İş yeri kira geliri elde edenlerde bu yıl vergi hesabı değişti. İş yeri kira geliri elde eden çok sayıda mülk sahibi vergi ödemek bir yana Maliye’den ‘vergi iadesi’ alıyorlardı.
Vergi iadesi almasının nedeni, kiracı iş yerinin yıl içinde ödediği stopajın, mülk sahibinin beyannamesindeki hesaplanan vergiden yüksek olması.
Hürriyet’ten Ahmet Karabıyık’ın yazısı:
Ortadaki fark mülk sahibine nakden iade ediliyordu. Bu yıl da; stopajdan daha az hesaplanan vergisi çıkan mülk sahiplerine ‘vergi iadesi’ yeniden yapılacak fakat stopaj oranının düşmesinden ötürü, geçmiş yıllarda iade almış birçok mülk sahibi bu yıl ‘vergi iadesi’ alamayacak, vergi ödeyecek.
İş yeri kiralarında stopaj oranı yüzde 20’den yüzde 10’a, 31 Temmuz 2020 tarihinden itibaren düşürülmüştü. Birinci yedi ay boyunca kiracı işyerleri mülk sahiplerine ödedikleri net kira bedeline ilaveten Maliye’ye yüzde 20 oranında stopaj ödemişlerdi.
(31 Temmuz 2020 tarihli Resmi Gazete, 2813 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı) 2020 sonuna kadar bu oran yüzde 10 olarak belirlendi. (Sonradan bu düşük stopaj oranının 31 Mayıs 2021 tarihine kadar uygulanmasına da karar verildi. 23 Aralık 2020 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan 3319 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı)
KİRACI ÖDEYECEK
Stopaj oran değişikliğinin, mülk sahibinin net tahsil edilen kira bedelinde bir düşüşe neden olmadığını da ayrıyeten belirtelim. Zira kira kontratlarında öncelikle ‘net kira bedeli’ belirtilir, bu net kiraya nazaran hesaplanan brüt kira üzerinden kiracının stopaj ödeme yükümlülüğü olduğu vurgulanır.
Münasebetiyle mülk sahipleri açısından sadece, (kiracının yıl içinde ödediği) stopaj fiyatı değişmiş oluyor. Stopaj meblağının daha düşük olması, hesaplanan vergiden mahsup edilecek-düşülecek meblağın da düşük olmasına yol açacak.
Sonuçta kiracının ödediği stopajın düşmesi, kiracının avantajına olurken, mülk sahiplerinin birçoğunda vergi iadesi alamamasına neden olacaktır.
VERGİ İADESİ ALAMAYACAK
Stopaj oranlarının yıl içi değişimlerini dikkate alan tablodan mülk sahipleri kendi beyan durumlarını görebilir. Stopaj değişikliği yapılmasaydı vergi iadesi alabilecek çok sayıda mülk sahibi artık vergi iadesi alamayacak, vergi ödeyecek. Örneğin geçen yıl her ay için 5 bin lira iş yeri kira geliri tahsil eden bir mülk sahibi için; stopaj oranı değişmeden birebir kalsaydı 2 bin 318 lira vergi iadesi alabilecekti.
Son beş ayda stopaj oranının yüzde 10’a düşmesinden ötürü kiracı iş yerinin daha az ödediği stopaj fiyatı mülk sahibinin 358 lira vergi ödemesine yol açıyor. (Tabloda yer alan gelir vergisi hesaplamaları, yüzde 15 götürü sarfiyat dikkate alınarak hesaplanmıştır. Gerçek sarfiyat tekniğini seçen mülk sahipleri için hesaplamalar farklılık gösterecektir.)
KİRADA BEYAN HUDUDU
İş yeri kira gelirinde beyan hududu ise brüt-stopaj dahil 49 bin lira. Bu meblağın altında iş yeri kira gelirlerini beyan etmeleri gerekmiyor. Stopaja bahis olmayan bir iş yeri kira geliri elde edilmişse (Basit yöntemde vergilendirilen esnafa yapılan kiralama gibi) bu kere 2 bin 600 liralık beyanname verme hududu dikkate alınacak. 2 bin 600 liralık iş yeri kira geliri sonunu aşanlar beyanname verecekler.
HEM İŞYERİ HEM KONUT KİRA GELİRİ OLANLAR
Geçen yıl kira geliri olarak hem iş yeri, hem de konut kirası elde edenler, konut kira vergisinin hesabında beyannamelerinden 6 bin 600 liralık konut kira istisnasını düşebiliyor. İstisnadan sonra götürü/gerçek masraf düşülüp vergi hesaplanıyor. Beyannamede; hesaplanan vergiden yıl içinde kiracının ödediği stopajlarda düşülebiliyor.
Örneğin bir kişinin geçen yıl toplam 10 bin lira konut kira geliri, brüt toplam 48 bin lira da iş yeri kira geliri elde ettiğini varsayalım. Bu kişi; 3 bin 400 lira (10.000-6.600=3.400) konut kira geliri ve 48 bin lira brüt iş yeri kira geliri, toplam 51 bin 400 lira gelir beyan edecek. Şayet istisna sonrası kira geliri ve brüt iş yeri kira geliri toplamı 49 bin lirayı aşmasaydı iş yeri kira gelirinin beyanı gerekmeyecekti.
Milliyet
