Taban fiyat takviyesi 2016 yılından bu yana uygulanıyor. Patronlar için işgücü maliyetlerinin azaltılması istikametinde değerli bir takviye sunan uygulama, bu açıdan istihdamın artırılması istikametinde de olumlu katkılar sağlıyor.
Milliyet’ten Cem Kılıç’ın yazısı:
2021 yılı için haziran ayından itibaren takviye fiyatları tanımlanmaya başlandı. Lakin ocak ayından itibaren uygulama yapılması kelam konusu olduğu için patronlar için bir kayıp olmayacak.
HANGİ PATRONLAR YARARLANIR?
Taban fiyat takviyesi uygulamasından 4/A’lı yani eski ismiyle SSK’lı personel çalıştıran bütün patronlar yararlanabiliyor. Sadece 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde sayılan kamu yönetimlerine ilişkin takım ve durumlarda çalışan sigortalılar için dayanak uygulanmıyor.
Ayrıyeten kamu ihale kanunu uyarınca iş almış patronlar için mukavelede fiyat farkı ödeneceği öngörülmüş hizmet alımlarında, ihale dokümanında işçi sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının yönetimde kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için takviye fiyatları bu yönetimlerce patronların hak edişinden kesiliyor.
Hasebiyle kamudan iş almış patronlar için takviye ölçüleri patrona yansıtılıyor fakat bu fiyatlar ihale bedelinden düşülüyor. Minimum fiyat dayanağı uygulaması, ilgili ay bazında prime temel yararı yani brüt fiyatı makul bir sona kadar olan emekçiler için kelam konusu.
DAYANAK UYGULANAN EMEKÇİLER
2020 yılının birebir ayına ait SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet evraklarında yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime temel günlük karı 147 TL ve altında bildirilen sigortalılar için takviye sağlanıyor.
Başka yandan 2021 yılı içinde yeni açılan iş yerlerinden bildirilen sigortalılara ait toplam prim ödeme gün sayısı baz alınarak hesaplanıyor.
TOPLU İŞ KONTRATI VARSA…
Minimum fiyat dayanağı kapsamındaki sigortalılar belirlenirken, toplu iş kontratı bulunan iş yerlerinde prime temel günlük yarar sonu 294 TL olarak uygulanıyor.
Toplu iş kontratı bulunan iş yerlerinde toplu iş kontratı çerçevesinde fiyatların yüksek olması ve yan haklar ile prime temel kar fiyatının artması nedeniyle bu tarafta bir düzenleme yapılmış durumda. Ayrıyeten linyit ve taşkömürü çıkarılan iş yerlerinde yer altında çalışan sigortalılar prime temel günlük çıkar sonu da 392 TL olarak uygulanıyor.
ÖLÇÜSÜ NE KADAR?
Dayanağın ölçüsü, kapsamdaki sigortalıların gün sayısına nazaran belirleniyor. Bu kapsamda belirtilen sigortalıların gün sayısı ile 2.5 TL’nin çarpımı üzerinden dayanak ölçüsü hesaplanıyor.
Bu kapsamda örneğin bir iş yerinde 2020 yılının Ocak ayında günlük prime temel çıkarı 147 TL’nin altında bildirilen 10 sigortalı varsa ve bu 10 sigortalı için 300 gün bildirim yapılmışsa, 2021 yılının Ocak ayında bu iş yerinde 750 TL taban fiyat takviyesi uygulanacaktır.
YANLIŞTAN DÖNÜLDÜ
Taban fiyat dayanağı uygulamasında patronlar açısından çok kıymetli bir kısıt bulunuyordu. Kanun unsuruna nazaran patronlar emekçilerinin fiyatlarını eksik ödemişlerse o yıl yararlandıkları minimum fiyat takviyesi fiyatının tamamını iade etmek durumundaydılar. Bu kural hakikat olmakla birlikte uygulamada patronları çok zorluyordu.
Çalışanının fiyatını sehven yanlış hesaplayan ya da uyuşmazlık sonucunda düşük meblağlarda ödeme yapmak durumunda kalan patronlar 100 TL’lik eksik ödeme için milyon TL’lik minimum fiyat dayanağını iade etmek durumunda kalabiliyordu.
Bu yılki uygulamada bunun önüne geçildi ve bir istisna tanımlandı. Buna nazaran 2021 yılı için bir ayda 357.75 TL’yi geçmeyecek biçimde prime temel yararı eksik bildiren patronlar bu eksikliği 15 gün içerisinde tamamlarlarsa dayanak fiyatını iade etmek durumunda kalmayacaklar.
BORCU VAKTİNDE ÖDEMEK KOŞUL
Taban fiyat dayanağından yararlanabilmek için ilgili ayın prim borcunu vaktinde ödemek koşul. Dayanak prim borcundan mahsup halinde uygulandığı için patronlar ilgili ayın prim borcunu vaktinde ödemezlerse takviyeden yararlanamıyorlar.
İSTİHDAM AZALTAN YARARLANAMAZ
Patronlara işgücü maliyetlerinin azaltılması tarafında değerli takviye sağlayan minimum fiyat takviyesi uygulamasından yararlanabilmek için, patronların bir evvelki yıla nazaran istihdam sayısında azalma olmaması gerekiyor.
Örneğin patron 2020 yılının Ocak ayında 10, 2021 yılının Ocak ayına 9 sigortalı istihdam ediyorsa Ocak ayında taban fiyat takviyesinden yararlanamıyor. 2021 yılının Şubat ayında yine 10 kişi istihdam etmeye başlarsa bu durumda Şubat ayında minimum fiyat takviyesinden yararlanması mümkün oluyor.
KONUT HİZMETLİSİ ÇALIŞTIRAN DA YARARLANABİLİR
Taban fiyat takviyesinden yararlanabilecek patronlar ortasında konut hizmetlisini ayda 10 gün ve daha fazla çalıştıranlar da var. Münasebetiyle konutunda 30 gün mesken hizmetlisi istihdam eden ve bu çerçevede SGK’ya prim ödeyen şahıslar de taban fiyat dayanağından yararlanabiliyorlar.
Bu kapsamda 30 gün konut hizmetlisi çalıştıran bireyler 75 TL’lik taban fiyat dayanağından faydalanabiliyorlar.
Milliyet
