Egzama derinin dış (çevresel) ya da iç etkenlere karşı geliştirdiği inflamatuar tepki sonucu oluşan bir cilt hastalığıdır. Alevlenme olarak bilinen etkin periyotlar ve semptom göstermeyen (veya çok az semptom gösteren) gerileme periyotlarıyla seyreder.
Erken devirlerde kızarık, sıvı dolu kabartıların olduğu, sızıntılı alanlar biçiminde başlayıp ilerledikçe kuru kabuklu kalınlaşmış lezyonlar biçiminde görülebilir. Her evrede az ya da çok kaşıntı olur.
Her yaşta görülmekle bir arada birtakım cinsler erişkinlerde kimileri bebek ve çocuklarda daha sık görülmektedir (Napkin dermatit daha çok 2 yaş öncesi bebeklerin bez bölgesinde görülür, Kontakt dermatit ekseriyetle erişkinde görülmektedir, Atopik dermatit bebek, çocuk ve erişkinde görülmekle birlikte erişkinlerde oran azdır).
Egzama saçlı deriden ayağa kadar her alanda görülebilir. Lakin tekrar egzamanın cinsine nazaran bedenimizdeki aşikâr yerler tutulabilir. Atopik dermatit; bebeklik periyodunda yanaklarda, kollar ve dizlerde sık yerleşirken, çocuk ve erişkinlerde kolların iç kısmı, dizlerin art kısmı daha fazla tutulmaktadır.
Egzamanın tipleri nelerdir?
Atopik dermatit, alerjik kontakt dermatit, irritan kontakt dermatit, napkin dermatit, dizidrotik dermatit, numuler dermatit, kserotik dermatit (kış egzaması), staz dermatiti (varis egzaması) üzere çeşitleri olmakla birlikte kulak egzaması, göz kapağı egzaması, göğüs başı egzaması, el egzaması üzere bedenimizde görüldüğü bölgelere nazaran de sınıflandırılabilir.
Egzama neden ortaya çıkar, kimlerde daha çok görülür?
Egzama çevresel ve ferdî birtakım etkenlerin bir ortaya gelmesiyle ortaya çıkar. Çevresel faktörler olarak temas ettiğimiz irritan hususlar, kimyasal unsurlar, güneş ışığı, radyasyon, ortam ısısı ve nemi sayabiliriz. Ferdî faktörler olarak ruhsal gerilim, genetik faktörler, ilaçlar sayılabilir.
Örnek verecek olursak atopik dermatitte; genetik yatkınlık, gerilim üzere ferdî faktörlerin tesiri olduğu kadar, etraf ısısı ve nemi, yünlü kıyafetler üzere irrite edici casuslar, polen, hayvan tüyü üzere allerjenlerin de tesiri olabilmektedir. Birtakım meslek guruplarında da egzama çeşidi hastalıklar sık görülebilir. Su ve irritan hususlarla temas eden paklık personelleri, mesken hanımları, kuaförler, inşaat çalışanları, aşçılar, sıhhat çalışanı bu kümeler ortasındadır.
Egzamanın şiddeti kimi periyotlarda artış gösterir mi? Hangi devirler egzamanın ağır olduğu periyotlardır?
Egzama kaşıntılı bir cilt hastalığıdır. Başlangıçta sulu ve sızıntılı olan lezyonlar kronikleştikçe kuru kabuklu, sert bir görünüm alır, fakat her periyotta kaşıntı vardır. Egzamanın çeşidine nazaran birtakım tetikleyici casuslar bulunmaktadır ve bunlara bağlı dönemsel tetiklenmeler olabilir. Gerilim, hava koşulları, temas eden casuslar, cilt kuruluğu vakit zaman egzamalarda hem tetiklenme, hem de şiddetlenme yapabilir.
Bilhassa yaşlı hastalarda kserotik dermatit (kış egzaması) kış aylarında cildini nemlendirmeyenlerde çok görülmektedir. Atopik dermatitte kuruluk arttıkça ataklar artmaktadır. Dizidrotik dermatit denilen küme ise bilhassa yaz aylarında terlemenin artmasıyla daha fazla görülmektedir.
Egzama sorunu yaşayan bireyler semptomları nasıl azaltır? Günlük bakımları nasıl olmalıdır?
Egzama hastalığı semptomların şiddetine, yerleşim yerine ve hastanın yaşına nazaran tedavi edilir. Alevlenme devirlerinde kortikosteroidli kremler ve nemlendirici casuslar en sık kullanılır. Bunlarla bir arada öteki lokal ve sistemik tedaviler de bulunmaktadır. Hastalığın atak vakti geçtikten sonra iyilik halinin devamı için mümkün olduğu kadar tetikleyici casuslardan uzak durulmalı ve nemlendiriciler ihmal edilmemelidir.
Su ve sabunla uzun periyodik temas derinin doğal esirgeyici katmanının kaybına neden olmaktadır. Bu nedenle:• Ellerin temizliğinin sabun yerine derimizin pH’ına uygun, kokusuz ve renksiz bir temizleyiciyle yapılması daha uygundur.
• Sıcak yahut soğuk su yerine ellerin ve bedenin ılık su ile yıkanması daha uygundur.
• Bilhassa hastalığın uzun seyirli (kronik) formunda nemlendiriciler derinin kaybettiği nemi kazandırmaya yardımcı olabilir ve bu yüzden sık olarak günlük kullanımları önerilir.
Egzama sorununu büsbütün çözmek mümkün müdür?
Egzama çoklukla alevlenme ve düzelmelerle seyreden uzun seyirli (kronik) hastalıklardandır. Seyri değişkenlik göstermekle birlikte bilhassa Atopik dermatit yaşla birlikte gerileme göstermektedir. Akut alevlenme periyodunu tedavi ettikten sonra tetikleyici olan etkenlerden uzak durmak ve cildi günlük nemlendirmek atak sıklıklarını mümkün olduğu kadar azaltacaktır.
Egzama sorunu yaşayan bireylerin güneşe çıkması sakıncalı mıdır? Güneş kremi kullanmaları gerekir mi?
Egzama hastalarının güneşe çıkmasında bir sakınca yoktur. Güneş kollayıcı da kullanabilirler. Lakin kullandıkları esirgeyici ekseriyetle egzamaya yatkın ciltler için özel olmalıdır.
Egzama sorunu yaşayanlar daha konforlu bir hayat için dermokozmetik eserleri mi kullanmalıdırlar?
Dermakozmetik eserler ve bu alanda endike tıbbi aygıt kremler atak sıklığını, belirtileri azaltmada değerlidir ve kullanılması gerekir. Bilhassa nemlendiriciler derinin bariyer işlevinin bozulması ve deriden su kaybının artmasıyla oluşan deri kuruluğunu gidermede çok kıymetlidir. Zira deri kurumaya başladığında oluşan çatlaklar, allerjen ve irritan unsurların deriden çarçabuk girmesine, böylelikle egzama oluşturmasına sebep olur. Nemlendiriciler etkin inflamasyon bulguları olmasa bile günlük birkaç sefer ve banyo sonraları bilhassa kullanılmalıdır.
Milliyet
