İhsan Dindar – Milliyet.com.tr
Mennonitler dünyanın en değişik topluluklarından biri olma özelliğini taşıyor. Son derece kapalı bir yapıda yaşayan Mennonitler, bu hallerinden hayli mutlu. Üstelik toplulukları dışındaki beşerlerle temas kurma konusunda hayli mesafeliler. Yüzlerce yıldır tarihi dondurmuşçasına yaşamayı tercih eden bu topluluk, dışarıdan kimseyle evlenmiyor, arkadaşlık kurmuyor.
Kökleri Hollanda’ya dayanıyor
Mennonitlerin kökeni 16. yüzyılda Hollanda’nın Frizya eyaletinde Islahat hareketlerinden etkilenen Menno Simons’un başlattığı dini harekete dayanmaktadır. İsimlerini Menno Simons’tan alan bu dini topluluk, 1536 yılından itibaren Katolik Kilisesi ile bağını büsbütün koparmış ve Protestan inancının bir yorumu doğrultusunda yaşamaya başlamıştır.
Daha katı kuralları var
Kuzey Amerika’da yaşayan bir öbür topluluk olan Amishler de Mennonit topluluğuna mensupken vakit içerisinde başka bir cemaat kurmuşturlar. İki topluluk ortasındaki farka bakacak olursak Amishlerin, Mennonitlerden çok daha katı kuralları benimsediklerini söylememiz mümkün. Mennonitler bu açıdan belirli noktalarda daha ölçülü bir topluluk olma özelliği taşıyor.
Silah taşımayı reddediyorlar
Silah taşımayı reddeden Mennonitler, 16. yüzyıldan itibaren hayli çalkantılı geçen yüzyıllarda Avrupa’nın pek çok yerinde istenmeyen topluluklar haline gelmiştir. Yalnızca Hollanda’da kabul gören Mennonitler, Birleşik Krallık, Fransa ve Alman prensliklerinde ise istenmeyen topluluklar olarak nitelendirilmiştir. Bu yüzden de yüzyıllar boyunca çeşitli meselelerle karşı karşıya kalmışlardır.
Daima göç ettiler
Yaşadıkları ülkelerde karşılaştıkları bu sıkıntılar Mennonitleri, daima bir biçimde göç etmeye mecbur kıldı. Birinci kitlesel göçlerini Rus Çarlığı’na gerçekleştiren ve burada da başlangıçta kabul gören Mennonitler, Alman kimliklerinden taviz vermemeleri, silah kullanmamaları ve kapalı toplumsal yapılarını sürdürmelerinde ısrarcı davranmaları nedeniyle vakit içerisinde burada da güzel görülmemeye başlandı.
İstenmeyen topluluk
Son olarak Avrupa’daki pek çok dışlanan ve istenmeyen topluluk üzere Mennonitler de devayı yeni dünyaya yani Amerika’ya göç etmekte bulur. Kitlesel bir formda Amerika’ya göç eden Mennonit toplulukları yüklü olarak ABD ve Meksika’ya yerleşip klasik yaşantılarını burada da sürdürmeye devam etmişlerdir.
En çok ABD’De bulunuyorlar
ABD’de yüklü bir biçimde Missouri’ye yerleşmeyi tercih eden Mennonitler, burada tıpkı Avrupa’da geçmişte olduğu üzere klâsik yollarla ziraî faaliyetlerine ve yaşantılarına devam ediyorlar. Kendi ortalarında Almanca konuşmaya devam eden Mennonitlerin büyük kısmı bulundukları ülkenin lisanını öğrenmeden bir ömür geçirmekte.
Eğitimleri kendi okullarında veriliyor
Çocuklarını kendi kurdukları okullarda, inançları doğrultusunda okutan Mennonitler, örgün eğitimin dışında kalmayı tercih ediyorlar. Hatta bu bahiste bulundukları ülkelerle de daima bir biçimde arbede halindeler. Mennonitlerin okullarında verdikleri eğitim dini yüklü olup Almanca lisanında gerçekleşmektedir. Bu da Mennonitlerin bulundukları toplumla kaynaşmalarına mani teşkil etmekte.
Bir tarım toplumu
Yüklü olarak tarımla geçinen Mennonitler, topluluk halinde yaşadıkları için ortalarında yalnızca Almanca konuşmakta. Müzik dinlemeyen, dans etmeyen Mennınitler daha bunun üzere pek çok katı kural çerçevesinde ömürlerini sürdürmeye devam ediyor. Üstelik bu kurallar yeni kuşak tarafından da mutlak bir biçimde tatbik edilmekte.
Tek tip kıyafet
Mümkün mertebe mütevazı yaşamayı kendilerine prensip edinmiş olan Mennonitler, kibrin önüne geçmek ismine da bayanlar ve erkeklerde tek tip giysisi tercih ediyor. Bu sayede de topluluk içerisinde tevazu hissinin geliştirilmesi sağlanıyor. Bu durum birebir vakitte bayan ve erkekler ortasında eşitlik şuurunun de gelişmesine yardımcı oluyor.
Klâsik yollar devam ediyor
Beş asırdan uzun bir müddettir, tıpkı formda yaşamaya devam eden Mennonitler klasik tarım usullerinin yanı sıra ulaşımda da at otomobillerini tercih etmeye devam ediyor. Hali hazırda esasen bulundukları yerden fazla uzaklaşmayı tercih etmeyen Mennonitler, ulaşım muhtaçlıklarını da at otomobilleriyle karşılamakta.
Bir buçuk milyon nüfus
Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika’da yüklü olarak bulunan Mennonitlerin toplam nüfusunun bir buçuk milyon dolayında olduğu varsayım ediliyor. Çok büyük kısmının Almanca dışında bir lisan bilmediği Mennonit topluluğu son yıllarda belgesel ve sinema yapımcılarının da ilgisini çekmekte. Lakin Mennonitler, teknolojik her şeey olduğu üzere bu tip projelere de karşı.
ABD ve Meksika dışında Güney Amerika kıtasında da Paraguay ve Bolivya üzere ülkelerde az sayıda bulunan Mennonitler, bu ülkelerin toplumsal yaşantısına entegre olmadan hayatlarını sürdürmeye devam etmektedir. Buralarda da Almanca dışında bir lisan konuşmadan yaşantılarına devam eden Mennonitler, izoloe bir biçimde varlıklarını sürdürmekte.
Hastalandıklarında çağdaş tıbbın tedavi sistemlerini kullanmamayı tercih eden Mennonitler klâsik tekniklere başvurmayı tercih ediyor. Mennonitler doğumlarda da tehlike arz etse bile olağan doğumu tercih ediyorlar.
Milliyet
