Türkiye sularındaki 512 balık çeşidinden bilhassa ekonomik bedeli bulunan levrek, zargana, lüfer üzere 34 çeşitte balık parazitlerine rastlanıldığını belirten Çukurova Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Balık Hastalıkları Anabilim Kolu Üyesi Doç. Dr. Argun Akif Özak, bu parazitlerden 24 tıbbın ise ekonomik kayıplara neden olduğunu söyledi.
Özak, balıkların yüzgeçlerine, ağız içerisine ve solungaçlarına tutunan parazitlerin dokularda deformasyon yaptıklarını ve balıkların beslenememe başta olmak üzere çeşitli hastalıklara bağlı olarak öldüklerini kaydetti.
KIZILDENİZ’DEN 101 YENİ BALIK TİPİ GELDİ
İklim değişikliği nedeniyle Kızıldeniz’den 101 yeni balık çeşidinin Akdeniz’e geldiğini kaydeden Doç. Dr. Argun Akif Özak, bu çeşitlerden yalnızca balon ve aslan balıkları hakkında çalışmalar yapıldığını aktardı.
Özak, siyanürden 1200 kat daha tesirli olan tetrodotoksin zehri barındırması, tüketildiğinde çok sayıda mevt olayına neden olması ve balıkçıların ağlarına da ziyan vermesiyle tanınan balon balıklarının taşıdığı ‘caligus lagocephali’ isimli parazitin de tehlikeli olduğunu anlattı.
PARAZİTLER JAPONYA VE HİNDİSTAN KIYILARINDAN
Parazitlerin halk ortasında ‘balık biti’ yahut ‘balık kenesi’ olarak da bilindiğine dikkat çeken Özak, şunları söyledi: “Özellikle balon balıkları başlı başına bir sorun olmasına karşın üzerinde taşıdığı parazitlerde yapılan incelemelerde Akdeniz’de daha evvelce görülmeyen tipler olduğunu tespit ettik.
Bunlardan en bilineni caligus lagocephali. Bu balıklar Japonya, Hindistan kıyılarından göç ederek üzerlerindeki parazitleri Akdeniz’e ulaştırdı. Bu parazitlerin ekonomik kıymete sahip balıklara sıçraması durumunda önemli ölümlerle müsabaka olasılığımız var.
Ancak bu balıklar insan sıhhatini tehdit etmiyor. Ekonomik manada balık yetiştiriciliğinde ve avcılıktan elde edilen balıkların sayısının önemli manada azalmasında etken olabilirler.”
SİYANÜRDEN 1200 KAT DAHA ZEHİRLİ
Balon balıklarının tetrodotoksin (TTX) olarak tanımlanan nörotoksin içerdiğini ve siyanürden 1200 kat daha güçlü zehri olduğunu belirten Doç. Dr. Kanyılmaz, “Tüketilmeleri son derece tehlikeli olduğu için bakanlığımız tarafından avlanması ve karaya çıkartılması müsaadeye tabi bir tıp. Akdeniz’den Ege’ye yanlışsız giderek yayılmasıyla, ekosistemdeki sayılarının azaltılması için bir destekleme alımına gidildi.
Evvelki devirlerde KKTC ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nde de emsal çalışmalar yürütüldü. Destekleme programı zararlarından en fazla etkilendiğini bildiğimiz küçük ölçekli kıyı balıkçılarını dikkate alacak halde dizayn edildi” dedi.
46 BİN 192 ADET BALIK KUYRUĞU
Takviyenin uzatma ve sürütme ağları dışındaki av araçlarıyla, ruhsatlı balıkçıları kapsadığını kaydeden Doç. Dr. Kanyılmaz, bir aylık müddette 46 bin 192 adet balon balığı kuyruğu alındığını söyledi. 36 bin civarının Antalya ve ilçeleri, az sayıda balon balığının da Ege’den alındığını anlatan Doç. Dr. Yetenekli Kanyılmaz, “Destekleme kapsamında alım faaliyetimiz Ege ve Akdeniz’i kapsadı.
Tabi Edirne, Balıkesir, Çanakkale’nin de Ege’ye kıyısı var lakin yalnızca İzmir’de Seferihisar’a kadar olan bölgeden alım gerçekleştirdik. Şimdi çok kuzeye çıktığını söylemek mümkün değil. Münasebetiyle önümüzdeki periyotta tekrar birebir bölgeleri kapsayan bir alım hedefliyoruz” tabirlerini kullandı.
GÖVDELERİ DENİZDEN 1 MİL AÇIĞA ATILDI
Toplanan kuyruklardan sonra alanda araştırma grupları tarafından ayrıntılı çalışmalar yapıldığından bahseden Doç. Dr. Kanyılmaz, “Zehirli olduğu için tamamının karaya çıkarılması durumunda bertaraf edilmesiyle de ilgili sorunlar vardı. Bu nedenle yalnızca kuyruğu alındı, yanlışsız kuyruğun ve hangi tipe ilişkin olduğuna dair saha çalışanlarımıza kuyruk tanıma eğitimi verdik.
Teknede avlanan balon balıkları bilimsel olarak da kabul edilen bir yolla başına sertçe vurularak tek seferde öldürülüyor, sonuçta balon balığı da olsa acı çektirmemek lazım. Sonra kuyruğunu kesip, sızdırmaz bir torbaya konuluyor, gövdesi de karnı yarılarak karadan en az 1 mil açıkta denize bırakıldı” diye konuştu.
Milliyet
