasıyla paket servise döndü. 40 yıllık ciğerci esnafı Kemal İmrak, “Vatandaşlarımızın bu mevzuda hassas olmalarını diliyoruz” dedi.
Edirne Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Lideri Kemal Cingöz de, “Vatandaşlarımız koronavirüs önlemlerine sıkı sıkıya uymalı. Şayet kurallara uyulursa hem esnafımız hem de vatandaşlarımız daha müreffeh bir hayat süreceklerdir. Esnafa da davetimiz kurallara riayet etmeleri” diye konuştu.
TOKAT
“Çok yüksek riskli” vilayetler ortasında birinci 6’da bulunan Tokat’ta, geçen hafta hadise sayısı 100 binde 149.20 olurken, bu hafta 166.50 olarak tespit edildi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Kliniği Öğretim Üyesi Parlak, “Cenaze ve düğünler, Tokat’ın kırmızı bölgede olmasında kıymetli faktör hatta tahminen de en değerli faktör. Ertelenebilecek düğün ve toplantıları erteleyelim. Cenazelerde muhakkak bir ortada bulunmayalım” dedi.
AKSARAY
Aksaray’da koronavirüs önlemleri artırılırken, Vilayet Genel Hıfzıssıhha Kurulu’nca Yenikent beldesinde hadise sayısının artması nedeniyle 5 gün karantina uygulanmasına karar verildi. Beldede, akraba ziyaretleri çok sık yapıldığı için hadise sayılarında bilhassa son bir haftada artış olduğu belirtildi. Merkeze bağlı Çavdarlılar köyünde de karantina uygulanacağı belirtildi.
Kıraathanelerde kağıt oynamak yasak
İçişleri Bakanlığı, denetimli olağanlaşma süreci ile ilgili sıkça sorulan sorulara bakanlık sitesinden cevap verdi. Buna nazaran; Düşük, orta ve yüksek risk kümesinde bulunan vilayetlerdeki kahvehane, kıraathane, çay ve kır bahçeleri, dernek lokallerinde oyun (okey, kağıt vb) oynanmasına müsaade edilmeyecek. Bar, pavyon, gazino, taverna ve nargile salonu üzere iş yerleri tüm vilayetlerde kapalı tutulmaya devam edilecek.
İnhisarlar kapalı
Düşük, orta ve yüksek riskli vilayetlerdeki internet kafe/salonu, elektronik oyun salonu, bilardo salonu, lunapark üzere oyun ve cümbüş yerleri yüzde 50 kapasite hududu ile 07.00-19.00 saatleri ortasında çalışabilecek. Çok yüksek riskli vilayetlerde bu yerler kapalı kalmaya devam edecek. Tekel büfeleri sokağa çıkma kısıtlamasının uygulandığı gün ve müddetlerde, kapalı kalmaya devam edecek.
Seyahate müsaade
Çıkış, varış, güzergâh vilayetlerinde yüksek ya da çok yüksek riskli vilayetler bulunması halinde 65 yaş ve üzeri ile 20 yaş altı bireyler seyahat müsaade evrakı alarak, kentler ortası seyahat yapabilecek. Çıkış, varış, güzergâh vilayetlerinde düşük ve orta riskli vilayetler var ise, bu yaş kümesindeki şahıslar kentler ortası seyahat için müsaade dokümanı almasına gerek kalmayacak. 20 yaş altı gençler, yanlarında velisi bulunması kuralıyla, vilayetlere nazaran risk kümesine bakılmaksızın ve müsaadeye tabi olmaksızın kentler ortası seyahat yapabilecek.
Toplu taşıma özgür
Düşük, orta ve yüksek riskli vilayetlerde 65 yaş ve üzeri ile 20 yaş altındakiler, kent içi toplu taşımayı kullanabilecek. Çok yüksek riskli vilayetlerde ise bu bireylerin toplu taşıma yasağı devam edecek. Düşük ve orta riskli vilayetlerde, cenaze iştirakinde sayı sınırlaması olmayacak. Yüksek ve çok yüksek riskli vilayetlerde cenazelere iştirak 30 kişi ile sonlu olacak. Tüm vilayetlerde toplu taziye yasağı sürecek. Kamu kurum kuruluşlardaki çay ocağı ve kantinler faaliyet gösterebilecek. Restoranlarda canlı müzik yasağı devam edecek.
Artık kameralardan yaptırım uygulanabilecek
Salgınla mücadalede, “Kontrollü normalleşme” devrinin başlamasıyla, İçişleri Bakanlığı 81 Vilayet Valiliği’ne 14 unsurluk, “Dinamik Kontrol Süreci” bahisli genelge gönderdi. Buna nazaran, genel kontrol grupları oluşturulacak ve nizamlı olarak alanda her gün kontrol yapılacak. Kent güvenliğine yönelik kameralardan elde edilen imgelerden de salgınla gayrette yararlanılacak. Birinci kontroller, 260 bin çalışanla tüm ülkede bugün gerçekleştirilecek. Genelgeye nazaran, yeni dinamik kontrol süreci şu halde işleyecek:
HER GÜN KONTROL:
Kontrol faaliyetlerine; tüm kamu kurum ve kuruluşlarının, lokal idarelerin ve meslek odalarının azami düzeyde dayanak (personel, araç, materyal vb.) vermesi sağlanacak. Vali ve kaymakamlarca, her bir il/ilçe müdürünün başkanlığında kolluk ve öteki kamu işçisinden oluşan genel kontrol takımları oluşturulacak. Bu grupların vali, vali yardımcısı, kaymakamlar ve il/ilçe müdürlerinin başkanlığında sistemli olarak her gün alanda kontrol yapması sağlanacak.
İŞYERLERİ HAFTALIK:
İl/İlçe Salgın Kontrol Merkezleri (İSDEM) bünyesinde bulunan İşyeri Kontrol Grupları ve Mahalle Kontrol Gruplarına, belediye/il özel yönetimi, meslek odaları, iş güvenliği uzmanlığı sertifikasına sahip kamu işçisi ile Tarım ve Orman Bakanlığı besin denetmenlerinden oluşturulan yeni kontrol takımları dahil edilecek. Bu gruplar sorumluluk alanında bulunan bütün işyerlerini haftalık olarak denetleyecek ve İSDEM’e raporlayacak.
KAMERALARDAN TAKİP:
Dinamik kontrol faaliyetlerinde kent güvenlik idare sistemleri ve kameralardan elde edilen imaj kayıtlarından azami halde istifade edilecek, kamera kayıtları incelenerek önlemlere muhalif uygulamaların imgelerden tespit edilmesi durumunda da yaptırım uygulanabilecek.
‘Taviz verirsek 3. dalga gelir’
Lokanta ve kafelerin açılması vatandaşları ve esnafı sevindirirken, bilim insanları ise yeni olağanlaşma adımına karşı önemli ikazlarda bulundu. Olay sayısının tekrar 10 bini aştığına dikkat çeken uzmanlar, gevşeme olursa tablonun kasım ve aralıktan bile makûs olabileceğini söylüyor.
Haftalardır Kovid-19 önlemleri kapsamında kapalı bulunan lokanta ve kafeler, çok yüksek riskli olmayan kentlerde yüzde 50 kapasite ile hizmet verecek olması hem vatandaşları, hem esnafı sevindirirken, bilim insanları ise yeni olağanlaşma adımına karşı önemli ihtarlarda bulundular.
Kademeli normalleşmeyle birlikte Kovid-19 tablosunun Kasım ve Aralık devrinden makûs olup olmayacağı en çok merak edilen mevzuların başında geliyor. Son 2 aylık Kovid-19 tablosuna nazaran 24 Ocak günü 5 bin 277 olarak açıklanan olay sayısı 27 Ocak’ta 7 bin 489’a yülselmişti.
Şubat ayında ise olay sayıları günlük 7-8 bin ortasında değişti. Lakin şubatın son periyodunda olay artışı daha da yükselmeye başladı. Şubatın son günü 8 bin 424 bireye Kovid-19 tanısı konulurken, 2 Mart’ta 10 bin barajı aşılarak yeni olay sayısı 11 bin 837 olarak kayıtlara geçti.
‘Endişeliyim’
Bu tabloyu tasa verici olarak kıymetlendiren Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, şu yorumda bulundu: “Açılmanın tesirini bir haftadan sonra göreceğiz lakin yeni kararların olumlu olmayacağı kesin. Dünyada buna emsal bir uygulama kelam konusu değil. Şehirlerarası sirkülasyon kısıtlaması olmadan bu türlü bir uygulama bilimsel açıdan yanlışsız değil.
Son bir haftadır olay sayılarında kıpırdanma var ve önlemleri kaldırmayı hiçbir memleketler arası bilimsel şura önermiyor. Haziran başında hadise sayısı bin bireye takılmıştı. İkazlar yapmıştık. Sonradan bu sayı yıl sonu 30 binlere çıktı. Şu an günlük olay sayısı 10 bini geçmiş durumda ve normalleşiyoruz.
Havalar nisan sonuna kadar soğuk olacak. Mutant virüsler konusunda kâfi dataya sahip değiliz. Karadeniz’de garip bir artış var çok yüksek ihtimalle mutasyonlu virüsten kaynaklanıyor. Bundan sonraki artışın birinci gayesi İstanbul, sonrasında İzmir ve Ankara olacak. Tablo kasım, aralıktan makûs olur mu diye endişeliyim.”
İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, vilayet bazında uygulanacak yeni olağanlaşma formülünün gerçek biçimde işleyebilmesi için tüm vatandaşlara sorumluluk düştüğünü belirterek, “Kendi kendini denetim eden bir sistem kuruldu. Vatandaşımız kafe ve lokantalara hamle eder, esnaflarımız yüzde 50 kapasiteden daha fazla müşteri ağırlarsa yine kapanma olacak.
Otokontrol sistemi getirilmiş oldu. Aşının getireceği bloklama, havaların ısınmasıyla birlikte insanların kapalı ortamdan açık havaya çıkmaları olay sayında azalmaya yol açacaktır. Doğal bunun için maske, ara ve hijyen olmazsa olmazlarımız. Halkımız kurallara uydukça nisanda üçüncü dalga olmasını beklemiyorum” diye konuştu.
‘Risk bitmedi’
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sait Gönen ise İstanbul’daki riskin bitmediğine dikkat çekerek, şu tespitlerde bulundu: “Normalleşmeyle eski günlere dönersek üçüncü dalgayı görebiliriz. Aşılamada istek edilen noktada değiliz. İşin ekonomik, toplumsal boyutu olduğunu hepimiz biliyoruz.
Yöneticiler hepsini değerlendirip karar veriyorlar lakin vatandaş olarak kurallara mutlaka uymamız lazım. ‘Sıkıldık, bunaldım, para kazanmamız lazım’ diyen olur, fiziki uzaklık ve maskeden taviz verilirse yeni dalga, yeni kısıtlamalar gelir.”
‘Renge aldanmamak lazım’
Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı Prof.Dr. Vedat Bulut, yeni olağanlaşma sürecinde kuralların gevşeme ve rehavete kapılması durumunda nisan ayında günlük hadise sayısının 50 bine, Kovid-19 nedeniyle mevt sayısının da 250’ye çıkabileceği ihtarında bulundu:
“Bir yandan ekonomik tasalar ve işsizlik üzere büyük sorun yaşanıyor fakat en ufak gevşeme mevcut tabloyu daha berbat duruma getirebilir. Maske, aralık ve yerlerdeki yüzde 50 doluluk kuralına kesinlikle uyulması gerekiyor. ‘Bizim kentin haritası mavi, rahatız’ diyen olursa iki hafta içerisinde hadise patlamaları yaşanır.”
‘Zamanlama uygun değil’
İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, yeni olağanlaşma sürecinin erken olduğunun altını çizerek tespit ve ikazlarını şöyle sıraladı: “Son bir hafta öncesine kadar dünya genelindeki olay sayılarında azalış vardı. Lakin son 7 gündür ABD, Avrupa, Doğu Akdeniz, Güneydoğu Asya’da hadise sayılarında önemli artış başladı.
Mutant virüsler ve önlemlerdeki gevşemeye bağlı hadise artışı kelam konusu. Bu açıdan olağanlaşmanın zamanlaması Türkiye açısından uygun değil. Kovid-19’un ekonomik faturasından en çok esnafımız etkileniyor ama 3 hafta sonra İstanbul ve birçok kentteki olay sayılarında önemli artış görebiliriz. Bu saatten sonra herkes dikkatli hareket etmeli.”
Milliyet
