Sensörlerle inceleniyor! 800 yıllık…

Yakutiye Belediyesi’nce 2021 yılında ilan edilmesi planlanan Saltuklu Yılı aktiflikleri öncesi, Saltuklular periyodundan kalan Üç Kümbetlerle ilgili inceleme başlattı.
Sarsıntıya dayanıklılığı konusunda inceleme yapmak gayesiyle hazırlanan proje kapsamında ETÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Dilek Okuyucu ve 10 kişilik lisansüstü araştırmacı tarihi yapıya sensörler yerleştirdi.
Sensörler aracılığıyla binada hareketliliği inceleyen okuyucu ve araştırmacı küme, çıkacak sonucu Yakutiye Belediyesi’ne rapor olarak verecek.
‘SENSÖRLERLE YAPILARI İNCELİYORUZ’
Saltuklu Buyruğu Buyruk Saltuk tarafından 800 yıl evvel yaptırılan bir kümbet ile 200 yıl sonra inşa edilen 2 kümbeti incelediklerini belirten Dr. Öğretim Üyesi Dilek Okuyucu, bu alanda birinci defa bu türlü bir çalışma yapıldığını söyledi.
Kümbet yapılarının sarsıntı davranışını teknik olarak model tahlil yaptıklarını tabir eden Okuyucu, “Nasıl ki hepimizin nabzı, kalp ritmi varsa yapıların da var. Biz buna yapıların dönemi, yapının modal davranışı parametreleri diyoruz. Üç Kümbetler yapılarına sensörler bağlayarak nabzı yani modal davranış parametlerini elde etmeye çalışıyoruz.
Buradaki temel gayemiz kümbet yapılarının davranışını ve 600-800 yıllık çok az müdahale görmüş yapıları inceliyoruz. Erzurum depremselliği yüksek bir bölge. Bilhassa 1850-1870 yılları ortasında çok yıkıcı zelzelelerin olduğu bir bölge.
Bu yapılar sarsıntılarda ayakta kalmışlar, ufak, tefek hasarlarla atlatmışlar. Bizler bu yapıları çalışarak, onlardan bilgi alıyoruz” diye konuştu.
2 kümbetteki sensörlü incelemenin tamamlandığını son olarak Saltuklu Devlet Lideri Buyruk Saltuk’un türbesini incelediklerini belirten Okuyucu, lisansüstü araştırmacıların bu mevzuyu tez haline getireceklerini de söyledi.
‘ÜÇ KÜMBETLERİN EKG’SİNİ ÇEKİYORLAR’
Dr. Öğretim Üyesi Dilek Okuyucu ve araştırmacıların çalışmalarına katılan Yakutiye Belediye Lideri Mahmut Uçar, kendisinin de bir doktor olduğunu belirterek, “Şu anda bir insanın sıhhat durumunu ölçerken uyguladığımız elektro kardiyoğrafi (EKG) sistemi uygulanıyor. Biz EKG ile insanın dinamizmini, fizyolojisini tahlil ediyoruz, hocalarım da burada yapıya hasar vermeyen dış bir ölçüm aygıtıyla sensörler yerleştirerek binanın bir nevi EKG’sini çekiyorlar. Bu da bizlere çeşitli şeyler verecektir. Çıkacak rapora nazaran sonrasında yapmamız gereken, almamız gereken tedbirler varsa 800 yıldır ayakta kalan yapıyı inşallah 800 yıllar daha ayakta kalması için bizler de gereken takviyesi sağlayacağız” dedi.
ÜÇ KÜMBETLER
Üç Kümbetler, Anadolu’da bulunan anıt mezarların en hoş örnekleri ortasında yer alıyor. Üç Kümbetten en büyüğünün Buyruk Saltuk’a ilişkin olduğu ve 12’nci yüzyılın sonlarında yapıldığı sanılıyor. Öteki kümbetlerin 14’üncü yüzyılda inşa edildikleri iddia ediliyor.
Milliyet