Son dakika haberine nazaran, ERÜ Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Kısmı Lideri Prof. Dr. Orhan Yıldız, 5 kişilik takımı ile geçen yıl Türkiye’de koronavirüs salgınının başlamasından 1 ay sonra, Nisan ayından itibaren hastanede farklı rahatsızlıkları nedeniyle ameliyat olan hastalar üzerinde çalışma başlattı.
Hem hastayı hem de ameliyata girecek sıhhat işçisini muhafazayı da amaçlayan çalışma kapsamında yıl sonuna kadar bin 67 hastaya PCR testi yapıldı. Covid-19’a bağlı şikayeti olmayan bin 67 hastadan 55’inin koronovirüs testi olumlu çıktı.
Yapılan çalışmada hastalığın pik yaptığı devirlerde ameliyat olan hastaların PCR olumluluk oranı yüzde 6-6,5 olarak belirlenirken, hadise sayısının daha düşük olduğu olağan devirde ise yüzde 1 olarak saptandı.
‘TOPLUMUN YÜZDE 50’SİNİN HASTALIĞI GEÇİRDİĞİNİ SÖYLEYEBİLİRİZ’
DHA’ya konuşan Prof. Dr. Orhan Yıldız, “Hastanemizde ameliyat olacak hastalar taşıyıcı mı yoksa hasta mı belirlemek, ameliyat grubunu de korumak istedik. Tedbir maksatlı yaptığımız bu çalışmada hastalardan elde ettiğimiz bilgileri değerlendirdik.
Bin 67 bireyde yaptığı değerlendirmede yaş, cinsiyet ve alt hastalıklarını çıkardık, genel tahlillerini de yaptık. Gördüğümüz Kayseri ve Türkiye’de pikin yaşandığı devirde yüzde 6-6,5 oranında PCR müspet çıktı.
Daha sakin devirde ise yüzde 1’in altındaydı. Buna nazaran Kayseri ve Türkiye için toplumun yüzde 50’sinin hastalığı geçirdiğini ve kitle bağışıklığı kazandığını söyleyebiliriz” diye konuştu.
‘DEĞERLİ BİR ÇALIŞMA’
Prof. Dr. Yıldız, yapılan çalışmanın toplumda kıymetli bir kesitin hastalığı semptomsuz geçirdiğini göstermesi açısından pahalı olduğunu anlatarak, “Virüsün yeni hali çok daha bulaşıcı. Son yaşayacağımız ‘pik’ çok sarsıcı olabilir.
İkinci pik yaşandığında çok zorlanmıştık. Yeni bulaştırıcı mutant çok daha fazla süratli bulaştığı için hastanelerin üçüncü pikte çok daha fazla zorlanacağını, kapasitesini aşacağını düşünebiliriz. Bu yüzden dikkatli olmak gerekir.
Sars ve Mers virüsünden çok farklı bir virüs. Biz bilim insanları bunu çok merak ediyorduk; Sars ve Mers üzere bir anda kaybolacak mı diye. Bizi yanıltan bir hastalık oldu. Öbürleri üzere kaybolacağını düşündük.
Farkı, çok bulaştırıcı olması. Merse nazaran mevt oranı az olması çok iyi bir şey. Mersteki mevt oranları olsa idi 5-6 milyonla kalmazdı bu iş. Çok daha fazla mevte neden olurdu. Bulaşıcılığı fazla, mevt oranı başkalarına nazaran daha düşük” tabirlerini kullandı.
BAKAN KOCA’DAN DEĞERLİ AÇIKLAMALAR
Öte yandan?Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Kovid-19 aşısına ait, “Yurt dışından getirerek kullanıma aldığımız aşı toplam 18 milyon dozun üzerinde. Ayrıyeten bugün prestijiyle 10 milyon doza tekabül eden, dolumu Türkiye’de yapılacak aşı elimize ulaştı.
Mayıs sonuna kadar toplam 100 milyon dozun Türkiye’ye ulaşmasını bekliyoruz” bilgisini verdi. Bakan Koca, görüntü konferans yoluyla katılarak başkanlık ettiği Koronavirüs Bilim Heyeti toplantısının akabinde açıklama yaptı. Koca’nın açıklaması, Bakanlığın YouTube kanalından da paylaşıldı.
Konuşmasına vatandaşlara en içten hürmet ve selamlarını sunarak başlayan Koca, “Bugünlerde toplumun biri sonlu, başkası ise asıl büyük bölümüne baktığımızda birbiriyle çelişen kanılar görüyoruz. Toplumun bir bölümüyle bilim insanlarını kastediyorum. Büyük bölümüyle de artık bıkkınlık hisleri yaşayan insanlarımızı kastediyorum.” diye konuştu.
Koca, kelamlarına şöyle devam etti: “Çelişik olan bence şudur. Bilim insanları aşıyla artık yoluna girecek bir hayattan bahsediyor ve Kovid-19’a karşı zafer duygusu dünyanın her yerinde alttan alta artık yükseliyor. İtimat edeceğimiz, ayların biriktirdiği bir yorgunluk değil, budur. Önümüzde hayatın ışığı var.
Hepiniz biliyorsunuz ki maske ve toplumsal uzaklık önlemleri Kovid-19 virüsünü yeryüzünden silip atamaz. Bu iki önlem bizi hastalıktan ve virüsün yol açacağı vefattan korur. Önlemlere bu yüzden uymak zorundayız. Tekrar hepiniz biliyorsunuz ki insanlık virüs karşısındaki zaferini, ismi aşı olan silahla elde edecek.”
Bugün birçok insanın karamsarlık ve belirsizlik, yılgınlık hisleri içinde olmasının, aşı hakkında kâfi bilgiye sahip olmamasından kaynaklandığını vurgulayan Koca, “Dahası ülkemizdeki aşılama programı, aşı tedariki ve aşı çalışmaları hakkındaki bilgi eksikliğidir. Bugün bu bahislere değinecek, sayılar ve bilgiler vereceğim.” dedi.
‘100 MİLYON DOZA ULAŞMASINI BEKLİYORUZ’
Türkiye Kovid-19 Aşı Tablosu hakkında birtakım dataları paylaşan Koca, sayılara özellikle dikkat edilmesini istedi. Bakan Koca, sayıların büyük değer arz ettiğinin altını çizerek, şunları kaydetti: “Türkiye’de şu ana kadar 14 milyon dozdan fazla aşı uygulandı.
Yurt dışından getirerek kullanıma aldığımız aşı toplam 18 milyon dozun üzerinde. Ayrıyeten bugün prestijiyle 10 milyon doza tekabül eden, dolumu Türkiye’de yapılacak aşı elimize ulaşmış durumda. Mayıs sonuna kadarsa toplam 100 milyon dozun Türkiye’ye ulaşmasını bekliyoruz.
Mutabakat bu formda yapılmıştır. Bunlar, her birinize inanç telkin edecek sayılardır. Bunlar, neyi geride bıraktığınızı ve sizi nasıl bir hayatın beklediğini gösteren sayılardır. Size bu inancı perçinleyecek öbür bilgiler de vermek istiyorum.
Bildiğiniz üzere, yakın vakte kadar süreci Sinovac aşısıyla yürüttük. Artık, Alman menşeli BioNTech aşısı da sürece dahil oldu. 1,4 milyon doz BioNTech aşısı bugün itibariyle elimize ulaşmış durumdadır.
Nisan ayı başında, bu 4,5 milyon doza ulaşacak. Buna ek olaraksa 30 milyon dozluk opsiyonlu muahede yapılmıştır. Başında Türk bilim insanlarının bulunduğu BioNTech’in üretim kapasitesi arttıkça, Türkiye aşıdan daha fazla yararlanacak.”
‘İLK GÖRÜŞMELER BAŞLADI’
Kamuoyunda ismi sık geçen Rus menşeli aşı Sputnik’in gelişim süreçlerini yakından izlediklerine de işaret eden Koca, “Sputnik’in tedariki için birinci görüşmelere başlanmıştır. Bu aşı, uygunluğunun mutlaklık kazanmasına dönük test sürecinden sonra yaygın kullanıma alınabilecek.” bilgisini verdi.
Bakan Koca, dünyada kullanımda olan öteki aşılarla ilgili olarak da teşebbüslerin devam ettiğini aktararak, “Firmalarla görüşmelerimizde haziran ayından evvel aşı gelmesi için uğraşımız sürüyor.” açıklamasında bulundu.
Bakan Koca, aşının uzun vadeli bir muhtaçlık olacağını vurgulayarak, “Böyle bir salgında, bir öteki ülkenin ürettiği aşıya bel bağlamaksa yanlıştır. Tedarikte zorlanmanın ötesinde, bunun ekonomik bedelleri de ağır olur. Kendi aşımız, kendi silahımızdır.” sözlerini kullandı.
Yerli aşı çalışmalarının sonuca yanlışsız değerli gelişmeler katettiğini anlatan Koca, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Erciyes Üniversitesi tarafından geliştirilen inaktif aşı Faz 2 safhasındadır. Son gönüllünün ikinci doz aşısı 9 Nisan’da yapılacak, sonuçların elde edilmesini takiben Nisan ayı sonunda, son etap olan Faz 3 evresine geçilecek.
Bir başka kıymetli gelişme şudur. Ülkemiz, bugün VLP, yani Virus Like Particle, virüs gibisi parçacık aşısının Faz 1 çalışmalarına başlamıştır. Bu aşı çeşidi, tüm dünyadaki en inovatif aşı adaylarından biridir. Yerli aşı konusunda sıralanacak diğer gelişmeler de var.
Kısaca değinecek olursam, Faz 1 insan çalışmalarına başlayan bir inaktif aşıyı, Faz 1 çalışmalarına geçmek için birkaç güne muhtaçlığı olan bir öteki inaktif aşıyı iki örnek olarak anabilirim. Bunlara ilaveten şu gelişme de son derece dikkate bedeldir. Zira aşıda yeni bir teknik kelam bahsidir.
Bu yeni teknikte aşının burundan sprey olarak uygulanması amaçlanmaktadır. İntranazal Kovid aşısı denilen bu aşının da çok yakında Faz 1 çalışmalarına başlanacak.
Türk bilim insanlarının bu teşebbüsü sonuçlanırsa bu, dünyadaki birinci intranazal Kovid aşısı olacak. Üretim verimliliği son derece yüksek olan bu aşıdan yalnızca 1 tesiste, yılda 250 milyon doz üretilebilecek.”
‘AŞILAMA TAMAMLANDIĞINDA DENETİM ALTINA ALINIR’
Daha evvel söylediği “Tarihte son bulmamış savaş yoktur. Tarihte son bulmamış salgın da yoktur” kelamlarını hatırlatan Koca, “İnsanlık Kovid savaşının sonuna gelip dayandı. İnsanlık bunu kolay iki önlem ve aşıyla başarıyor.” dedi. Koca, önlemlere ahengin ne yazık ki giderek azaldığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Her birinizin bizlerden beklediği bir yanıt var. Her birinizin sorduğu soru, sözü sözüne birebir, ‘Bu bu türlü ne kadar sürecek?’ Buna kimse kesin yanıt veremez. Birden fazla bilim insanına nazaran, bugün için makul soru şudur, ‘Salgın ne vakit denetim altına alınır?’
Bunun bir karşılığı var, ‘Aşılama tamamlandığında.’ Türkiye için, ‘Mayıs sonu, bilemediniz, Haziran ayı sonuna kadar’ dersek, bu mevcut durumda gerçekçi bir karşılık olacaktır. Bunun üç minimum kuralı var.
Her birimizin süreçte önlemlere uyması, aşı tedariki için yaptığımız bağlayıcı olan mutabakatlara uyulması, aşı programını etkileyecek mümkün bir sorun yaşanmaması. Üç kuraldan biri, önlemlere tam ahenk, sizlere bağlıdır. Öbür ikisi için, büyük bir performansla çalıştığımızı bilmenizi istiyorum.”
Koca, “Planlarımıza nazaran, 100 milyondan fazla doz aşının tamamı mayıs sonuna kadar elimizde olacak ve 50 milyonu aşkın kişinin aşısı tamamlanıp, büyük kısmında koruyuculuk başlayacak. İnanın ki yakın günler, hoş günler olacak.” dedi.
Öte yandan Koca, Twitter hesabından “Bulk halde aşı sözünden ne anlamalıyız? Bulk halde aşı, aşının şişelenmemiş halidir. Taşımadaki kolaylık sebebiyle bu yol tercih edilmektedir.
Elimize bugün ulaşan, evvelki 18 milyon doza ek olacak 10 milyon dozluk aşı bu haldedir. Şişeleme sürecine başlanmıştır.” bilgisini paylaştı.
Milliyet
