Ticaret Bakanlığı’nın uyumunda Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından bu yıl 8’incisi düzenlenen “Türkiye İnovasyon Haftası”nın ikinci gününde “İhracatta İnovasyon” paneli gerçekleştirildi.
Panelde konuşan TUSAŞ Genel Müdürü Kotil, TUSAŞ’ın birçok projesi olduğunu belirterek, “Bizim aslında eski köye yeni adet getirme mecburiyetimiz var. Proje çok olunca biz de çok eleman alıyoruz, muhtaçlığımız var. Şu anda TUSAŞ’ta 10 bin çalışan var, inşallah 20 bine gidecek. Benim şirkette 4 yılım doldu. Birinci başladığımda çalışan sayısı 5 bindi. Mühendis sayısını bin 200’den 3 bin 500’e çıkardık. Ciromuz da ortalama 2 milyar dolar. Onun da 10 milyar dolar olmasını hedefliyoruz.” diye konuştu.
İnovasyona gereksinimin olduğunu, şirkete yeni gelenlerin yeni mezunlar olduğunu ve inovasyon istediğini söz eden Kotil, koronavirüs periyodunun yöneticilere birçok şey öğrettiğini söyledi.
Kotil, bilhassa marttan beri TUSAŞ olarak neler yapılabileceği üzerine çalıştıklarını aktararak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yeni bir bilgisayar sistemi var. Bilgisayar burada, siz öteki kentte oluyorsunuz ancak tıpkı ortamları sağlıyor, bunu kazandırdık. Yazılımlar da daha pratik. Eski kültürümüzde herkes kendi kabuğunda bir şey yapar, bitirir, sonra gelip uçağa takıverirdi. Yeni kültürde o denli bir şey yok. Yeni kültürde herkes birbirinin yaptığını görecek. Kişi Ankara’da çalışırken İstanbul’daki takımı tıpkı anda görüyor. Bütün bunları kazanmış olduk. Kriz periyodunun TUSAŞ’a katkısı bu oldu. Türkiye ya da TUSAŞ özelinde biz eski köyle gidemeyiz. Bizim eski köye yeni adete muhtaçlığımız var.
Dünyanın neresinde, neyin, nasıl yapıldığını bilmemiz gerekiyor. Ulusal muharebe uçağını Amerikalılar 30 yılda yaptılar lakin benim 30 yılım yok. Bana inovasyon gerekiyor. İnovasyon para ile gelmiyor, kalpten geliyor. Kalp, gencecik çocuklar demektir. Gençler dijital ortamlarda çok girişken. TUSAŞ olarak projelerimizi bitirmemizin yolu sadece çalışan almak, makine almak, aygıt almak değil, gençlerle kalpten inovasyon çıkartmak. Bizim yeni mezunları ve gençleri dinlemeye gereksinimimiz var.”
“Arjantin’e uydu ihraç edeceğiz”
Kotil, şu anda Türksat 6A’yı paydaşlarla birlikte yaptıklarını, Türkiye’nin birinci yerli uydusunun olacağını, 2 yıl içinde yörüngede bulunacağını anlatarak, “TUSAŞ olarak Arjantin’e de bir iştirak olarak uydu ihraç edeceğiz. Gözetleme ve haberleşme uydusunda varız.” dedi.
İnovasyonun aslında bir ömür tarzı olduğunu vurgulayan Kotil, TİM’in yıllardan beri bu programa devam ettiğini, ısrarla şirketlere inovasyon öğrettiğini lisana getirdi.
Kotil, Türklerin inovasyonu ömür tarzı yapmak zorunda olduğunu aktararak, “Türkiye’de şirketler olarak kendimizi aşmak istiyoruz. TUSAŞ, kendini aşmak zorunda. Beşinci jenerasyon savaş uçağı yapıyoruz. 2023 yılı 18 Mart’ta motor çalıştıracak. Söyleyince kıssa üzere geliyor. Biz bunu inovasyonla yapacağız. Bu uçağın iki F16 motorundan daha büyük motoru var. Bunun için de bol ölçüde titanyum kullanıyoruz. Beş metreye yedi metre bir titanyum parçayı preslemek gerekiyor. Dünyada birkaç ülkede bu presten var ancak bunu bize preslemezler. Biz üç boyutlu yazıcıyla, vakum altında yapacağız. Yeni bir icat çıkarmadık. Şu anda 3D yazıcı titanyum teknolojini satın alıyoruz. Yapma bahtımız olmayan işe inovasyon gerekiyor. İnovasyon olmadan biz bu yoldan geçemeyiz.” formunda konuştu.
“2023’te dünya, Türk markalarını daha çok konuşacak”
Orka Holding İdare Heyeti Lideri Süleyman Orakçıoğlu ise ihracat denildiğinde inovatif eser son derece kıymetli olduğunu ancak markalı ihracatın da en az onun kadar kıymet arz ettiğini söyledi.
Markalı ihracat denildiğinde işin temelinde ana stratejinin son derece kıymetli olduğunu aktararak, “Biz lüksün tarifini yine yaptık. Hangi dal olursa olsun müşteri; kalite, tasarım, inovatif ve hayatına konfor katan bir eser istiyor. Yalnız bunların tamamını isterken çok para ödemek de istemiyor. Biz de bunun ismine ulaşılabilir lüks diyoruz. Eserde inovasyon manasında çok şey yapıyoruz.” diye konuştu.
En büyük sorunun seyahat edildiğinde bir grup elbise ya da eserin kırışabileceğini aktararak, şunları kaydetti:
“Bunları önleyen travel eserler yaptık. Astarsız ceketler yaptık. Ceketlerin gramajını 700, 800 gramdan 180 grama indirdik. İnovasyonun beşere hayatına ne kattığı, nasıl bir konfor kattığı kıymetli. Satışta inovasyon dediğimizde de dünyada satış stratejilerinin inanılmaz değiştiği, tahminen 5-6 yıl sonra yapmayı planladığımız şeyleri dijital altyapının dönüşümü ile 6 ayda yapmak zorunda kaldık. Şu anda kendi ismimize bir uygulamamız var. Cep telefonuyla müşterilerimiz, App’imizi indirdiği vakit her türlü fırsata ulaşabiliyor, tıpkı vakitte bir mağazanın içinde üzere gezebiliyor. Bu son derece değerli. Bununla birlikte akıllı alışveriş ile mağazaya gitmeden manzaralı alışveriş yaptırabiliyoruz. Bu da yeni bir pazarlamada inovasyon. Tıpkı vakitte şu anda mevcut mağazaları da bir tecrübe mağazası haline getirmek konusunda çalışmalarımız var. Zira bunlarla ilgili yaptığımız yeni yazılımlar ve teknolojik altyapı çalışmaları var. Her şeyden evvel biz küresel rekabeti öğrendik.”
İtalya’da geçen yılki cirolarının yaklaşık 10 milyon avro olduğunu belirten Orakçıoğlu, hala İtalya’da, İspanya’da, Romanya’da, Rusya’da direkt kendi yatırımlarıyla ivmelenmeye devam ettiklerini lisana getirdi.
Orakçıoğlu, ihracatta kilogram başı fiyatının 1 dolar olduğunu aktararak, “Biz hazır giyimde no name eserle 15-20 dolar ancak markalı ihracatta 80-100 dolar ortası ihracata sahibiz.” dedi.
Planlanabilen hayallerin inovasyon olduğunu vurgulayan Orakçıoğlu, “Çok taraflı bakmak lazım. Küresel rekabetin içinde Türk markaları da rekabeti öğrendi. 5 bin 300 Türk markasının yurt dışı mağazası var. 2001 yılında bu sayı 100 tane değildi. 2001 yılında ülkemize gelen markalara nasıl yapıyorlar diye şaşıyorduk. Bizim de 180’e yakın yurt dışı mağazamız var. 2023’te dünya, Türk markalarını daha çok konuşacak.” diye konuştu.
“Şirketler artık teknolojilerini geliştirip bunu kendilerine saklama modellerinden hayli uzaklaştı”
Kibar Holding İdare Şurası Lideri Ali Kibar ise ihracatta inovasyon ve Ar-Ge faaliyetleri kelam konusu olduğunda her şirketin kendi gelecek devir ajandalarında hem kurumsal strateji ve öncelikleriyle ilgili hedeflemeleri yapmaları gerektiğini hem de küresel ve sektörel bazlı en şimdiki yönelimleri yakalanılan inovasyon projeleriyle birlikte farklı belirsizlik düzeylerindeki fikirlerin yanlışsız bir formda yönetildiği sisteminin olması gerektiğini söyledi.
Bu sistematik yaklaşımının yanında gerçek manada iş birliği kültürünün de oluşturulmasının değerine işaret eden Kibar, şunları kaydetti:
“Şirketler artık kapalı kapılar gerisinde evvelce olduğu üzere teknolojilerini geliştirip bunu kendilerine saklama modellerinden oldukça uzaklaştılar. Artık açık bir halde inovasyon ve paylaşımlı Ar-Ge projeleriyle ortak yarar sağlama modellerine geçildi. Yani şirketler kendi bünyelerinde geçmişten günümüze kadar gelen uzmanlıkları ile dışarıdaki bilginin birbirlerine entegre edildiği ve birbirlerinin inovasyon potansiyelini artırmayı hedefleyen entegre yapılara evrilmek durumunda.
Küresel ve sektörel gereksinimlere yönelik süratli aksiyon alabilen ve hem iş süreçlerinde hem eserlerinde inovatif tahliller sunabilen şirketler, krizi fırsata çevirdiler. Gerek bölgenizdeki gerek ihracat yaptığınız farklı coğrafyalardaki alışkanlıklara inovatif yeni eserlerle uçtan uca müşteri ve tedarik zinciriyle birlikte değerlendirdiğiniz ve katma pahalı eser haline getirebildiğiniz sürece; rekabetçiliği devam ettirebilmeyi yakalamış oluyorsunuz. Her bölümün kendi gereksinimlerine nazaran uçtan uca kimi müşterilerin, farklı coğrafyalardaki tüketim alışkanlıkları ve metodolojilerine, farklı bölgelerde, yeni eserlerle hem müşteri hem tedarik zincirine hem de kendi ekosisteminize katma paha yaratır hala getirme imkânı var.”
Kibar, gelecek periyotta sıklıkla dönüşüm ve yatırım fırsatı görülecek bölümlerin, kuşkusuz gücün üretiminden, gücün depolanmasına, tüketim dengelenmesi ve optimizasyonu sağlayacak iş alanlarına, alternatif yakıt teknolojilerine, özgünleştirilmiş yahut şahsileştirilmiş mobilite tahlillerine, ana endüstride kullanılan ham hususlarına, ikame olabilecek daha çevreci materyaller ve elbet olarak plastiğin izdüşümünü azaltacak biyoekolojik eserler olduğunu söyledi.
“İhtiyaç duyulduğunda değişime, beklentiye süratle adapte olmanız lazım”
Koç Holding Sağlam Tüketim Kümesi Lideri Fatih Kemal Ebiçlioğlu da bu devirde bilimin ehemmiyetini ve liderliğini tekrar keşfettiklerini belirterek, kahvede teknoloji ve inovasyonu getiren şirketin Arçelik olduğunu söyledi.
Arçelik olarak Asya Pasifik’te bir satın alma gerçekleştirdiklerini anımsatan Ebiçlioğlu, “Bununla birlikte yaklaşık 34 bin çalışanıyla, 6,5 milyar dolarlık cirosuyla, dünyanın çabucak hemen her ülkesinde faaliyette bulunan bir şirketin, inovatif perspektifinin olmazsa olmaz olduğunun altını çizmem lazım.” dedi.
Ebiçlioğlu, bundan sonra şirketlerin önündeki değerli mevzunun; gerçek olmak, gerçekçi olmak ve hakikat diyaloğu kurabilmek olduğunu aktararak, “Türkiye’nin koronavirüs devrinde teneffüs aygıtı üremesi gerekti. Burada Arçelik dahil dört şirketimiz bir ortaya gelerek kısa mühlet içerisinde bir sıhhat aygıtları üreticisi şirketi olmamasına karşın bu eseri üretip toplumun ve devletimizin muhtaçlık duyduğu eseri üretebilme hünerine sahip oldu. Benim burada vermeye çalıştığım bildiri şu, sizin gerekli hazırlıkları yapıyor olmanız çok değerli. Muhtaçlık duyulduğunda değişime, beklentiye süratle adapte olmanız lazım. Mesken içinde her şeyin birbiriyle konuşabildiği, konutun sahiplerinin de bunlarla irtibata geçmek suretiyle komut verebildiği bir sistemimiz var. Bu bir ütopya değil.” biçiminde konuştu.
Gümrük Birliği içinde bulunulan AB ile entegrasyonda değerli bir problem alanının olduğuna dikkati çeken Ebiçlioğlu, “Kişisel bilgilerin korunması konusu. Ülkemiz GDPR uyumlu bir ülke değil. Bu mevzunun kesinlikle gözden geçirilmesinde fayda var. Önümüzde Amerikan seçimleriyle bir arada öteki bir mevzu belirmiş durumda, Paris İklim Muahedesi. Türkiye, buradaki konumunu biraz daha netleştirmek durumunda. Muahedeyi imzalasa da şimdi onaylamamış pozisyonda. Bunları temel alan iş modellerinin şirketlere büyük ivme kazandıracağını düşünüyorum ve önümüzdeki periyotlarda Türk ihracatının da süratle büyüyeceğine inanıyorum.” diye konuştu.
“Türk şirketleri omuz omuza durup önder olunan alanları dünyaya kaptırmamalı”
Arzum İdare Konseyi Lideri Murat Kolbaşı ise Türk kahvesine sahip çıkarak, kıymet yarattıklarını belirterek,” Bu topraklar Osmanlı periyodunda 700 milyonluk bir nüfusa ulaşmış. Bizim bu türlü bir ayak izimiz var. Biz bu bedellere sahip çıkarsak, bu bedellerle birlikte markaların duruşunu ve kültürünü teknoloji ile birleştirebilirsek inovasyonu başarabileceğimize inanıyorum. Aslında birçok bedelimizi dünya tanıyor ancak onları insanların hayat alanlarına birleştirme noktasında birtakım eksikliklerimiz var. Bunları giderdikçe bence bunu başaracağız, buna inanıyorum. Bunu şirket olarak da strateji edindik ve devam ediyoruz.” dedi.
Türk şirketlerinin daima bir arada, omuz omuza durup başkan olunan kültürleri ve alanları dünyaya kaptırılmaması gerektiğini vurgulayan Kolbaşı, “Bugün 14 tane Türk markasının Türk kahvesi makinesi var. 4 tane de milletlerarası marka bu eseri sunuyor. Espresso’yu İtalyanlara kaptırmışız fakat 5 Aralık 2013’te Unesco’da bunu tescilledik ve Türk kahvesi Türkiye’nin somut olmayan kültürel bir pahası oldu.” diye konuştu.
Kolbaşı, Türkiye’de yaklaşık 4 milyon adet eser sattıklarını, olumlu ya da olumsuz dönüşlere kulak verdiklerini anlatarak, “New York’ta bir firmanın bulmuş olduğu kaplama materyalinin, ayakkabıya, oradan bizim elektrikli mesken aletlerine nasıl gelebileceğini de bağlamaya çalışıyoruz. Zira farklı yerlerde bulunan insanların farklı görüşleri, esere ve süreçlere muazzam bir farklılık katıyor. Bunlara da kulaklarımız açık. Bunları da mümkün olduğu kadar çok dinlemeye çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Milliyet