Seyhan Akıncı – Mert Fırat ve Didem Balçın’la “Deli Bayramı” üzerine az sonra okuyacağınız söyleşinin akabinde meskene dönerken telefonda arkadaşıma oyunu anlattım. Telefonumu kapattıktan sonra sürücü dönüp “Devekuşu Kabare’nin hangi oyunu” diye sordu merakla. Sonra da heyecanla Beyoğlu’nda “Deliler”i izlediği vakitleri anlatmaya koyuldu. 80’lerde Metin Akpınar, Zeki Alasya ve Nevra Serezli üzere değerli isimlerin sahnelediği Turgut Özakman’ın kült oyunu “Deliler”, Metin Akpınar’ın süpervizörlüğü ve Mert Fırat ve Akpınar’ın direktörlüğünde “Deliler Bayramı” olarak DasDas’ta. Uzun bir ortadan sonra dolu bir salona girdiğinizde hissettiğiniz tedirginliği uçuran, uçucu bir performansla karşılıyor oyuncular. Oyun boyunca ne kadar da memnunlar diye aklımdan geçiriyorum. Rilke “Çünkü Zordur Sevgi”de “Asla tutmaya çalışmamakla sıkı sıkıya tutuyorum seni” diye muharrir ya böylesine bir tutunmanın akabinde coşkulu ve temposu yüksek bir oyundu izlediğimiz. Neredeyse tüm esprilerin ezbere bilindiği ve her seferinde gülündüğü “Deli Bayramı” kavuştayın en eğlencelilerinden biri oldu haliyle. “Metin Akpınar alkışladım ben yahu” cümlesini kurmak bile tarifsiz. Jenerasyonları buluşturan oyun bu yanıyla toplumsal medya uygulamaları çöktüğünde konut halkıyla baş başa kalındığında ne yapacağını şaşıranları da kurtarıyor. Telefondan başımızı kaldırıp meczupluk üzerine konuşmak üzücü fikir değil güya.
“Deli Bayramı”nın galasında büyük bir coşku vardı. Neler hissettirdi bu atmosfer?
Mert Fırat: Bir gün bu türlü döneceğimizi biliyordum. Hiç kuşkum yoktu. Dünyanın yaşadığı onlarca pandemi var ve biz de onlardan birine denk geldik. Hâlâ devam ediyor gerçi lakin… Bu kadar kısa müddette salonumuza full kapasiteyle dönmek bizi çok heyecanlandırdı. Hepsinden öte de daima bir ortada Metin Abi ile olmak çok diğerdi. Bir de biz uzun yıllar sonra bu takımla oyun oynuyoruz. Didem, ben, Volkan Yosunlu, Özgün Aydın, Alper Baytekin… Ankara Üniversitesi tiyatro mezunlarıyız. Bu takım hiçbir vakit bir ortada oyun oynamadı. Bu da bizi çok heyecanlandırdı.
Didem Balçın: Evlendim ve hamilelikle geçirdim pandemiyi güya biri sihirli değnekle dokundu ve sonraki gün uyandım çocuğum var, meskenim var ancak tiyatro motamot devam ediyor. Güya hiç kapanma olmadı üzere hissediyorum. Bir daha olmayacak, açılmayacağız diye hiç hissetmiyordum. Çok özlemişiz. Tiyatro diye yanıp tutuşuyormuşuz oysa…
Bu metine nasıl karar verildi?
Mert Fırat: Bizim manifestomuzda daima şu var; bizim yazarlarımızdan bir eser oynamak, yeni metin kesinlikle oynamak, romandan uyarlama yapmak ve bir bayan muharrir ya da direktörden eser almak. Vasıf Öngören’in “Zengin Mutfağı”nı Şener (Şen) Abi ile yaptık. Artık bizim de hocamız olan Turgut Özakman’ın “Deliler”ini yaptık. Bu metinlerin vakitsiz olduğunu da göstermek niyetimiz. “Deliler” zati vakitsiz bir metin. Bu proje mezun olduğumuzdan beri hayalimizdi.
Metin Akpınar’ı dahil etme fikri nasıl gerçeğe dönüştü?
Mert Fırat: Pandemi durulmaya başlayınca grup arkadaşlarıma danıştım. İlksen (Başarır) ve Didem (Balçın) ile ortak kararımızı verdik. Dedik ki arıyoruz Metin Abi’yi, ok yaydan çıkıyor… Heyecanla aradık. Vaktimiz da azdı. Sahnelerin açılıp açılmayacağını da bilmiyorduk. Zira daima vakit, emek ve para harcayıp durduk. Bu kez olsa da olmasa da yapalım dedik. Hiç değilse bir iki oyun oynamış oluruz. İyi ki de o denli yapmışız.
Didem Balçın: Mert, “Metin Hoca ile yapalım, arayalım” dediğinde heyecanlandık. Metin Akpınar hakikaten bir tarih. Şener Şen de o denli… Her anlattığı öykü bir eğitim, her söylediği cebe konulması gereken bir şey. Sıkıntı olan kısmı çok fazla oynanmış, herkesin hafızasında yer etmiş, ezbere bilinen bir metin olması. Mert için çok sıkıntı zira Metin Akpınar’ın rollerini oynuyor. Benim için de çok sıkıntı zira Nevra Serezli’nin rollerini oynuyorum. Bizim için bir imtihan üzereydi. Metin Hoca’nın olması bu imtihanı kolay atlatmamızı sağladı. Zira o yolumuza ışık tuttu. Bu yüzden şanslıyız ve iyi ki yaptık.
Tam da bunu sormak istiyordum. O klasikleşmiş performanslara dönüp baktınız mı?
Didem Balçın: Bu oyunu oynayacağımı düşünmediğim vakitlerde baktığım bir oyun olduğu için bir daha açıp nasıl oynamışlar diye çok bakmak istemedim. Bu yola çıkarken o zamanki oyuncuları taklit ederiz, birebirini yaparız diye çıkmadık. Biz oyunun anlatmak istediğini göz önünde tuttuk. Bu yüzden ben uzun müddet bir bakmadım. Sonra Mert geliyor bir provaya, “Orada şöyle bir laf söylüyor onu söyle” diyor. Meskene gidiyorum dayanamayıp nasıl söylemiş diye bakıyorum. “Şu espri çok tutuyor onu da yapsana” diyor neyse haydi oraya da biraz bakayım diyorum. Bu türlü böyle baktım fakat elimden geldiğince Didem olarak o role katkı koymaya çalıştım. Mert de o denli… Metin Hoca esasen bize birebirini oynayın demedi. Bakış açısını, güldürü zamanlamasını gösterdi.
“Biz sahiden onlarla büyüdük”
Jenerasyonları bir ortaya getiren bir metin. Oyunu birinci ne vakit izlediğinizi anımsıyor musunuz?
Didem Balçın: Ben görüntüden izledim daima. Sahneden izleme talihim olmadı. Kasetlerden, görüntülerden izleyen ve bilen bir kitle de var. Konutta annemlerle birlikte VHS kasetlerde Devekuşu Kabare’nin oyunlarını izlerdik. Artık inanamıyorum Metin Akpınar’la çalıştığıma… Şener Şen’in burada oyun sahnelediğine. Seyircilerde de VHS kasetlerden izleyen bir çoğunluk var bence. O beşerler fenomen olmuş bir oyunu burada Metin Akpınar’ın süpervizörlüğü ve direktörlüğünde izleme talihi buluyor. Bu da çok büyük bir şey.
Mert Fırat: VHS kasedi vardı, sabahları kalkar “Yasaklar”ın, “Aşk Olsun”un kasedini takardım. Bir de teyip kasedi vardı onu gece takar “Ferhangi Şeyler”le yatardım. “Ferhangi Şeyler”e bir hafta 10 gün baksam ezbere oynarım. “Deliler”i birinci kez İzmir Fuarı’nda izledim. Altı yaşında falandım galiba. Hayal meyal bir şeyler hatırlıyorum. Zati oyunu o vakit da ezbere biliyordum. Ezber yapmakta hiç zorlanmadım, birden fazla ezberimdeymiş. Lafın gelişi değil biz nitekim onlarla büyüdük. Oyun bize o yaşlarımızı hatırlatıyor. Kendimizi oradaymış üzere hissediyoruz. Tekraren açıp görüntüden izlemek de o denli. Canım çok sıkkın olduğunda “Aşk Olsun” açar bir yandan gülerken uyuyakalırdım. O sesler kendini inançlı alanda hissettiğin bir yere götürüyor. Bu metinler de o denli. Bizi o atmosferin içinde hissettiriyor.
Milliyet
