Hürriyet’ten Ahmet Karabıyık’ın ilgili yazısı şöyle: Dokümanlı, gerçek sarfiyatta ise yüzde 15’lik hudut yok. Evraklı gerçek sarfiyatlar, yüzde 15’lik sona takılmadan vergi matrahını azaltıyor, hasebiyle ödenecek vergiyi de azaltıyor.
Birtakım masraf dokümanlarının tümü ‘gerçek gider’ olarak vergi hesabında dikkate alınabiliyor. Ödenen emlak vergisi, kiraya verilen gayrimenkule yönelik tamir masrafları, ısı yalıtımı ve güç tasarrufu sağlamaya yönelik yapılacak dış cephe mantolama masrafları üzere. Birtakım masraflar ise yıllara yayılarak masraf yazılabiliyor. Binanın bedelini artıracak nitelikte; kombi harcaması, tesisat döşenmesi üzere harcamaların, gayrimenkulün maliyet bedeline ek edilerek her yıl yüzde 2 oranında amortisman (yıpranma) masrafı hesaplanması gerekiyor.
KİRA GELİRİNDEN DÜŞÜLEN MASRAFLAR
Son beş yılda konut alanlar, konut edinim bedelinin (tek bir konut için) yüzde 5’ni kira gelirinden düşebiliyor. İşyeri kira gelirinin vergi hesabında, yüzde 5 sarfiyattan faydalanılamıyor.
Kiraya verilen gayrimenkul için borçlanılan kredinin (2020’de ödenen) faizleri gelirden düşülebilir. Kiraya verilen taşınmazla ilgili sigorta masrafları. Emlak vergisi de dâhil olmak üzere taşınmazla ilgili olarak ödenen vergi, fotoğraf, harç ve şerefiyelerle belediyelere ödenen harcamalara katılma hisseleri masraf yazılabilir.
Konut kira geliri elde ederken, öbür taraftan kendisi de kirada oturanların ödedikleri kira bedelleri de (lojman kiraları dâhil) hesaplamada sarfiyat olarak dikkate alınabiliyor.
Vergi hesaplamasında dikkate alınabilecek başka ‘gerçek giderleri’ de; amortisman sarfiyatları, kiraya verilen gayrimenkul için ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör masrafları, tamirat, yönetim masrafları, kontrata, kanuna yahut ilama istinaden ödenen ziyan, ziyan ve tazminatlar olarak özetleyebiliriz.
İSTİSNADAN YARARLANANLAR
Gerçek sarfiyatlar her ne kadar götürü giderdeki yüzde 15’ lik sona tabi olmasalar da, konut kira istisnasından (6 bin 600 lira) yararlananlar için bir kısmı yeniden vergi hesabında dikkate alınamıyor.
Aşağıdaki örnekte hesaplandığı biçimde, gerçek masrafların içindeki istisna yüzdesinin ayıklanmasından sonra kira gelirinden düşülerek vergi matrahı azaltılabiliyor. Örnek: 2020’de 50 bin lira kira geliri elde eden vatandaşın dokümanlı gerçek sarfiyatı toplamı 40 bin lira (kredi faiz masrafı, bina bakım sarfiyatı, emlak vergisi…) olmasına karşın beyannamede düşebileceği gerçek masrafı 34 bin 720 lira olarak hesaplanır.
Yıllık konut kira geliri 50.000- Konut kira istisnası (-) -6.600, İstisna sonrası gelir 43.400, İstisna dışı gelirin toplam gelire oranı (43.400/50.000) %86.8, İndirilebilecek sarfiyat (40.000 x 0,868) 34.720
TAPU HARCININ % 2’Sİ SARFİYAT YAZILABİLİYOR
Vatandaşın sorusuna cevaben verilen 28 Eylül 2020 tarihli özelgede Maliye, tapu harcının fakat yüzde 2’sinin her yıl kira gelirinden ‘gerçek gider’ olarak düşülebileceğini belirtiyor. Birebir özelgede kombi ve tesisat için yapılan harcamaların da lakin 50 yılda sarfiyat yazılabileceği belirtiliyor.
Maliye’nin özelgesinde “taktırdığınız kombi bedeli ile daireniz için yapılan tesisat harcaması bedelinin ilgili gayrimenkulün maliyet bedeline eklenmesi ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 74/6 unsuru uyarınca masrafın yapıldığı yılın ilgili bulunduğu beyan devrinden itibaren amortisman (50 yıl ve % 2 amortisman oranı ile) yoluyla gayri safi irattan indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır” halinde bahis açıklanıyor. (Eskişehir Vergi Dairesi Başkanlığı, 28 Eylül 2020 tarih ve E.40617 sayılı özelge)
TAMİRAT SARFİYATININ TAMAMI DÜŞÜLEBİLİYOR
Gayrimenkulün maliyet bedeli (bilinmiyorsa emlak vergi değeri) üzerinden her yıl yüzde 2 oranında amortisman (yıpranma) sarfiyatı hesaplanabilir. Kiraya verilen taşınmaz için; kombi, ankastre fırın alımı, mutfak dolabı yenilenmesi üzere masraflar da binanın maliyetine eklenerek üzerinden yüzde 2 sarfiyat hesaplanabilir.
Gayrimenkulün alımı sırasında ödenen banka kredisine ilişkin evrak masrafı, eksper masrafı ve komite ödemeleri de, gayrimenkulün maliyetine ek edilerek amortisman sarfiyatı hesaplanabilir. Kiraya verilen gayrimenkule yönelik ‘onarım masraflarının’ ise tamamı beyannamede dikkate alınabiliyor. (Konut kira gelirlerinde 6 bin 600 liralık istisnaya isabet eden kısım ayrıyeten dikkate alınmalı.) Tamirattan kastedilen; eskiyen, kırılan, dökülen, yıkılan kısımların tamir yahut yine yaptırılması. Tamirat sarfiyatının kira gelirinden indirilebilmesi için kiraya veren tarafından yapılmış olması ve gayrimenkulün iktisadi bedelini artırıcı değer ve genişlikte olmaması da gerekiyor.
PEŞİN KİRA ÖDEMESİ
Geçen yılki kira ödemesi sırasında, 2021’e ilişkin kira bedeli de tahsil edilmişse sadece 2020’ye isabet eden kira bedeli bu yıl beyan edilip vergisi ödenecek. Geçen yıla ilişkin tahsil edilememiş bir kira bedeli varsa bu yıl beyan edilmeyecek. Şayet 2020’de evvelki yıllara ilişkin (2019 ve daha evvelki yıllar) kira bedeli gecikmeli olarak kiracıdan tahsil edilmişse, Mart sonuna kadar verilecek beyannameye 2020 öncesine ilişkin tahsil edilen bu kira bedellerinin de dahil edilip vergisinin ödenmesi gerekecek.
Milliyet
