Yerli ‘quercetin’e yabancı tehdidi

Türkiye’de yerli imkanlarla üretilen quercetin (kuersetin) etken unsurlu besin desteği “Quermax”ın, memleketler arası ilaç şirketlerinin maksadı haline geldiği tez edildi. Şirket yetkilileri, toplumsal medya ve Google’da eserlerine sansür uygulandığını belirterek, tıpkı devirde “quercetin”le ilgili Türk uzmanının yaptığı çalışmanın da memleketler arası tıp mecmuası Lancet’ten çıkarıldığını söylüyor.
Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Yasal Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde çocuk metabolizma hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Hasan Önal, otizmle alakalı araştırma yaparken bitkilere renk veren quercetin (kuersetin) molekülünün antiviral aktifliğine yönelik klinik araştırma yapmaya başladı.
Bakanlık onay verdi
Prof. Dr. Önal’ın “quercetin” molekülünün Kovid-19’a karşı aktifliğini gösteren çalışması, öngösterim olarak dünyanın en değerli tıp mecmualarından Lancet’te yayınlandı.
Yayın sonrası geçtiğimiz Kasım ayında Brock Üniversitesi ve Kanada merkezli bir ilaç firması olan Biolyse Pharma “Kovid-19’a karşı quercetin üretmek, aktifliğini artırmak ve halka sunabilmek” için federal hükümete başvurarak dayanak istedi. Sıhhat Bilimleri Üniversitesi de bu süreçte şirket kurarak, Tarım Bakanlığı’ndan alınan onayla Quermax markasıyla quercetin, C vitamini ve bromelain içeren besin desteği üretti.
Eserin piyasaya sürülmesinin akabinde kimi pürüzlerle karşılaştıklarını belirten Quermax’ı üreten şirketin yetkilisi, “teyit.org”un, “hastalıktan koruduğunun kanıtlanması için daha fazla bilimsel çalışmaya muhtaçlık olduğu” istikametindeki yayınının akabinde Google ve toplumsal medyada eserin tanıtımına yönelik sansürler yaşandığını belirterek, “Oysa ki eser için ‘Gıda Takviyesi’ ruhsatı alındı. Mevzuat gereği zati rastgele bir sıhhat problemine karşı koruduğu ve yarar sağladığı üzere telaffuzlar içinde değiliz.
Fakat klasik ve tamamlayıcı tıp eseri sayılması ya da sıhhat beyanı ekleyebilmek için araştırma yaptık. Bir eserin molekülü mevzuat gereği klasik ve tamamlayıcı tıp eseri kabul edilmiyor. Sıhhat beyanı da yeni yönetmelik hazırlandığı için kabul edilmiyor. Bir besin desteği üzerinden uğradığımız memleketler arası linç aslında bu ülkede neden ilaç üretilemediğinin de en net göstergesi” dedi.
Yayından kaldırıldı
Öte yandan Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Yasal Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde çocuk metabolizma hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Hasan Önal’ın quercetinle (kuersetin) ilgili yayınının memleketler arası tıp mecmuası Lancet’teki ön gösterimden sonra yayından kaldırılması da tartışma konusu oldu.
Lancet’teki çalışmada, Kovid-19 bulaşma riski yüksek ünitelerde çalışan 71 sıhhat çalışanına, 500 mg quersetin, 500 mg C vitamini ve 50 mg bromelain iki bölünmüş dozda hami olarak başlanmış, tekrar birebir risk kümesine sahip 42 sıhhat çalışanı da denetim kümesi olarak izlenmiş. Dört ay süren izleme sonunda takviyeyi kullanan kümeden bir kişinin Kovid-19 geçirdiği saptanırken, denetim kümesinde yer alan 42 sıhhat çalışanından dokuzunun Kovid-19 enfeksiyonu geçirdiği tespit edildi. Çalışmanın sonuç kısmında da, “500 mg quersetin, 500 mg C vitamini ve 50 mg bromelain desteğinin sistemli kullanımının sıhhat çalışanları için Kovid-19 enfeksiyonuna karşı esirgeyici olduğu manalı olarak ortaya konuldu” deniliyor.
Çok güçlü bir antioksidan
İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, quercetinin çok güçlü bir antioksidan olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Bu doğal unsur, her türlü zerzevat, meyve, üzüm, şarap, çay, kahve, zeytinyağı, ve baharatlarda bol ölçüde bulunur. Bilhassa soğan, sarımsak, rezene, elma, lahana, brokoli üzere bitkisel besinlerde daha ağır bulunur. Quercetin doğal polifonel ailesinin üyesidir. Bitkilerin soğuktan, sıcaktan, nemden, mantarlardan mikroplardan koruyan değerli bileşiklerden biridir.
Bu nedenle insanların sıhhatine değerli katkılarda bulunduğu esasen bilinir. Türkiye’de bu doğal husus üzerinde yapılan çalışmaları biliyorum. Kovid-19’a karşı bağışıklığı güçlendirici tesiri olacağına güvenmek gerekir. Lakin kelam konusu eser ilaç değil, besin desteğidir ve beden direncini artırabilir. Bu unsur insanlardaki bağışıklık artmasına yardımcı olur. Özetle quercetin güçlü bir antioksidandır.”
Milliyet